Startpagina / Samenvattingen / Aarde, mens en milieu 1 - introductie in de milieu-natuurwetenschappen / platen-lithosfeer-plaats

Bodem, atmosfeer en oceaan - De lithosfeer: dynamiek door plaattektoniek

18 belangrijke vragen over Bodem, atmosfeer en oceaan - De lithosfeer: dynamiek door plaattektoniek

Hoe wordt de aardrotatie aangedreven?

De rotatie is ontstaan uit de initiële rotatie van het zonnestelsel.

Welke 3 krachtbronnen drijven de bewegingen in het dynamische systeem Aarde aan?

Externe warmte, afkomstig van kernfusie in de zon (exogene energie).
Interne warmte, geproduceerd door het verval van radioactieve elementen in de aarde (endogene energie)
De getijdenenergie van de aarde.

Waar vindt de getijdenenergie haar oorsprong?
Hoeveel voegt deze getijdenenergie toe aan de energiehuishouding van de aarde?

In de onderlinge aantrekkingskracht van aarde, maan en zon.
3.10¹² J s^-1

Hoe noemt men het gebied waar de oceanisch lithosfeer verdwijnt in de mantel?

subductiezone

Wat doet endogene energie

Bijna al deze energie van radioactief verval komt van de radioactieve processen van uranium, thorium en kalium. Dit kan worden berekend door de aanwezigheid hiervan in de aardmantel. Als alle warme naar het aardoppervlak zou komen, zou dit 43,4*10^12 J/s zijn, maar dat is maar 32,1*10^12 J/s. Het verschil, ruim 10*10^12 J/s wordt gebruikt voor alle geologische processen in en onder de aardkorst. Dit zorgt voor vulkanisme en gebergtes.

Hoe noemt men de hellende zones van hypocentra en tot welke diepte gaan deze?

Benioff-zone tot 700 km diepte.

Welke invloed heeft de endogene warmte op de geologische processen in en onder de aardkorst?

De endogene warmte veroorzaakt de beweging van gesteenten en mineralen en is de gangmaker achter vulkanisme, aardbevingen en gebergtevorming.

Leg uit welke invloed plaattektoniek heeft en waarop?

Plaattektoniek heeft invloed op Exogene processen bijvoorbeeld het klimaat.
Plaats waar sedimenten accumuleren.
Invloed op de verdeling van diverse dier en planten soorten. (heden en verleden) inzichtelijker maken.
Inzage in belangrijke grondstoffen zodat men daar gericht naar kon zoeken.

Exogeen: klimaat, sediment accumulatie, verdeling van planten en dieren
Endogeen: aardbevingen, vulkanisme, gebergtevorming

Soorten grenzen platen

1. spreidingsruggen, hier bewegen ze van elkaar af
2 subsductie zones, hier bewegen ze naar elkaar toe
3 transformbreuken, hier bewegen ze langs elkaar: hier wordt geen nieuwe lithosfeer gevormd, en er verdwijnt ook geen lithosfeer. Ze bewegen horizontaal langs elke.
Bij deze bewegingen glijden de platen over de asthenosfeer.

Oorzaak beweging platen

Komt door de convectiestromen in de aardmantel beneden de lithosfeer. Deze worden in gang gehouden door de warmte die vrij komt van het radioactieve verval. Dat komt omdat bij verhitten een vloeistof uitzet, en de dichtheid kleiner wordt. De lichte vloeistof gaat omhoog, en de koude vloeistof daalt. Dit blijft zo doorgaan. : convectiestromen.

Welke 3 soorten grenzen kunnen lithosferische platen hebben?

Spreidingsrug, platen bewegen van elkaar af.
Subductiezone, platen bewegen naar elkaar toe en over elkaar heen.
Transformbreuk, platen bewegen langs elkaar.

Wat is de oorzaak van de beweging van lithosfeer-platen?

Convectiestromen in de aardmantel benende de lithosfeer.
Deze convectiestromen worden ingang gehouden door warmte die vrijkomt door het radioactief verval van elementen in de aardmantel.

Warme vloeistof stijgt doordat de dichtheid lager wordt. De koudere vloeistof daalt daardoor.

Wat is paleomagnetisch onderzoek?

Gedrag van aardmagnetisch veld in de geologische geschiedenis. Door afkoeling vulkanisch gesteente vindt magnetisme van mineralen plaats in richting aardmagneetveld. Dit stolt in het gesteente.
Afstand van plaats steenmonster tot pool van toenmalige magneetveld.

Bevestiging theorie van Wegener.

Wat is sea-floor spreading?

In de oceanen gebergtegordels (MOR), ca. 3000 m boven oceaanbodem.

geoloog H. Hess (1960): verbreding/uitbreiding van de zeebodem door eruptie van vulkanisch materiaal uit de astenosfeer centraal in MOR.Lithosfeer wijkt uiteen, spleten worden gevuld: nieuwe lithosfeer!

Continenten bewegen dus passief door uitbreiding lithosfeer van oceanen.

Waar vinden de meeste aardbevingen plaats?

In oceanische ruggen!
Max. diepte 700 km
Bernioff-zones: hellende zones van hypocentra, gebied waar de oceanische lithosfeer verdwijnt in de mantel: subductiezones

epicentrum: locatie op aardoppervlak waarboven het centrum van de aardbeving zich bevindt
hypocentrum: locatie in aardkorst waar zich het centrum van de aardbeving bevindt

Waarom vindt het overgrote deel van de aardbevingen plaats bij de diepzeetroggen en oceanische ruggen?

Aardbevingen hangen samen met het bewegen van de lithosferische platen en vinden meestal plaats bij de begrenzingen van deze platen
a. spreidingsruggen : platen bewegen van elkaar af
b. subductiezones: platen bewegen naar elkaar toe en schuiven over elkaar heen; subductiezones
c. transfrombreuken: platen bewegen langs elkaar

Relatie plaattektoniek en vulkanisme?

Actieve vulkanen bevinden zich meestal boven actieve subductiezones
1. de bovenkant van de onderschuivende plaat wordt warm en er ontstaat smelt die relaties licht is en opstijgt
2.magmavorming boven de onderschuivende lithosfeer; bij subductie komt door druk water vrij uit de oceanische korst'water verlaagd het smeltpunt van de gesteenten in de bovenmantel.

Relatie plaattektoniek en gebergtevorming?

Aan de randen van de continenten ontstaan sedimentpakketten door erosie. Als twee continenten met elkaar in aanraking komt worden deze sedimentpakketten geplooid en vervormd tot gebergten (Himalaya). Ook kan langdurige vulkanische activiteit gebergte vormen (Andesgebergte)

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Aarde, mens en milieu 1 - introductie in de milieu-natuurwetenschappen

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Onderwerpen die gerelateerd zijn aan Bodem, atmosfeer en oceaan - De lithosfeer: dynamiek door plaattektoniek

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding