Intermezzo: hoogtij van het liberalisme

9 belangrijke vragen over Intermezzo: hoogtij van het liberalisme

Wat hield de uitbreiding overheidsinterventie in?

De vergroting van het ambtenarencorps was een bewijs van de uitbreiding van de overheidsinterventie en teken van een groeiende verwevenheid van staat en maatschappij. Het liberalisme drukte vanaf 1891 tot en met begin van de nieuwe eeuw haar stempel op verhouding tussen staat en burger. Deze modernisering gaf de overheid machtiging om bepaalde vormen van sociale zekerheid te garanderen of leiding te geven aan de volkshuisvesting.

Wat was de belangrijkste prestatie van het eerste liberale kabinet?

Modernisering van het fiscale stelsel. De verschuivingen van de indirecte heffingen naar belasting op roerend kapitaal en arbeidsinkomen.
Vernieuwing 3 beweegredenen: een economisch motief, een sociaal en een bestuurlijk.Handel en nijverheid konden in het hele land worden bevorderd door  een systeem van directe heffingen op nationale schaal.Door afschaffing van accijnzen leidde tot verlaging van kosten van levensonderhoud en dus bijdragen tot verbetering van de volksgezondheid.
Bestuurlijk: uitbreiding van de staatsinterventie grotere personeelskosten

Waarom werd een stagnatie doorbroken?

Doordat vanaf 1865 gemeentelijke en andere accijnzen werden afgeschaft, was er een gebrek aan inkomsten voorde overheidskas. Dit wist men twee decennia te compenseren door de opbrengst van het Cultuurstelsel in Ned.-Indie. In jaren negentig begon die bron op te drogen.
Minister Pierson kwam met voorstellen voor inkomstenbelasting, in twee delen: een vermogensbelasting (1892) en een bedrijfsbelasting, incl. het inomen uit een beroep.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Welke vormen van liberalisme kende Nederland in de 19e eeuw?

In de 19e eeuw was er binnen het liberalisme in Nederland onderscheid tussen oud-liberaal en vrijzinnig democraat; tussen een sociaal-liberale variant en een min of meer nationaal-liberale.

Wie vormden vanouds de kern van de liberale richting?

Het patriciaat. Dit bestond uit de regentenfamilies die na 1813 niet waren geadeld, of die een lange traditie kenden in het openbaar bestuur. In de tweede helft van de 19e eeuw voegden zich daar ook nieuwe geslachten in de koophandel, industrie, expanderende bankwezen of de krijgsmacht bij.

Wat werd verstaan onder sociale politiek?

Sociale politiek werd rond eeuwwisseling bepaald door drie prioriteiten:
interventies van de staat ten behoeve van de volksgezondheid en volkshuisvesting,
bevordering van regulier overleg tussen werkgevers en werknemers,
totstandkoming van een verzekering tegen bedrijfsongevallen.
Woningwet met stedelijke planning en gezondheidswet met stelsel van inspecteurs die belast waren met zorgdragen voor kwaliteit van de volksgezondheid.Verder kwamen er een Veiligheidswet, bedrijven met meer dan 10 arbeiders  ,voor bestrijding van bedrijfsongevallen en een Ongevallenwet, waardoor werkgevers en arbeiders verplicht zich tegen risico's te verzekeren.

Had de aristocratie in Nederland veel macht na 1848?

De aristocratie is na 1848 geen grote conservatieve machtsfactor meer geweest. De meeste adelijke Kamerleden waren te vinden onder de conservatieve of protestante afgevaardigden. Na 1870, toen de conservatieve richting aan kracht en inhoud had verloren richtten zulke politiek actieve families hun voorkeur op de ARP.

Waarom was Nederland laat, in verhouding tot Belgie en Duitsland met de schepping van moderne politieke partijen?

Erfenis van een republikeins, door en door burgerlijk verleden, heeft het de liberalen lange tijd mogelijk gemaakt het politieke toneel te beheersen.
Liberalisme twee stromingen: sociaal-liberale en een nationaal-liberale (militaire vorm van nationalisme).

Wat verstond men onder volksweerbaarheid?

In Zwitserland werd iedere mannelijke burger op gezette tijden onder de wapenen geroepen.
In Nederland wilde men niet zo ver gaan als, vergelijkbaar, de Pruisische discipline ging, maar moest de opwaardering van de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de individuele burger zijn. Het democratisch burgerschap en het vaderlandse bewustzijn werden gevoed.
Tucht en weerbaarheid, maatschappelijke discipline en vaderlandsliefde tendenties binnen liberalisme na de eeuwwisseling.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo