Startpagina / Samenvattingen / 1e toets specialistisch / hyponatriemie-water-natrium

Electrolyten

27 belangrijke vragen over Electrolyten

Hoeveel procent van ons lichaamsgewicht is water?

mannen: 60%

vrouwen: 50%

Wat is de verdeling van water in ons lichaam?

66% intracellulair (ICF)
33% extracellulair (ECF) waarna 75% zich intertitiël (tussen de cellen bevindt) en 25% in het plasma

Hoe is de absorptie en uitscheiding van water in ons lichaam geregeld?

intake: oraal, metabolische oxidatie
uitscheiding: nier, huid, longen, gastro-intestinaal

Hoe wordt de waterhuishouding in ons lichaam geregeld?

Volume regulatie en osmo regulatie door:

hypothalamus: osmoreceptoren (ADH/vasopressine)
dorstreceptoren (osmotische druk omhoog)
Baroreceptoren (aorta, carotis)--> volume druk registratie
RAAS systeem (mbv renine uitscheiding)

Hoe wordt de osmolariteit in ons bloed geregeld

ECF: natrium (glucose, ureum en proteinen)

ICF: kalium

Dit is een evenwicht ECF en ICF van elkaar gescheiden door semi permeabel membraan (water kan hier dus doorheen).

als je wat kalium weghaalt = water naar ECF en vica versa.

Hoeveel procent van de ziekenhuispatienten leidt aan hyponatriemie

2,5%

Wat zijn de symptomen van hyponatriemie

neurologisch: verward, epilepsie, coma
misselijk, braken, anorexie

Hersenen reageren dus het gevoeligst op hyponatriemie.

Onspecifieke symptomen als misselijk etc wordt vaak gemist

Wat is het risico van hyponatriemie

Snelle ontwikkeling van hyponatriemie (binnen 48 uur) wat leidt tot acuut hersenoedeem!

Dus bij een hyponatriemie kan de hoeveelheid natrium :

zijn afgenomen
zijn toegenomen
normaal zijn --> bij verdunning
ontwikkelt zich als renale waterklaring niet werkt

Vorm van hyponatriemie: hypotonische hyponatriemie

ontstaat langzaam
adaptieve mechanismen moeten worden omgedraaid dus je wilt geen natrium geven
narium is in dit geval normaal gebleven er is alleen een toename van water (dus verdunning)
water toename intercellulair

Risicovol voor de hersenen: hersenen hebben weinig uitbreidingsmogelijkheid bij opzwellen hersencellen is de ruimte beperkt.

Oplossen door een langzame verdunning met natrium te geven --> adaptieve mechanismen extra ionen produceren

Hoe kan een hypotonische hyponatriemie ontstaan

Herhaling: natrium normaal lichaamswater verhoogd

Oorzaken:

endocrien (hypothyreoidie, cortisol defect)
waterintoxicatie, psychogene polydipsie (denk hierbij aan mensen die zichzelf willen reinigen van het kwaad; anticholinerge geneesmiddelen dragen hierbij mee)
SIADH

waterintoxicatie max 10 L / 24 uur

SIADH + hypotone hyponatriemie

Syndrome of inappropriate secretion of antidiuretic hormone

veroorzaakt door geneesmiddelen

oplossen met hypotoon infuus plus SIADH = naar chirurgie

maligniteiten, longziekten, neurologische ziekten (infecties)

Hypotonische hyponatriemie kan ook optreden als

natrium afneemt
kalium gelijk blijft
leidt tot waterverschuiving --> waterverschuiving naar ICF
dit is het type natriemie dat thiazidendiuretica veroorzaken

Het risico op hyponatriemie bij diuretica is verhoogd bij

Vooral bij:
thiazide diuretica
>65 jaar
comorbiditeit (hartinsufficientie en leverinsufficientie)

Maar ook bij braken, diarree
Iatrogeen: hypotone vloeistoffen (infuus) --> te weinig natrium teveel water

Waarom speelt leeftijd een rol bij het ontwikkelen van hyponatriemie

jongeren reageren beter op een veranderde balans

3e manier waarop een hypotone hyponatriemie kan ontstaan is

Toename van natrium
Sterkere toename water
wordt vooral gezien bij patiënten die hart lever en nierfalen hebben en daardoor veel vocht vast houden.

Behandeling hyponatriemie (niet medicamenteus)

chronische hyponatriemie
geneesmiddelen indien van toepassingen stoppen
waterinname beperken
zoutinname verhogen

Ouderen met een streng zout arm dieet lopen een hoger risico op hyponatriemie.

Farmacotherapeutisch behandelen hyponatriemie

Acute hyponatriemie met ernstige symptomen:

hypertoon infuus plus furosemide (is veel natrium weinig water)

Lisdiuretica toevoegen bij SIADH, primaire polydipsie (teveel drinken), hartfalen en levercirrose.

Demeclocycline bij SIADH --> tetracyclines verlagen namelijk het aantal ADH receptoren op de nier.= minder terugresorptie van water. (concentratie natrium verhogend)

Tolvaptan = vasopressine 2 receptor antagonsit bij SIADH maar nog niet beschikbaar en duur.

Optreden hyponatriemie 2e lijn altijd melden aan 1e lijn

Weer starten thiazide diureticum = recidief hyponatriemie (grote kans op)

Oorzaken diabetes insipidus

centraal (geen ADH secretie door hersenen)
nephrogenic diabetes insipidus (onvoldoende effect van ADH op de nier) dus ADH wel aanwezig maar geen effect = zien we bij lithium
geneesmiddelgerelateerd
lithium (20% van de patienten), foscarnet (antiviraal middel), clozapine (bijzonder antipsychoticum), democlcycline, amfotericine B, cidofovir (antiviraal middel), cisplatine (cytostatica)

Oplossing: veroorzakend geneesmiddel stoppen = alleen lastig bij lithium

Welk orgaan reageert het gevoeligst op kalium

het hart

Wat is een risico concentratie kalium

> 7 mmol/l

snelle verhoging, acidëmie, hypocalciëmie

Gevolgen:

hartritme (geleidingsstooornis)

acute hartstilstand

Snelle verhoging = gevaarlijk spierspanningen

Welke verwisseling is het dodelijkst

natrium injectie (gebruikt voor doorspoelen injectie, canule infuusslang) met kalium

KCl ampullen = toevoeging bij hypokaliemie aan NaCl infuus

Infuus kCL wordt in apotheek al klaargemaakt om verwisseling op afdeling te voorkomen

Geneesmiddel gerelateerde oorzaken van hypokaliemie zijn

Renaal verlies door

diuretica (zowel lis als thiazide)
mineralocorticostereoiden
hoge dosis glucocorticoiden
hoge dosis antibiotica

Direct nefrotoxisch

aminoglycosiden
amfotericine B
foscarnet
cisplatine
ifosfamide

Transcellulaire shift van kalium door:

b2 sympaticomimetica (epinefrine, bronchodilatoren)
tokolytika
theofylline
caffeine
verapamil intoxicatie
chloroquine intoxicatie
insuline overdosering

Laxantia misbruik = kalium uitscheiding darmen

Wat te doen als preventie aan hypokaliemie

diureticum laag doseren
natrium restrictie (dieet)

Wanneer de natriumspiegel controleren?

bij starten/dosisverhoging thiazidediureticum bij patienten
(na5-9 dagen --> praktijk is 2 weken)

>70 jaar en gebruik een interacterend geneesmiddel: SSRI, venlafaxine,
NSAID, carbamazepine, lisdiureticum

>80 jaar altijd
starten/dosisverhoging interacterend geneesmiddel en >70 jaar en thiazide diureticum
zorgvuldige observatie bij ziekte (diarree, braken enz) bij risico patiënten

Wat is de plasmaconcentratie van clacium

2,1-2,6 mmol/l

waarvan 45% eiwitgebonden is (controle albumine waarden)
10% complex
45% geioniseerd (normaal 1,2-1,3 mmol/l)

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

1e toets specialistisch

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding