Suïcide

14 belangrijke vragen over Suïcide

Wat is de definitie van Suïcide?

Onder suïcide of zelfdoding verstaan we een handeling met dodelijke afloop, door de overledene geïnitieerd, in de verwachting van een dodelijke afloop, met de bedoeling de gewenste veranderingen aan te brengen (WHO)

Wat is het verschil van termen suïcide, zelfmoord en zelfdoding?

  • Suïcide/Suïcidaliteit:
    Term die gebruikt wordt door professionals
  • Zelfmoord:
    Begrip in de volksmond, mensen die suïcidaal zijn gebruiken dit begrip ook
  • Zelfdoding:
    Wordt door de omgeving gebruikt die geconfronteerd wordt met suïcide

Waar kan suïcidaliteit in onderverdeeld worden?

  1. Zichtbaar suïcidaal gedrag (hoog risico) - poging tot zelfdoding en zelfdoding
  2. Onzichtbaar suïcidaal gedrag (in persoon zelf, laag risico) - Gedachten, wensen en plan tot zelfdoding.


Een groot deel van het gedrag is moeilijk observeerbaar en gebeurt vooral binnen de persoon. Het is wel soms afleidbaar uit gedrag. Het maakt het inschatten van een suïciderisico lastig.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat is de onderscheiding in de gedragingen, automutilatie, euthanasie en risicovol gedrag?

  • Automutilatie:
    Beschadigingen van eigen lichaam, zonder de intentie te hebben het leven te willen beëindigen. 
  • Euthanasie:
    Het beëindigen van ondraaglijk lijden.
  • Risicovol gedrag:
    Gedrag dat de kans op ontstaan of het verergeren van aandoeningen vergroot.

Wat zijn de verschillende aspecten van het suïcidale proces?

  • Uitspraken
    Het hoeft voor mij allemaal niet meer, ik kan maar beter dood zijn, ik trek het niet meer, ik zal nooit meer een normaal leven hebben.
  • Gedrag dat afwijkt van het normale gedrag van een persoon
    Risico's nemen, contact vermijden, zeer uitbundig gedrag, onverschilligheid
  • Situaties die grote risico's met zich meebrengen
    Recentelijke verlieservaring (werk/relatie), transitiemoment (verandering) in behandeling, behandeling die niet aanslaat

Wat is het verschil tussen relatieve en absolute risico op suïcide?

  • Relatief:
    Risico in een groep met een bepaald kenmerk is groter dan een groep zonder dat kenmerk.
    Op groepsniveau is een depressieve stoornis geassocieerd met en hogere kans op suïcide, maar het absolute risico dat iemand met een depressie om het leven zal komen door suïcide is zeer gering.
  • Absoluut: Feitelijke kans dat de suïcide zich voordoet bij het individu met de betreffende kenmerken/risicofactoren. Moeilijk tot niet te voorspellen.

Waar is de behandeling van suïcide op gericht?

  • Behandelen van onderliggende problemen;
  • Veiligheidsplan opstellen ter preventie (omgeving wordt ook betrokken.)
  • Preventie: versterken beschermende factoren.

Wat is van belang in de verpleegkundige zorg?

Volgens Kool, Stringer en van Hemert (2013):
  • Belangrijke signalerende functie; Uitingen van suïcidaliteit
    en A-specifieke factoren, oftewel een niet-pluis gevoel
  • Functie in het bespreekbaar maken en rapporteren van deze signalen in multidisciplinair verband
  • Bijdrage leveren aan het opstellen van een behandelplan/veiligheidsplan/signaleringsplan


Volgens MDR (multidisciplinaire richtlijn):
  • Herkennen van signalen
  • Doen van een oriënterend onderzoek

Welke risicofactoren van suïcidaliteit zijn er?

  • Suïcidepoging;
  • Suïcidegedachten, intentie, plannen
  • Persoonlijkheidskenmerken. Leeftijd, geslacht
  • Psychiatrische aandoening
  • Psychologische factoren. Wanhoop, negatief denken, gedacht een last voor anderen te zijn, angst, agitatie en/of agressie, impulsiviteit.
  • Gebeurtenissen van verlies. Verlieservaringen, ingrijpende gebeurtenissen, lichamelijke ziekte/pijn, werkeloosheid, detentie.

Welke beschermende factoren van suïcidaliteit zijn er?

  • Goede sociale steun. Zoeken van informele hulp.
  • Verantwoordelijkheid tegenover anderen (kinderen).
  • Coping vaardigheden. Betere omgang met situaties.
  • Actief betrokken zijn bij een religieuze organisatie.
  • Professionele hulp ontvangen bij psychisch problemen.
  • Bereikbaarheid van de zorg. In de GGZ nu op het moment enorme wachtlijsten wat een problematiek is. Dit is ook een risicofactor.
  • Goede therapeutische relatie.

Wat houdt het stresskwetsbaarheid en entrapmentmodel in?


Het model gaat ervan uit dat bij suïcidaliteit sprake is van een verhoogde gevoeligheid voor stress. Er zijn verschillende factoren die de kwetsbaarheid bepalen, zoals:
  • Genetische aanleg
  • Persoonlijkheid
  • Opvoeding
  • Eerdere ervaringen
  • Psychiatrische aandoeningen
  • Ingrijpende gebeurtenissen/verlieservaringen.

Take home message (kern van het verhaal) t.a.v. Suïcidaliteit

  • Dood is vaak niet het doel, verandering aanbrengen in de ervaren situatie wel;
  • Suïcidaliteit kan gezien worden als vorm van zelfbescherming (de gedachte dat de dood een escape is, is heel rustgevend voor mensen);
  • Wees alert op signalen en ga in gesprek;
  • Wees bewust van je eigen vooroordelen en reparatiereflexen;
  • Let op je grondhouding: luister, ‘wees nieuwsgierig’, geef ruimte.

Hoe komt een psychiatrische zv vanuit verschillende psychiatrische (en somatische) ziektebeelden tot een suïcide

Geen uitzicht meer op kwaliteit van leven, omdat psychiatrische ziekte geen goede prognose heeft. Verlies baan, huis, relaties, (terugkerende) psychoses, stress, impulsiviteit, moeite in de emotie regulatie.

Waaruit bestaan de eerste hulpmaatregelen bij zv die suïcidepoging heeft ondernomen?

  • Veiligheid (evt. opname, middelen wegnemen);
  • Psycho-educatie (voorlichting suïcidale gedrag, hiermee gepaard gaande gedachten en gevoelens, eventuele psychische stoornis, stress- en risicofactoren (misbruik, geweld, verslaving) en beschermende factoren, Suïcidale gedrag en onderliggende problemen, aandacht  aan het feit dat suïcidaal gedrag kan terugkeren;
  • Preventie (crisis- of veiligheidsplan en/of een crisiskaart opgesteld voor het omgaan met toekomstig suïcidaal gedrag)

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo