Startpagina / Samenvattingen / Class notes - Abdomen: spijs / leverbioptie-evaluatie-chronisch

Francque - Patiënt met leverziekte

Q: Wat zijn de normaalwarden van de parenchymateuze leverenzymen?

Transaminasen: < 40 IE/L Het zegt eerder iets over de ernst dan over de prognose. Dit omdat de lever een heel groot orgaan is en je moet dus bizar veel schade hebben, wil je in leverfalen gaan.

Q: Waarom kunnen mensen met een chronische leverziekte soms lage transaminasen hebben?

Omdat de lever dan al in schade is en er geen extra cellen meer kapot gemaakt worden.

Q: Meestal is het ASAT < ALAT, maar wanneer is het ASAT hoger (bij leverziekten)?

Alcoholgebruik Cirrose Metastasen Dit is meestal zo, maar natuurlijk niet altijd.

Q: Wat is het alkalische fosfatase? (AP)

Wordt vooral in het galwegepitheel gevonden, maar ook in de biliaire pool van de hepatocyten. Verder kan het ook in andere organen gevonden worden, zoals het bot, nier, long, darm, placenta. Het heeft een halfwaardetijd van 7dgn. Als het dus langzaam zakt is er toch al iets van verbetering.

Q: Wat kan een gestegen alkalische fosfatase betekenen?

Alleen hoog AP: meestal geen leverziekte zwangerschap of groei botziekte gammaGT ook gestegen: cholestatische hepatobiliaire ziekte partiële obstructie galwegen medicatie maligne tumor etc

31 belangrijke vragen over Francque - Patiënt met leverziekte

Wat zijn de doelen van de evaluatie van een leverziekte?

Detectie leverziekte
Etiologische diagnose
Ernst van de ziekte

actief of inactief
mild, matig, ernstig

Plaats in de natuurlijke evolutie

acuut of chronisch
stadium: precirrotisch, cirrotisch, eindstadium

Opvolging respons op behandeling

Hoe wordt een leverziekte gediagnostiseerd?

Anamnese
Fysisch onderzoek
Biochemische testen

leverenzymen

parenchymateuse
canaliculaire

organische anionen

zoals bilirubine en galzouten
voor functie lever

leversynthese

albumine
stollingstesten en -factoren
S-cholinesterase

kwantitatieve testen
specifiekte testen

Beeldvorming
Leverbioptie
Evaluatie portale hypertensie

Wat zijn parenchymateuze testen?

Tests om de functie van de lever te testen. Gaat vooral over de beschadiging van de hepatocyten. (ALT, AST).

Wat zijn canaliculaire testen?

Hier wordt meer het biliaire membraan van de hepatocyten mee getest.

Wat zijn de normaalwarden van de parenchymateuze leverenzymen?

Transaminasen: < 40 IE/L

Het zegt eerder iets over de ernst dan over de prognose. Dit omdat de lever een heel groot orgaan is en je moet dus bizar veel schade hebben, wil je in leverfalen gaan.

Waarom kunnen mensen met een chronische leverziekte soms lage transaminasen hebben?

Omdat de lever dan al in schade is en er geen extra cellen meer kapot gemaakt worden.

Wat verwacht je bij transaminasen van > 1000 IE/L?

Acute virale hepatitis
Ischemisch leverlijden
Toxisch leverlijden

Meestal is het ASAT < ALAT, maar wanneer is het ASAT hoger (bij leverziekten)?

Alcoholgebruik
Cirrose
Metastasen

Dit is meestal zo, maar natuurlijk niet altijd.

Wat is het alkalische fosfatase? (AP)

Wordt vooral in het galwegepitheel gevonden, maar ook in de biliaire pool van de hepatocyten. Verder kan het ook in andere organen gevonden worden, zoals het bot, nier, long, darm, placenta.
Het heeft een halfwaardetijd van 7dgn. Als het dus langzaam zakt is er toch al iets van verbetering.

Wat kan een gestegen alkalische fosfatase betekenen?

Alleen hoog AP: meestal geen leverziekte

zwangerschap of groei
botziekte

gammaGT ook gestegen: cholestatische hepatobiliaire ziekte

partiële obstructie galwegen
medicatie
maligne tumor
etc

Wat kan een verhoogd yGT zeggen?

Beschadigde cellulaire membranen
Regeneratie van cellen
Inductie: alcohol, medicatie, galzouten bij cholestase

Wat zijn oorzaken van een laag yGT?

Oestrogeentoediening
Zwangerschap

Wat zegt een verhoogd yGT bij alcoholgebruik?

Als de andere leverwaarden normaal zijn, zegt dit niet dat de lever is aangedaan door de alcohol, maar dat de enzym werking (hierdoor) wel verhoogd is.

Galstenen komen meer voor bij zwangerschap. Waarom kan dit moeilijker te diagnostiseren zijn?

Omdat het yGT bij zwangerschap lager zal zijn en het alkalisch fosfatase al wat hoger kan zijn. Hier kun je dus door misleid worden.

Wat is prognotische test van de excretoire leverfunctie?

Bilirubine

prognotisch (acuut of chronisch)
diazoreactie van Heymans-Van den Bergh

direct bilirubine (geconjungeerd (reageert direct met reagens))
totaal biliribine (na toevoegen accelerator, som van direct en indirect)
indirect bilirubine (ongeconjungeerd)

Normale bilirubinemie is < 30 mg/dl. Kan nog iets hoger zijn bij nierinsufficiëntie.

Als de leverfuncties normaal zijn, maar er is veel ongeconjungeerd bilirubine. Wat is er dan aan de hand?

Er wordt te veel geproduceerd, maar dit kan niet verwerkt (geconjungeerd) worden. Dit komt voor bij hemolyse en prehepatische vormen van icterus.

Wanneer zie je een te hoog geconjungeerd bilirubine?

Als de lever het bilirubine wel kan aannemen en conjungeren, maar het kan niet weglekken naar de galwegen, dan gaat het terug de bloedbaan in. Dit gebeurt dus bij cholestase.

Wat zijn de prognotische levertesten van de leversynthesefunctie?

Albumine

Wordt exclusief in de lever gevormd
Halfwaardetijd van 15-20dgn. Het gaat dus ook trager stijgen.
Geen goede indicator voor acuut of ernst

Stollingstesten:

prothrombinetijd

meet factoren 2, 5, 7, 10
2, 7, 10 zijn vit K afhankelijk

dus bij een tekort aan vitK kunnen deze ook gestoord zijn.

normaal >70%

individuele stollingsfactoren

belangrijkste is factor 5

leverspecifiek
acuut leverfalen
niet vitK afhankelijk
korte halfwaardetijd, dus mogelijk om meermaal daags de leverfunctie de evalueren

Cholinesterase

laag bij hepatocellulair lijden
laag door malnutritie
langere halfwaardetijd

Waar kan een hypoalbuminemie op wijzen?

Cirrose tgv leverschade
Malnutritie
Protein-losing enteropathie
Nefrotisch syndroom
Chronische infecties

Wat kunnen oorzaken zijn van een verlengde prothrombinetijd?

Obstructieve icterus, vetmalabsorptie

vitK is een vet en kan hierbij dus niet opgenomen worden, dus stollingsfactoren kunnen niet aangemaakt worden. Als er vitK toegediend wordt, is dit dus corrigeerbaar.

Acuut en chronisch leverlijden

vitK gaat hierbij dus niet corrigeren

Bij wie ga je dus vitK geven als diagnostisch middel?

Bij patiënten met cholestatisch leverlijden die hierdoor ook een leversynthese probleem kunnen hebben. Je kunt dus een onderscheid maken tussen een intrinsiek probleem, of een probleem van vitK deficiëntie.

Wat zijn kwantitatieve levertesten?

Ze schatten het leverreserve in. Er worden gelabelde moleculen ingeademd, welke in de lever gemetaboliseerd worden en verder worden afgebroken tot CO2, welke in de uitademing wordt gemeten. Een molecuul dat gebruikt wordt is aminopyrine.

Wat zijn indicaties voor een leverbioptie?

Diagnose, gradering en stadiëring van

alcoholisch leverlijden,
NASH of
autoimmune hepatitis
levertumor

Graderen en stadiëren van

chronische hepatitis B en C

Evaluatie cholestatische leverziekten
Evaluatie abnormale biochemische levertesten met niet-conclusieve of negatieve serologie
Evanluatie efficiëntie of nevenwerkingen behandeling
Evaluatie lever na transplantatie of onderzoeken donorlever vóór transplantatie
Evaluatie koorts van bekende oorsprong (+kweek)
Diagnose ziekte van Wilson (of andere stapelingsziekten)

Wanneer moet je stoppen en herstarten met anticoagulantia bij een leverbioptie?

NSAID's:

7-10d vooraf
48-72u daarna

Vitamine K antagonisten

5d vooraf
1d daarna

Heparine en verwanten

12-24u vooraf
6-8u daarna

NOAC

48d vooraf
48-72u daarna

Normaal wordt er vaker een percutane leverbioptie gedaan, wanneer gebeurt dit transjugulair?

Om ook drukken te meten, zoals bij

levercirrose

Bij contra-indicaties, zoals

absoluut

slechte stolling
niet-coöperatieve patiënt
ongekende bloeding in VG
bloedtransfusie niet beschikbaar
verdernking vasculaire tumor
punctieplaats niet aan te duiden
verdenking echinococcuscyste

relatief

morbide obesitas
ascites
hemofilie (valt te corrigeren)
infectie

rechter pleura
rechts subdiafragmaties

Wanneer wordt er een leverbioptie met een fijne naald gedaan?

Als je een specifiek letsel wil zien. Je biopteert dus op echogeleide, zodat je precies kan zien waar je prikt. je kan hiermee dus geen diffuus leverlijden bepalen.

Wat moeten de minimale stollingswaarden zijn voor een percutane leverbioptie?

PT > 60% (INR > 1,5)
Plaatjes > 50.000/microliter
Bloedingstijd > 10min
NSAID > 7-10dgn gestopt

Wat zijn mogelijke complicaties van een leverbioptie?

Pijn

rechter hypochondrium en schouder

Hypotensie
Bloeding

intraperitoneaal

bij instabiliteit kan er een embolisatie gedaan worden

intrahepatisch of subcapsulair

pijnlijk, maar stopt vanzelf

Hemobilie (bloed in galwegen)

koliekpijn, icterus, melena

AV fistel
Transiënte bacteremie
Zeldzaam: biliaire ascites, galpleuritis, galperitonitis, pneumothorax, anafylaxie (door echinococcus)
Tumoruitzaaiing

Hoe kunnen de drukken gemeten worden met een transjugulaire levervenencatheterisatie?

Catheter zo ver mogelijk opschuiven, tot hij vast zit. Je meet dan de instroomdruk, dus eigenlijk de portale druk.
Ballon opblazen, waardoor hetzelfde gebeurt.
Vrije druk, dus de druk zonder dat het bloedvat dicht zit.

Het verschil hierin is de hepatoveneuze drukgradiënt (HVPG), dat is het belangrijkst.

Watvoor risico's geeft portale hypertensie?

< 10mmHg: niet relevante portale hypertensie
> 10mmHg: risico op vorming varices en ascitis
> 12mmHg: risico op varices bloeding

Hoe kan het ALAT verschillen bij gezonde personen?

Bij mannen is het sowieso al hoger en in de loop van de dag wordt het ook steeds hoger.
Het kan per persoon, per dag verschillen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Abdomen: spijs

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding