Nieuwvorming
70 belangrijke vragen over Nieuwvorming
De borstholte communiceert met de buikholte via de onderste thoracale opening (inferior thoracic aperture), welke wordt gesloten door het diafragma. Waaraan grenst de opening?
- lateraal, posterior bij het 11e en de 12e paar ribben
- lateraal, anterior bij de kraakbeenribben van rib 7 t/m 10
- anterior bij het onderste puntje van het sternum
Er zijn drie verschillende soorten ribben, welke?
- False (vertebrochondral) ribben: zijn indirect verbonden met het sternum door de kraakbeenribben die als het ware samensmelten. 8 tm 10
- Floating (free) ribben: ribben die niet verbonden zijn met het sternum. Rudimentaire ribben. 11 + 12
Het sternum bestaat uit 3 onderdelen, welke?
- lichaam
- xiphoid proces
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Het bloed dat de borsten bereikt wordt vervoerd door welke bloedvaten?
- vertakte borstbloedvaten vanuit de zijkant van de thorax, dit zijn vertakkingen van de a. axillaris
- uit de achterste intercostale bloedvaten, welke vertakkingen zijn van de thoracale aorta in de intercostale ruimten.
De borst wordt verdeeld in 4 kwadranten om de anatomische positie beter aan te duiden, met de klok mee, welke?
inferomediaal
inderolateraal
superolateraal
Wat zijn CDK's, wat is hun functie en hoe worden ze geactiveerd?
Ze zijn verantwoordelijk voor de regulering van de verschillende fases van de celcyclus.
Ze worden geactiveerd door binding van cyclines aan de CDK's
Ook zitten er op CDK's inhiberende fosfaten, deze moeten er eerst af worden gehaald.
CDK's reguleren de celcyclus, dit treedt op tijdens de checkpoints tussen de verschillende fases. Wanneer is dit en wat controleren ze?
Bij het G1/M checkpoint wordt gecontroleerd of de replicatie en reparatie voltooid is.
Wat is de functie van mitogenen?
Wat is de functie van het RB-eiwit (retinoblastoom)?
Cyclines binden aan CDK's, deze fosforyleren de RB-eiwitten. Hierdoor wordt het RB inactief en kan de cel verder in de celcyclus.
Wat is de functie van p53 in de controle van de celcyclus?
Het zorgt voor de onderdrukking van het CDK, zodat de celcyclus stop wordt gezet. Ook zorgt het ervoor dat het DNA wordt hersteld
Hoe werkt en wordt apoptose gereguleerd? Welke eiwitten spelen een belangrijke rol?
Apoptose wordt gereguleerd door proteases: caspases. Bcl-2 eiwitten worden geproduceert bij beschadiging van het DNA. Deze zorgen ervoor dat cytochroom c uit de mitochondriën vrijkomt. Cytochroom c bindt aan een adaptoreiwit en activeert procaspase
Vormen van DNA-schade is depurinatie en deaminatie. Wat is dit?
Deaminatie: wordt een cytosine vervangen door een uracil, waardoor een A komt in plaats van een G
Het repareren van DNA vindt plaats in 3 stappen, welke?
- Een herstel DNA-polymerase bindt aan het 3' einde. Het enzym vult het gat op door een complementaire kopie te maken van de goede streng.
- Het gat is nu gevuld, alleen is er nog een breuk in de fosfaatgroep. DNA ligase zorgt voor het dichtplakken van de streng
Hoe werkt mismatch repair?
Er wordt een fout basepaar ontdekt en er wordt een stuk uit het DNA verwijdert. Dit wordt weer vervangen met de juiste nucleotiden.
Leukocyten bestaat uit cellen van vijf verschillende types, deze worden vaak ingedeeld in twee groepen:
- agrunulaire leukocyten hebben geen duidelijk zichtbare granulen. Ze worden ook wel lymfocyten en monocyten genoemd. Lymfocyten zijn betrokken bij de humorale en celgemedieerde immuniteit. Monocyten doen aan fagocytose en presenteren pathogenen.
Hoeveel rode bloedcellen hebben mannen en vrouwen? En wat is het Hb-gehalte?
Vrouwen: 4 tot 5,5 miljoen per microliter, Hb: 120-150 gr/L
Pseudopodia speelt een belangrijke rol bij het dichten van een wond, wat is het en hoe werkt het?
Wat is neutrofiele extracellulaire vallen? (NET)
Hoe heet de meest primitieve stamcel in het beenmerg?
Wat is de embryologische oorsprong van het beenmerg?
Vervolgens lever en milt
Uiteindelijk beenmerg
Wat is microcytaire anemie? Hoe ontstaat het?
Het ontstaat doordat de opname van ijzer is verminderd of door hevig bloedverlies.
Waar wordt ijzer opgeslagen? In welke vorm?
Het ijzer kan worden opgeslagen in de vorm van ferritine en hemosiderine
Wat is macrocytische anemie? Er zijn twee vormen, welke? Verschil?
B12 is nodig voor een goede DNA synthese.
Wat zijn de symptonen van anemie door B12 tekort?
- rode pijnlijke tong (glossitis)
- maagpijn
- kan neurologische problemen
Wat is sikkelcel anemie en hoe ontstaat het?
Sikkelcellen hebben een abnormale vorm waardoor ze een kortere overlevingskans hebben
Globaal: wat is leukemie, hoe ontstaat het?
Leukemiecellen worden geproduceerd uit getransformeerde HSC's of CFU's die ongecontroleerd delen.
Normaalwaarden van PO2, PCO2 en pH in alveoli, arteriele bloed en veneuze bloed?
Alveoli 104 mm Hg 40 mm Hg
Arteriele 95 mm Hg 40 mm Hg 7,41
Veneuze 40 mm Hg 45 mm Hg 7,37
Wat is MCV en wat is de normaalwaarde?
Normaal: 80-96
Hoog: tekort foliumzuur, vitamine B12
Laag: ijzergebrek of thalassemie
Wat is Ht en wat zijn de normaalwaarden?
Man: 41-51
Vrouw: 36-47
Wat zijn reticulocyten en wat heeft het reticulocytengetal aan?
Het reticulocytengetal geeft een beeld van de erytropoëse activiteit van het beenmerg.
Normaal: 0,5-2,5%
Hoog: meer rijping van voorloper rode bloedcellen, vaak na bloeding
Laag: beenmergfalen
Wat is het C-reactive protein (CRP) wat geeft het aan?
Normaal: lager dan 10 mg/L
Verhoging kan duiden op een acute ontsteking (CRP>100)
De huid is opgedeeld uit twee lagen: de epidermis en de dermis. Het epidermus bestaat uit 4 verschillende celtypes, welke?
melanocyten
cellen van Langerhans
cellen van Merkel
De keratinocyten vormen de massa van de epidermis
Het epidermis kan aan de hand van de structuur van de keratinocyten worden verdeeld in 5 lagen. Welke cellen zijn dit? Wijs ze aan
- stratum basale, grote kernen veel vrije ribosomen
- stratum spinosum, dikste laag van de epidermis, worden geleidelijk platter
- stratum granulosum, 2 tot 5 lagen steeds platter wordende cellen. De cellen bevatten basofiele keratohyaliene granula. In dit stadium verwijderen de celkernen
- stratum lucidum, dunne, heldere laag van afgeplatte cellen. Alleen in dikkere huid op handen en voeten
- stratum corneum, zonder kern of organellen, gevuld met keratinefilamenten
Wat is de functie van melanocyten en waar bevinden ze zich?
Wat is de functie van de cellen van Langerhans en waar bevinden ze zich?
Wat is de functie van de cellen van Merkel en waar bevinden ze zich?
De dermis bestaat uit dicht bindweefsel dat voor stevigheid zorgt. Het bestaat uit twee lagen. De stratum papillare en stratum reticulare, wat is hun functie?
Stratum reticulare: dikkere laag van ongeordend, straf bindweefsel en bevat vooral veel vezelmateriaal, zoals de lijnen van Langer
Vasculaire constrictie betekend het vernauwen van een bloedvat na trauma, hoe wordt dit getriggert?
- Lokale hormon, afkomstig uit getraumatiseerde weefsels en bloedplaatjes
- Zenuwreflexen, veroorzaakt door pijnreceptoren in het beschadigde of omliggende weefsel
Trombocyten zijn belangrijk voor het herstel van bloedwanden. Wat bevat het cytoplasma van trombocyten? (7)
- Resten van het ER en Golgi-apparaat: produceren eiwitten en zorgen voor calciumopslag
- Mitochondria en enzymsystemen die ATP en ADP kunnen vormen
- Enzymsystemen die prostaglandinen vormen: lokale hormonen die vele lokale weefselreacties kunnen veroorzaken
- Fibrine-stabiliserende factor: van belang bij bloedcoagulatie
- Groeifactor dat de vasculaire endotheelcellen, de vasculaire gladde spiercellen en de fibroblasten helpt om zich te vermenigvuldigen en te groeien.
Wat is de functie van het Von Willebrand factor?
De bloedcoagulatie (bloedstolling) vindt plaats volgens 3 stappen, welke
- deze katalyseert de omzetting van protrombine naar trombine
- trombine gedraagt zich als een enzym, waarbij fibrinogeen omgezet wordt in fibrinedraden. Deze fibrinedraden vangen bloedplaatjes, bloedcellen en plasma en vormen hiermee en prop
Er is een extrinsieke route voor bloedcoagulatie, hoe gaat dit?
Dit is een erg snelle en explosieve reactie
Er is ook een intrinsieke route voor bloedcoagulatie, hoe werkt dit?
Het is belangrijk dat bloed in een onbeschadigd vasculair systeem niet gaan bloeden, wat zijn de belangrijkste factoren dat dit tegengaat?
- een laag glycocalyx op het endotheel, dit is een soort slijmlaag dat stollingsfactoren en trombocyten afstoot
- trombomoduline: eiwit, gebonden aan het endotheliale membraan. Het bindt aan trombine, waardoor het stollingsproces wordt vertraagd en plasma-eiwit C wordt geactiveerd. Dit eiwit werkt als anticoagulant
- er zweven anticoagulanten in het bloed die trombine uit het bloed verwijderen. De meest krachtige anticoagulanten zijn: de fibrinedraden en antitrombine III
- vitamine-K-antagonisten remmen de vorming van fibrine door trombine doordat zij een functioneel defect van de vitamine K-afhankelijke stollingsfactoren in de lever veroorzaken door competitief verdringen van vitamine K
Overmatig bloeden kan komen door een tekort aan bloedstollingsfactoren, dit kan veroorzaakt worden door:
- Hemofilie: dit is een bloedstollingsstoornis. Dit is een bloedstollingsziekte die via het X-chromosoom wordt overgeërfd
- Trombocytopenie: een tekort aan trombocyten in het bloed
Wat is fibrinolyse, hoe gaat het in zn werk?
Tijdens het maken van een bloedprop wordt plasminogeen ingesloten. Dit wordt langzaam geactiveerd, hierdoor ontstaat plasmine. Deze breekt fibrinedraden en andere stollingsfactoren af.
De druk onderin de longen is groter dan bovenin. De bloedstroom is hierdoor ook verschillend in elk deel van de long. De long wordt vaak in 3 zones verdeeld. Deze zones hebben een andere pulmonaire bloedstroming, welke?
- Zone 2: een onderbroken bloedstroming, die alleen aanwezig is tijdens de pieken van de pulmonaire slagaderlijke druk. Dit wordt veroorzaakt doordat de systolische druk hoger is dan de alveolaire luchtdruk, maar de diastolische druk is lager dan de alveolaire luchtdruk. Dit in de apices (toppen) van de longen
- Zone 3: een continue bloedstroming, omdat de alveolaire capillaire druk altijd groter blijft dan de alveolaire luchtdruk, tijdens de gehele hartcyclus. Bevindt zich in de lagere gebieden.
De mate van diffusie van een gas is recht evenredig aan de druk veroorzaakt door dat gas. Dit wordt de partiële druk van een gas genoemd. Deze is te bepalen met henry's law, wat is dit?
Factoren die de metastase beïnvloeden zijn de mate van differentiatie, de mate van invasief gedrag, de snelheid van de groei en de grootte van de tumor. De metastase van een tumor kan op drie manieren verlopen, welke?
- verspreiding via de lymfevaten. Komt vooral voor bij carcinomen. Daarom wordt altijd gekeken naar de eerste lymfe of die uit is gezaaid: schildwachtklier
- hematogene verspreiding: via het bloed. Komt veel voor bij sarcomen, maar ook bij carcinomen.
Wat zijn proto-oncogenen en oncogenen?
De activatie van tyrosine-kinase stimuleert de activatie van de proliferatie van oa RAS. Wat is RAS en wat voor rol heeft het bij kankervorming?
Als een RAS eiwit is gebonden aan GDP is het in een inactieve vorm, als het is gebonden aan GTP is het actief en geeft het groeisignalen af.
Bij mutaties zitten de RAS eiwitten altijd in een GTP gebonden vorm
Wat is het philadelphia chromosoom en wat is de rol bij kankervorming?
Op chromosoom 9 zit het ABL gen, op chromosoom 22 BCR.
Het BCR-ABL gen zorgt het voor de transcriptie van tyrosine-kinase
CDK's controleren de checkpoints bij de celcyclus. Bij de ontwikkeling van kanker is vooral het checkpoint tussen de G1 en de S-fase belangrijk. Welke 2 groepen mutaties zijn er?
- loss-of-function: mutaties in genen die de progressie van de overgang G1/S verlagen
Wat zijn de acht belangrijkste hallmarks voor kanker?
- Ongevoelig voor signalen die groei remmen: tumor-suppressorgenen (p53 en RB)
- apoptose ontwijking (p53)
- ongelimiteerde mogelijkheid tot replicatie: telomerase
- aanhoudende angiogenese (VEGF)
- mogelijkheid tot infiltratie, invasie en metastase
- veranderend celmetabolisme (het Warburg effect): zelfs bij voldoende zuurstof maken kankercellen gebruik van glycolyse voor meer groei
- ontwijken van het immuunsysteem
Wat voor rol spelen microRNA's in de ontwikkeling van kanker?
Wanneer een tumor gaat metasteren, moet het eerst doorbreken door het basale membraan en het tussenliggende bindweefsel. In welke stappen gebeurt dit?
- kapot maken van het basale membraan en het tussenliggend bindweefsel, door proteolytische enzymen. Ook scheiden deze enzymen groeifactoren uit
- Veranderingen in de aanhechting van tumorcellen aan eiwitten uit de ECM (extracellulaire matrix)
- migratie en invasie van tumorcellen: dit gebeurt met behulp van verschillende receptoren en signaaleiwitten
Wat is CD44 en wat voor rol heeft het in de ontwikkeling van kanker?
Het TNM systeem wordt gebruikt om de gradatie van de tumor aan te geven. Hoe werkt het?
N: betrokkenheid van lymfeknopen (N1-3)
M: metastase (M1-2, M0 = geen metastase)
Immuunhistochemie wordt gebruikt in de diagnostiek van kanker, waarom?
Moleculaire diagnose is ook belangrijk door te kijken naar de genen die betrokken zijn bij de vorming van de tumor. Hoe wordt dit gedaan?
Er zijn drie groepen goedaardige borsttumoren, welke?
- proliferatieve veranderingen van de borst: epitheel hyperplasie, sclerosing adenosis, complex sclerosing lesion en papillomas
- atypische proliferatieve veranderingen aan de borst: atypische hyperplasie
BRCA-1 en BRCA-2 zijn genen die belangrijk zijn bij de vorming van borstkanker. Hoe is de differentiatie en hebben ze hormoonreceptoren?
BRCA-2 borstkanker is slecht gedifferentieerd en is vaker ER-positief
Er is ductale borstkanker en lobulaire borstkanker, wat is het?
Lobulaire mammacarcinoom komt uit de melkklieren.
Bij de diagnose van borstkanker wordt gebruik gemaakt van triple-diagnostiek. Waar bestaat dit uit?
- Beeldvorming: röntgenfotos, echografie
- Punctiediagnostiek
Wat is het verschil tussen acute en chronische leukemie?
Bij chronische leukemie worden de beenmergcellen maar gedeeltelijk volwassen en functioneren ze niet helemaal goed. Uiteindelijk verdringen de afwijkende cellen de normale witte cellen.
Wat zijn de symptonen van acute leukemie?
- hoog witte bloed cellen (leukostase)
- weefsel infiltratie (botpijn, hoofdpijn)
- substantie vrijlating (hyperurikemie: hoge urinezuurspiegel, DIC: bloedstolling)
Bij de diagnose van AL wordt een bloeduitstrijkje gemaakt, wat valt hier te zien?
- bijna enkel blastcellen in het bloed
- toegenomen aantal cellen in het beenmerg, afgenomen erythro- en megakaryocytopoïese, bijna alleen maar blastcellen in het beenmerg
- mediastinale verwijding in de thorax
- bij ALL: onderzoek van het cerebrospinale vocht
CLL is de meest voorkomende leukemie, vaak geen symptonen. Als ze er zijn, welke?
- anemie
- pijnloze lymfadenopathie (opgezette lymfeklieren)
- ongemak bij het abdomen door splenomegalie (vergrote milt
Bij thalassemie maakt het lichaam onvoldoende en afwijkende hemoglobine aan. Wat is het verschil tussen alfa en beta thalassemie?
Bij bèta-thalassemie worden er te weinig of helemaal geen bèta-ketens geproduceerd. Vaak door puntmutaties
Bij alfa-thalassmie worden er te weinig of helemaal geen alfa-ketens geproduceerd. Vaak door gen deleties
Hoe wordt thalassemie behandeld?
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden