Startpagina / Samenvattingen / A. Osiander, sovereignty international relations and the westphalian myth / protestants-ferdinand-katholiek

10 Recent treatments of the war include Asch 1997; Burkhardt 1992 and 1998; Schmidt 1998; and

Q: Wat leidde tot het uitbreken van de Boheemse crisis in de 17e eeuw?

- Systemen waren 'dualist': macht verdeeld tussen princen en de standen. - In Bohemen en Hongarije wonnen de standen (voornamelijk protestant) steeds meer macht. - Habsburgers bleven katholiek en probeerden religieuze vrijheden van de standen in te perken. - Boheemse en Hongaarse standen versterkten hun positie door interne dynastieke strijd.

32 belangrijke vragen over 10 Recent treatments of the war include Asch 1997; Burkhardt 1992 and 1998; Schmidt 1998; and

Wat leidde tot het uitbreken van de Boheemse crisis in de 17e eeuw?

- Systemen waren "dualist": macht verdeeld tussen princen en
de standen.
- In Bohemen en Hongarije wonnen de standen (voornamelijk protestant) steeds
meer macht.
- Habsburgers bleven katholiek en probeerden religieuze vrijheden
van de standen in te perken.
- Boheemse en Hongaarse standen versterkten hun positie door interne
dynastieke strijd.

Wat deden de radicalen binnen de Boheemse standen om hun invloed te behouden?

- In 1618 begonnen ze een opstand, mede om de pro-Habsburgers
uit te schakelen.

Macht van Habsburgse kroon werd geëlimineerd.
Na de dood van keizer Matthew werd zijn erfgenaam Ferdinand afgezet.
Nieuwe koning werd gekozen: Palts-erfgenaam Frederick,

een Duitse protestant.

Hoe beïnvloedde de Boheemse kroon de keizerlijke verkiezingen?

- Boheemse koning was lid van het zevenkoppige
keizerlijke kiescollege.
- Protestantse meerderheid dreigde in het college door de
verkiezing van Frederick.
- Dit bracht de Habsburgse keizerstitel in gevaar.

Wat was de reactie van andere Duitse prinsen op de situatie van de Habsburgers?

- Sommige protestantse prinsen en vrije steden vormden een anti-katholieke
alliantie genaamd de "Unie".

Elector Palatine leidde de Unie.
Tegenalliantie door de hertog van Beieren, een machtige katholieke prins.
Duitse prinsen distantieerden zich van Frederick vanwege zijn samenwerking

met rebellen.

Welke cruciale vraag stond centraal in de situatie voor de Habsburgs in Centraal-Europa rond 1619?

De toekomstperspectieven hingen af van de acties van de Duitse prinsen:

Protestantse en katholieke allianties waren betrokken
De "Union" geleid door de keurvorst van de Palts
De "League" onder leiding van de hertog van Beieren

Wat belemmert Spanje om Ferdinand volledig te steunen in de periode rond 1619-1621?

De terugkeer van de Spaans-Nederlandse oorlog dreigde:

Spaanse middelen en troepen waren nodig elders
Financiële en militaire steun was daardoor beperkt
Dit beperkte de steun aan Ferdinand

Hoe beïnvloedde de rol van de hertog van Beieren het lot van de Habsburgers tijdens hun crisis?

De hertog van Beieren speelde een sleutelrol:

Hij was een machtige katholiek prins
Leidde de "League" alliantie
Zijn steun was cruciaal voor Ferdinand
Bepaalde mede het lot van zijn verwant

Welke factoren droegen bij aan de spanningen in het Heilige Roomse Rijk rond 1619?

Diverse factoren veroorzaakten spanningen:

Protestantse en katholieke allianties
Desintegratie van Habsburgse macht
Interne conflicten tussen Duitse prinsen
Spanningen door de Spaans-Nederlandse oorlog

Hoe reageerde de Unie op de crisis in Duitsland tijdens de Boheemse troonstijging?

Unie koos voor een non-agressiepact met de Katholieke Liga.
Verhinderde Britse en Nederlandse steun aan Frederick.
Ferdinand reconstrueerde de Boheemse hoofdstad in november 1620.

Welke gevolgen had de crisis voor de Habsburgse positie?

Habsburgse positie behouden, maar verzwakt.
Ferdinand stond Lusa en Opper-Oostenrijk tijdelijk af.
Overdracht aan Saksen permanent voor Lusatia.

Wat kenmerkten de twee takken van de Habsburgse dynastie?

Spaanse tak was machtiger.
Grotere geografische monarchie, maar minder demografisch overwicht.
Bedreigde niet de onafhankelijkheid van andere actoren.

Wat gebeurde er bij de verkiezing van de keizer nadat de troon vacant was door de dood van Keizer Matthew?

De verkiezing van Ferdinand als keizer had bijzondere omstandigheden:

Voltooide in augustus 1619
- Unaniem gekozen, ondanks Protestantse stemmen
- Frederick probeerde verkiezing uit te stellen
- Bavarian candidate weigerde tegen Ferdinand te concurreren
- Frederick stemde uiteindelijk voor Ferdinand

Welk effect had het leiderschap van Frederick op zijn politieke bondgenoten?

Frederick's falen en leiderschap hadden gevolgen:

Mount Bohemian troon zonder Britse of Nederlandse steun
- Union sloot non-agression pact met Catholic League
- Union viel uiteen ondanks zijn leiderschap
- Conflicts pinnned op religieuze lijnen bleven instabiel

Hoe beïnvloedde de politieke schikkingen Ferdinand na de crisis?

Ferdinand werd beïnvloed door compromis en schuld:

Kreeg keizerlijke macht met checks en balances
- Moreel en financieel schuldig aan Saxony en Bavaria
- Overdracht van Lusatia en Upper Austria
- Permanente overdracht van Lusatia aan Saxony

Hoe kon Ferdinand de Boheemse hoofdstad heroveren in 1620?

Ferdinand's herovering was mogelijk door steun van meerdere partijen:

Versterkt door hertog van Beieren
- Troepen van de Catholic League
- Ondersteuning van Protestantse keurvorst van Saksen
- Frederick werd in ballingschap gedreven

Welke rol speelde religieuze affiliatie in de conflicten tussen 1618 en 1648?

Religieuze affiliatie speelde een belangrijke maar instabiele rol:

Belangrijke invloed tijdens conflicten
- Nooit stabiele scheiding langs religieuze lijnen
- Bondgenootschappen veranderden voortdurend
- Onduidelijke, niet-permanente breuklijnen

Hoe veranderde het politieke landschap in Duitsland na het conflict tussen Union en League?

Het politieke landschap onderging significante veranderingen:

Union viel uiteen na non-agression pact
- League ondersteunde Ferdinand tegen Palatine
- Schijnbare religieuze scheiding bleek onstabiel
- Ferdinand hield zijn positie in Centraal-Europa

Welke stappen ondernam Gabor Bethlen in het conflict en wat was het resultaat?

Gabor Bethlen maakte een uniek besluit met belangrijke resultaten:

Stapte af als heerser van Hongarije
- Bereikte vrede met Ferdinand
- Verminderde militaire spanning
- Boog zich over consistent vredesproces

Wat waren de financiële gevolgen voor Ferdinand na het verkrijgen van steun?

Ferdinand had aanzienlijke financiële verplichtingen:

Financiële schuld aan Saksen en Beieren
- Belofte van beloningen voor hulp
- Overdracht van belangrijke Habsburgse gebieden
- Aanhoudende financiële problemen op lange termijn

Wat veranderde tijdens de "Deense" fase van de oorlog (1625-29)?

Tijdens deze fase:

Veranderde de perceptie van Habsburgmacht, gezien als minder bedreigend dan het idee van instorting.
Begon Habsburg-hegemonie in Duitsland sneller te stijgen en te dalen.

Hoe werd de Spaanse tak van de Habsburg-dynastie gezien in het Europese systeem?

De Spaanse tak werd als volgt beoordeeld:

Meer machtig dan de andere tak.
Bedreigde de onafhankelijkheid van andere actoren niet.
Grootste monarchie in Europa qua geografie, niet demografie.

Hoe verschilde de militaire opbouw van de Spaanse Habsburgers ten opzichte van hun geografische heerschappij?

Militaire opbouw van de Spanjaarden:

Geografisch de grootste monarchie in Europa.
Demografisch niet de grootste.
Vormde geen directe militaire dreiging voor de onafhankelijkheid van andere staten.

Wat was de reden dat de Nederlandse en Spaanse partijen niet tot een vredesverdrag kwamen na het aflopen van het twaalfjarig bestand in 1621?

Ondanks vredespartijen over en weer duurde het conflict voort door Nederlandse aanvallen op Spaanse koloniën.
Spanje hoopte op betere voorwaarden voor erkenning van Nederlandse soevereiniteit.

Hoe beïnvloedde de houding van de Nederlanders de militaire strategie van de Deense koning in Noord-Europa?

Nederlandse betrokkenheid tegen Spanje verhinderde Spaanse tussenkomst in Duitsland.
Dit moedigde de Deense koning aan tot een militaire aanval tegen de Katholieke Liga in Noord-Duitsland.

Welke rol speelde de reservatum ecclesiasticum-clausule in de religieuze conflicten binnen het Heilige Roomse Rijk?

Zorgde ervoor dat kerkeland Catholic bleef tenzij op bepaalde uitzonderingen na.
Protestantse omstredenheid over de clausule leidde tot meer Protestantse inbraken in kerkgronden.

Waarom was de controle over de Noord-Duitse bisdommen zo belangrijk in de religieuze en politieke machtsstrijd?

Verlies van bisdommen aan Protestantisme verzwakte de katholieke kansen op herstel.
Een sterke prinselijke dynastie die de zetel als bisschopsland controleerde kon moeilijker verdreven worden.

Wat waren de gevolgen van de verkiezingsstrategie van de Deense koning in de vroege jaren 1620 voor de Noord-Duitse bisdommen?

De Deense koning beïnvloedde de verkiezing van bisschoppen door zijn zonen in drie verschillende kathedraalhoofdstukken te plaatsen.
Dit versterkte de Protestantse invloed.

Hoe werd de religieuze settlement van 1555 bepaald voor landbezit in het Heilige Roomse Rijk?

Het gaf hen de mogelijkheid om religie te kiezen binnen hun gebied met:

Vrije keuze tussen katholiek of protestant.
Ecclesiastical territories uitgesloten door de reservatum ecclesiasticum.
Habsburgers en Beieren uitzonderingen op protestantsaantallen.

Wat was het effect van het reservatum ecclesiasticum op katholieke en protestantse conflicten?

Door deze clausule:

Protestantse huizen konden bisschopsstoelen nauwelijks kwijtraken.
Probleem werd groter bij verliezen aan protestantse kant.
Protestantse kant betwistte de clausule, wat katholieke invloed verzwakte.

Hoe beïnvloedde de Deense koning de noord-Duitse bisschopsbenoemingen in de jaren 1620?

Hij overtuigde drie kapittels tot:

Verkiezing van zijn zoon in Bremen, Verden, en Halberstadt.
Vergroten invloed protestantse dynastieën.
Daling kansen voor katholieken.

Hoe konden protestantse dynastieën macht consolidieren binnen katholieke bisschopsstoelen?

Ze bereikten dit doordat:

Kanunniken protestant werden.
Kanunniken leden van protestantse dynastieën verkozen.
Invloedrijke huizen moeilijk te verwijderen waren door controle over benoemingen.

Waarom was het belangrijk om controle te hebben over Noord-Duitse bisschopsstoelen?

Vanwege het:

Verhinderen van protestantse expansie in katholiek gebied.
Behouden van een kritieke massa katholieke invloed.
Versterken van politieke rol van katholieken.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

A. Osiander, sovereignty international relations and the westphalian myth

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding