Startpagina / Samenvattingen / 2.1.2. Systeemziekten en de nieren / behandel-syndroom-cellen

Systeemziekten nieren

81 belangrijke vragen over Systeemziekten nieren

Welk gewricht is typisch voor artritis psoriatica?

DIP- gewricht

Wat kan reactieve artritis veroorzaken? Welke klachten kunnen er nog meer ontstaan (6)?

Chlamydia, salmonella of shigella o.a.

Conjunctivitis
Sacroiliitis
Spondylitis
Balanitis circinata: pijnloze, oppervlakkige ulcera op de eikel van de penis
Keratoderma blennorrhagica: plaques en puisten op de huid van de handen en voeten
Nageldystrofie

Welk gewricht wordt aangetast door pseudojicht? Welke stof kristalliseerde hier?

Vaak knie of pols

Calcium pyrofosfaat

Wat veroorzaakt meestal septische artritis? Hoe wordt het behandeld?

Staphylococcus aureus

Met intraveneuze antibiotica voor.2 weken. 2 soorten voor 6 weken oraal

Wat is centrale tolerantie en wat is perifere tolerantie?

Centrale tolerantie vindt plaats tijdens de vorming van de B- en T-lymfocyten in de centrale lymfoïde organen. Hierbij wordt voorkomen dat de lymfocyten uitrijden tot immuuncompetente cellen

Perifere tolerantie vindt plaats bij lymfocyten die al in de periferie zijn. Hierbij wordt voorkomen dat de autoreactieve lymfocyten kunnne participeren in een immuunproces

Welke drie vormen van negatieve selectie zijn er bij centrale tolerantie? Leg ze kort uit

Klonale deletie: hier ondergaan de lymfocyten apoptose. In zowel het beenmerg als de thymus mbv dendritische cellen en epitheliale cellen met AIRE (in de thymus)

Receptoraanpassing: de B-lymfocyten veranderen de lichte keten mbv RAG-1 en RAG-2

klonale deviatie: in de thymus, hierbij ontwikkelen autoreactieve T-cellen zich tot nTregs met CD25- en CD4- molecuul en FOXP3

Bij de perifere tolerantie spelen anergie en nTregs een grote rol, wat doen ze?

Anergie: als alleen signaal 1, het binden van antigeen aan de antigeenreceptor, en niet signaal 2, voldoende co-stimulatie signalen ontvangen. De lymfocyten worden niet geactiveerd en gaan in apoptose

nTregs onderdrukken de immuunresponsen van T-cel activatie, ze produceren IL-10 en TGF-alfa

Wat is polyklonale B-lymfocytactivatie?

Normaal heeft een B-lymfocyt een bijpassend CD4+ T-lymfocyt nodig om geactiveerd te worden.

Sommige micro-organismen bevatten onderdelen die B-lymfocyten antigeenonafhankelijk kunnen activeren.

Wat is een type IV overgevoeligheidsreactie?

Wanneer autoreactieve CD4+ Th1-lymfocyten weefselschade veroorzaken door de cytokinen IFN-gamma en TNF-alfa

Wat is sclerodermie? Welk antilichaam komt veel voor?

Een verstrakking van de huid door depositie van onderhuids collageen vooral in vingers en mond

ANA

Wat is het 1-compartiment model en het 2-compartiment model?

1e compartiment: centrale compartiment: alleen bloedplasma en goed doorbloede weefsels

2e compartiment: centrale compartiment + perifere compartiment: minder goed doorbloede weefsels: huid, spieren in rust en vetweefsel

Wat is steady-state concentratie?

Wanneer het farmacon een gemiddeld niveau heeft bereikt.

De toegediende hoeveelheid is gelijk aan de geëlimineerde hoeveelheid van de stof in het interval: accumulatie

Wat voor effect hebben prostaglandines op het lichaam? (4)

- lokale vasodilatatie en verhoogde permeabiliteit van de capillairen
- uiteinden van de sensibele zenuwen gevoeliger maken
- in de hypothalamus nog meer prostaglandines vrijmaken waardoor koorts ontstaat
- veroorzaken kraakbeen en/of botbeschadiging

Waaruit bestaat de klassieke trias (syndroom van Reiter) bij reactieve artritis?

Conjnctivitis
Urethritis
Artritis

Welke antilichamen komen voor bij SLE en welke klachten het meest?

Vooral sprake van IgG antilichamen

Klachten: huidproblemen en vermoeidheid

Welke antilichamen komen voor bij antifosfolipide syndroom en welke klachten het meest?

Antifosfolipide antilichamen (aPl) tegen negatieve fosfolipiden en beta2-glycoproteine I

Miskramen en trombose

Welke auto-antilichamen zijn er te vinden bij systemische sclerdodermie? Hoe behandel je het?

ANA in 90% en RF in 30%

Behandeling is symptomatisch + oefeningen voor de huid

Wat is polymyositis? Hoe behandel je het?

Ontsteking van de gestreept spierweefsel waardoor proximale spierzwakte ontstaat. Ook kunnen de larynx, faryncx en de ademhalingsspieren betrokken raken

Behandeling is rust in combinatie met beweging. Prednisolon, IVIG en methotrexaat worden gegeven.

Wat is polymyalgia rheumatica? Hoe behandel je het?

Een grote vaten vasculitis bij patiënten ouder dan 50 jaar.
(Ook zijn er synoviale infiltraties van macrofagen en T-cellen.
Met cytokinen als: IL-1 IL-2 IL-6 IL-8 en prostaglandine E2)

Glucocorticosteroiden: prednisolon
Immunosuppresiva: TNF-inhibitors en Tocilizumab bij terugkomende aanvallen

Wat is reuscelarteriitis? Wat zijn de symptomen (5)? Hoe behandel je het?

Grote cerebrale arterien aangedaan met grote meerkernige reuscellen in de wand.

Symptomen zijn ernstige hoofdpijn, gevoelige schedel, claudatieklachten van de kaak bij het eten en gevoeligheid en zwelling van een of meerdere temporale of occipatale arterien. Er kan ook pijnloos gezichtsverlies in een oog ontstaan

Behandeling met glucocorticoiden: prednison
Immuunsuppresiva: methotrexaat voornamelijk
Aspirine

Wat is polyarteritis nodosa (PAN)? Wat zijn de hoofdkenmerken? Hoe behandel je het?

Middelmatige vaten vasculitis over het gehele lichaam

Koorts, algehele malaise, gewichtsverlies. Verdere klachten: neurologisch, abdominaal, renaal: hematurie en proteïnurie; cardiaal, huid

Behandelen met corticosteroïden in combinatie met immunosupressiva, zoals azathioprine

Wat is ziekte van Kawasaki? Wat zijn de hoofdkenmerken? Hoe behandel je het?

Middelgrote vaten vasculitis kinderen onder de 5 jaar

Koorts, droge en rode lippen, oedeem en roodheid van handen en voeten

Intraveneuze immunoglobuline, daarna aspirine

ANCA positieve vasculitis is een vorm van snelle progressieve nefritis (RPGN). Welke 3 ANCA positieve kleine vaten vasculitis zijn er?

- Ziekte van Wegener (= Granulomatose met Polyangiitis [GPA])
- Churg-Strauss syndroom(= Eosinofiele Granulomatose met Polyangiitis [EGPA]
- microscopische polyangiitis

Wat zijn de symptomen van ziekte van Wegener (granulomatose met polyangiitis)? Hoe behandel je het?

Laesies in de bovenste luchtwegen, nieren en longen. Begint vaak met loopneus.

Behandelen met cyclophosphamide of rituximab

Wat zijn de symptomen van Churg-Strauss syndroom (eosinofiele granulomatose met polyangiitis)? Hoe behandel je het?

Bij mannen 30-40 jaar
Rhinitis, astma, eosinofiele en systemische vasculitis
Longen, perifere zenuwen en huid

Behandelen met corticosteroïden

Welke 4 verschillende cellen bevat het epidermis? Super kort functie

- keratinocyten: produceren cytokinen
- melanocyten: melanine
- Merkel cellen: sensatie voelen
- Cellen van Langerhans: dendritische cellen

De basale membraanzone bestaat uit type IV, VII en XVII collageen, hemidesmosomale eiwitten, integrinen en laminine. Wat is de functie van het basale membraanzone?

Ervoor zorgen dat de epidermis stevig aan de dermis zit. Bij deficienties ontstaan blaren en een fragiele huid

De dermis bestaat uit collageen en elastine. Maar wat voor structuren bevat de dermis(7)?

Zweetklieren
Talgklieren
Zenuwen
Haar
Nagels
Bloed- en lymfevaten
Immuuncellen: mestcellen en lymfocyten

Wat bevat de onderhuids laag van de huid en wat is de functie?

Vetweefsel, bloedvaten en zenuwen
Isolatie en vetopslag

Wat voor huidlaesie zie je hier? Hoe noem je het als het groter dan 1 cm?

Papule
Nodus

Waar zijn puisten op de voetzool een typisch kenmerk voor?

Psoriasis

Welke cel stuurt psoriasis aan? Waartoe leidt dit?

De T-cellen

De dendritische cellen worden geactiveerd en produceren IL-12 en Il-23.
Deze activeren Th1-cellen en Th17-cellen die produceren mediatoren die keratinocyten activeren

Wat is het klinische beeld van dermatomyositis?

DRode tot rood-paarse uitslag met zwellingen en schilfering van het gelaat, voornamelijk de oogleden

Rode bultjes aan de gewrichten

Onder de nagels verwijde vaatjes

Wat is het klinisch beeld van CDLE (chronische discoide lupus erythematosus)?

Schijfvormige rode schilferige plekken, meestal in het gezicht. Deels bedekt niet korsten, zon gevoelig.

Aanwezigheid van IgM en Cr

Er zijn twee vormen ANCA's te onderscheiden, welke? Waar in de cel kan je ze vinden? Bij welke ziekte kan je ze aantreffen?

p-ANCA (perinuclear): rondom de kern. Vaak bij microscopische polyangiitis
c-ANCA (cytoplasmatic): buitenkant van de cel in het cytoplasma. Vaak bij Wegener

Hoeveel bloed ontvangen de nieren per minuut? Wanneer worden de renale cellen hypoxisch?

20% van het cardionale output = 1100 ml/min

<20% van deze 1100. Dus 220 ml/min

Wat is meestal de veroorzaker van acuut nierfalen door glomerulonefritis?

95% is een infectie elders in het lichaam, de immuuncomplexen blijven haken in de basaalmembraan van de glomeruli. Hier zorgt het voor een ontstekingsreactie wat de permeabiliteit vergroot

Wat is een veelvoorkomende oorzaak van tubulusnecrose?

Ischemie of vergiftiging

Wat zorgt voor nierschade bij ernstige renale ischemie?

De epitheelcellen van de tubuli beschadigen, hierdoor raken de tubuli verstopt met dode epitheelcellen

Ontstaat er acidose of alkalose bij acuut nierfalen? Wat voor soort?

Metabole acidose

Wat gebeurt er met kalium bij acuut nierfalen?

Wordt niet meer uitgescheiden, dus er ontstaat hyperkaliemie

Welke stoffen blijven redelijk op peil tot de GFR onder de 30% komt?

Fosfaat
Uraan
Waterstofionen
Natrium
Kalium
Elektrolyten

Komt dat ze verminderd worden geabsorbeerd bij opstapeling

Welke 4 belangrijke glomerulaire syndromen, waarin glomerulopathieen kunnen worden onderverdeeld zijn er? Wat kan je voornamelijk zien bij deze syndromen?

- nefrotisch syndroom: hevige proteïnurie, hypoalbuminemie, oedeem en lipidurie
- acute glomerulonefritis (acuut nefretisch syndroom): hematurie, proteïnurie, hypertensie, acuut
- snel progressieve glomerulonefritis: necrose, met/zonder crescents
- asymptomatische hematurie, proteïnurie, of beide

Wat is in 70% van de gevallen de oorzaak van acute tubulointertistiele nefritis (TIN)? Hoe behandel je het?

Medicatiegebruik: antibiotica, analgetica en diuretica

stoppen met de medicatie, beginnen met prednison en indien nodig een tijdelijke dialyse

Welke medicatie kunnen pre-renaal problemen veroorzaken door verminderde perfusie van de nieren? (3)

- hypovolemie: lisduretica
- vermindering in het hartminuutvolume: beta-blokkers
- verminderde renale bloedstroom: ACE-remmers

Op welke drie manieren kan ischemische tubulaire schade een verminderde GFR veroorzaken?

- glomerulaire contractie gemedieerd door een verhoogde afgifte van opgelote stoffen in de macula densa
- teruglekken van het filtraat in de proximale tubulus
- obstructie van de tubulus door afval

Wat zijn de symptomen van acute tubulaire necrose? Hoe behandel je het?

De symptomen worden veroorzaakt door uremie: braken, misselijkheid, anorexia, pruritus

patient in leven houden totdat er spontaan herstel optreedt

Wat zijn de symptomen van acute interstitiële nefritis door geneesmiddelen?

eosinofilie en jeuk

necrotische papillen kunnen uitgescheiden worden waardoor hematurie en obstructie kunnen ontstaan

Heelt glomerulaire ischemische schade door regeneratie?

nee, heelt niet

Wat kan er voor worden geschreven om albuminurie tegen te gaan? Wat is het effect van dit middel?

ACE-remmer

ACE zet angiotensine I om in angiotensine II, dat voor vasoconstrictie zorgt.
Doordat dit nu niet gebeurt, daalt de bloeddruk

ACE stimuleert aldosteron productie, dat voor de terugresorptie van H2O en Na zorgt. Doordat dit niet gebeurt wordt Natrium en water uitgescheiden waardoor de bloeddruk daalt

Wat is minimal-change glomerulair syndroom? Hoe behandel je het?

nefrotisch syndroom zonder rode en witte bloedcellen.
Onder een lichmicroscoop zien de glomerulaire cellen er normaal uit.
Er is sprake van oedeem, vaak in het gezicht

Behandeling is met prednisolon. Als dit niet werkt dan cyclofosfamide en ciclosporine

Wat is focaal segmentaal glomerulaire sclerose (FSGS)? Hoe behandel je het?

Inactief nefrotisch syndroom
De glomeruli laten hyaliene deposities en verlies van podocyten zien.

Behandelen met prednisolon of ciclosporin

Wat is membraneuze glomerulopathie? Hoe behandel je het?

Inactief Nefrotisch syndroom.
Veel voor bij volwassen mannen
deposities van IgG en complement c3 is te zien.
Auto- immuunreactie tegen podocyten

behandelen met rituximab, steroids of ander medicatie

Wat is amyloidose? Hoe behandel je het?

Inactief Nefrotisch syndroom
Eiwitten verkeerde vouwing

dialyse of niertranplantatie

Wat is diabetische nefropathie? Hoe behandel je het?

Inactief Nefrotisch syndroom (proteinurie)
Nieren worden groter en er is glomerulaire hyperfiltratie door afwijkingen in de glomerulaire capillairen

Behandelen met lifestyle advies.
Microalbuminurie met ACE-remmers of angiotensine II receptor antagonisten

Wat is mesangiocapillaire glomerulonefritis (MCGN)? Hoe behandel je het?

Actief nefrotisch syndroom

Behandeling met steroïden voor kinderen, werkt vaak niet
aspirine of dipyridamole. Behandeling werkt vaak niet

Wat is karakteristiek voor SLE bij het actieve nefrotisch syndroom?

immuundeposities in de glomeruli en mesangium

Wat is cryoglobulinaemic renal disease? Hoe behandel je het?

Cryoglobulines zijn immuunglobulines en complement factoren die neerslaan bij kou.

Het veroorzaakt systemische verschijnselen en actieve nefrotisch syndroom

1/3 heeft spontane remissie, behandelen met corticosteroiden en immunosuppressiva

Wat is Henoch-Schönlein syndroom? Hoe behandel je het?

Actief nefrotisch syndroom

ANCA-negatief kleine vaten vasculitis met o.a. gewrichtsklachten, huidklachten en buikpijn. Voornamelijk bij kinderen

Geen behandeling

Welke drie vormen van acuut nefritisch syndroom zijn er?

- post-streptococcal glomerulonefritis: door immuuncomplexen
- glomerulonefritis met infectieve endocarditis: drugsgebruikers
- glomerulonefritis geassocieerd met viscerale abcessen: antibiotica en drainage

Wat is IgA nefropathie? Hoe behandel je het?

Asymptomatische urine afwijkingen, meest voorkomende glomerulonefritis, door immuuncomplexen met IgA die blijven haken en veroorzaken een glomerulonefritis
Met hematurie

Komt het meest vaak voor

met proteinurie behandelen met steroïden, eventueel azathioprine toevoegen

Wat is het syndroom van Alport? Hoe behandel je het?

Asymptomatische urine afwijking.

hematurie, proteïnurie, progressief nierfalen en zenuwdoofheid

defect in alfa 3, 4, en 5 keten in basementmembraan van de nieren. Hierdoor ontstaat glomerulaire sclerosis

behandelen met ACE-remmers

Wat is anti-GBM glomerulonefritis? Hoe behandel je het?

Een snelle progressieve nefritis (RPGN) met karakteristiek IgG en C3 rond de lis van henle en crescent vorming

Anti-GBM is tegen een collageencomplement van het basaalmembraan. In long en nieren

Behandeling met plasmatransfusies, steroïden en cyclofosfamide
Gaat na 3 jaar vanzelf over, maar met veel nierschade

Hoeveel bloedstroom is er nodig voor hemodialyse?

tenminste 200 ml/min

Wanneer kom je niet in aanmerking voor peritoneale dialyse? (5)

- vroege peritonitis
- stoma
- actieve intra-abdominale sepsis
- abdominale hernia's
- factoren die vervangen van dialysaat moeilijk maken: slecht zicht, artritis

Welke drie oorzaken heeft intracellulair oedeem?

- hyponatriëmie
- verlaging van de metabolische systemen vh weefsel
- ontbreken adequate voeding aan de cellen

Welke 4 hoofdoorzaken geeft extracellulair oedeem?

- verhoogde capillaire druk
- verlaagde plasmaeiwitten
- verhoogde capillaire permeabiliteit
- blokkade van lymfe terugkeer

De glomerulaire capillairmembraan bestaat uit 3 lagen, welke 3?

- endotheel: houdt eiwitten tegen
- basaalmembraan: filtratie op basis van lading en grootte
- podocyten

Wat doet antidiuretisch hormoon (ADH)?

Hoe meer ADH, hoe meer aquaporines komen in de distale tubulus.

zo wordt er meer water geresorbeerd

Wat gebeurt er als de ionische concentratie te laag is in de macula densa?

Dan wordt het tubuloglomerulaire feedback systeem geactiveerd in het juxtaglomerulaire complex.

Als gevolg hiervan stuurt de macula densa een signaal uit dat de afferente arteriolen verwijdt
Ook gaan de juxtaglomerulaire cellen renine uitscheiden. Dit zorgt voor de productie van angiotensine II dat vasoconstrictie in de efferente arteriolen veroorzaakt.

Op welke manieren wordt de autoregulatie van de renale bloedstroom gereguleerd?

- afferente arteriolen vasodilatoren feedbackmechanisme
- myogene mechanisme
- hormonen: afname - adrenaline endotheline. toename: prostaglandines

Welke 7 infecties hebben een meldingsplicht?

- bacillaire dysenterie
- virale hepatitis
- kinkhoest
- legionella
- malaria
- meningokokken
- tuberculose

Wat zijn virulente bacteriën en wat is een virulente factor?

Virulente bacterie groeien en leven ten koste van weefsel of organen van de host

een virulente factor is een stof uitgescheiden door het micro-organisme dat ziekte veroorzaakt bij de host

Hoe werkt adhesie van bacteriën?

Sommige bacteriën hebben adhesies die binden aan specifieke receptoren op het weefseloppervlak. Deze adhesie moleculen zijn aanwezig op de fimbriae (pili) en binden sterk aan specifieke suikers.

Deze suikerbindingsactiviteit defineert deze eiwitten als lectines

Op welke drie manieren kan een bacterie het immuunsysteem omzeilen?

- antigene variantie
- inactivatie van het antilichaam: protease maken die immunoglobuline A kan afbreken
- intracellulaire groei

Wat is de convalescente periode?

Er is weefselreparatie met de symptomen, maar het virus is verdrongen

Wat voor virus is Ebola? Hoe ontstaat schade? Wat zijn de symptomen?

filovirus
filament, envelop, negatieve strand RNA virus

door de grote hoeveelheid cytokinen ontstaat necrose van de parenchymcellen in de lever, milt, lymfeklieren en longen. Ook kan er vaatschade ontstaan

griepachtige verschijnselen: hoofdpijn, misselijkheid, myalgie, overgeven, diarree, uitslag

Wat voor bacterie is TBC? Hoe ontstaat schade? Wat zijn de symptomen?

mycobacterie

Dringen binnen in de longen en gaat de lysosoomwerking tegen.
Door IFN-gamma uitgescheiden door Th-1-cellen sterft de TBC-cel

Meestal infectie in de onderste luchtwegen: malaise, afvallen, hoesten en nachtzweten

Wat voor bacterie is Lues/Syfilis (T.pallidum)? Hoe ontstaat schade? Wat zijn de symptomen, 3 fases?

Spitochaetalen: gramnegatieve, anaerobe, spiraalvormige bacterien.

Beperkt aantal antigenen daardoor langs immuunsysteem. Bindt uiteindelijk met fibronectine. Immuunreactie zorgt voor schade

Primaire fase: één of meer huidlaesies op de plaats van infectie
Secundaire fase: hele lichaam laesies en griepachtige verschijnselen
Tertiaire fase: 1/3 krijgt dit, kan na jaren optreden. Alle weefsels zijn betrokken. Granulomen zijn aanwezig in de botten, huid en ander weefsel

(behandeling: penicilline, doxycycline of azitromycine)

Wat voor bacterie is Lyme (B. burgdorferi)? Hoe ontstaat schade? Wat zijn de symptomen?

Borrelia Burgdorferi: spiraalvormige bacteriën.

Complementreactie ontwikkelt zich in maanden tot jaren. Genfamilie wordt geswitcht waardoor sommige bacterien niet aan worden gevallen.

Begint met huidlaesies. Verspreidt zich hematogeen: artritis (knie), artralgie, myalgie, huidlaesies, cardiale dysfunctie en neurologische symptomen

Paternalisme is: 'het verstoren van de vrijheid in het doen van een persoon, tegen zijn wil in, om zijn welzijn te beschermen of te verbeteren'. Hierbinnen zijn 3 stromingen, welke?

Softe paternalisme: voorkeur aangeven bij de verandering in gedrag, maar er wordt geen rekening gehouden met mentale handicap en minderjarigheid.

Sterke paternalisme: individuele voorkeur wordt niet meegenomen

Libertaire paternalisme: keuze is bij persoon zelf, maar 1 keuze wordt al wel gepromoot.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

2.1.2. Systeemziekten en de nieren

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding