Stemmingsstoornissen/bipolaire stoornissen

23 belangrijke vragen over Stemmingsstoornissen/bipolaire stoornissen

Op welke wijze en onder invloed van welke factoren wordt het normale 'gemoed' van de mens gemoduleerd

Stemmingen zijn emotionele gesteldheden die ons psychologisch leven kleuren. Deze kunnen 2 kanten op gaan namelijk verrukt en droevig. De normale stemming kan hiertussen moduleren. Dit kan door diverse omstandigheden.
Het normale ligt dus tussen een boven en een ondergrens van deze modulatie. Het worden ook wel de ‘good times’ en de ‘bad times’ genoemd

Wat is de affectieve modus, affect en wat doet dit?

  • Een gemoedstoestand of stemming is de affectieve modus die iemand gedurende een bepaalde tijd heeft en die bestaat uit één enkele overwegende emotie of een combinatie van emoties.
  • Affect is een patroon van waarneembaar gedrag waarmee een subjectief gevoel (of emotie) tot uitdrukking wordt gebracht.
  • De stemming van een persoon kan positief zijn (vrolijk of uitgelaten), maar ook negatief (verdrietig of wanhopig). Bovendien kunnen allerhande combinaties ontstaan: iemand kan bijvoorbeeld tegelijkertijd angst en nieuwsgierigheid voor iets nieuws voelen.
  • Normaal gesproken past de gemoedstoestand zich aan externe omstandigheden of gebeurtenissen aan.

Wat wordt bedoelt met pathologische modulaties duiden richting depressieve en/of manische stemmingsstoornis?

Pathologische bipolaire stoornis:
Boven- en ondergrenzen worden verlaten. Buiten de range van het normale (normale banbandbreedte). Het is normaal dat er soms sprake is van een (flinke) dip, bijvoorbeeld bij een ontslag, scheiding of andere live-events.
‘Normaal leven’ heeft voldoende veerkracht om weer binnen het normale gebied terecht te komen. Hier kan enige tijd over heen gaan.

Flinke stijging tot ver boven het normale gebied > stemmingsprobleem waarbij iemand in het manische gebied komt
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat houdt het begrip mixed state in?

Er is sprake van mania en depressie.
  • Kenmerken mania: Goed voelen, geen slaap nodig, doet van alles wat het leven biedt en misschien te veel wat de mogelijkheden betreft.
  • Kenmerken depressie: Bezinning, depressie met verdriet, hevige afkeer tegen zichzelf en handelswijze.
  • De manische perioden duren over het algemeen korter dan de depressieve periodes.

Wat houden de uitgangspunten van het biopsychosociaal model in?

Predispositie (neiging tot ontwikkelen van bepaalde aandoeningen):
  • Biologische factor: genetisch, erfelijk materiaal.
  • Psychisch mechanisme: wat heb ik geleerd in mijn leven om met situaties om te gaan (pesten/moeilijke jeugd). Leerervaringen.
  • Sociaal: omgang mensen, maatschappij.

Wat is de criteria van een stemmingsstoornis volgens DSM-5?

De DSM-5 definieert manische, hypomanische, depressieve en gemengde episoden. De bipolaire stoornis wordt onderscheiden drie typen:
  1. bipolaire stoornis type I,
  2. type II en
  3. cyclothyme stoornis

Wat is essentieel voor de diagnose bipolaire stoornis?

  • De patiënt heeft tenminste eenmaal een manie, hypomanie of gemengde episode doorgemaakt.
  • Verschil (hypo)manie: De manie gaat samen met een duidelijk disfunctioneren wat eventueel tot een psychiatrische opname leidt. Bij de hypomanie is er wel sprake van waarneembare stemmings- en gedragsveranderingen, maar deze leiden niet tot significant disfunctioneren

Welke subtypen depressieve stoornissen zijn er?

  • Disruptieve stemmingsregulatiestoornis (DMDD -> disruptive mood dysregulation disorder)
  • Depressieve stoornis
  • Persisterende depressieve stoornis (dysthemie)
  • Premenstruele stemmingsstoornis
  • Depressieve stoornis door een middel/medicatie
  • Depressieve stoornis door een somatische aandoening
  • Ander gespecificeerde depressieve stoornis
  • Ongespecificeerde depressieve stoornis
  • Postnatale depressie

Wat wordt bedoelt met een persisterende depressieve stoornis (dysthymie) in?

  • Chronisch
  • Minder ernstige vorm van depressie die minstens twee jaar duurt. Licht en zeurend. Het risico op terugval is hoog.
  • Wordt gekenmerkt door langdurig in de ‘bad times’ zitten. Verhoogd risico op het ontwikkelen van ernstige depressieve stoornis.
  • Klachten worden een deel van het leven. Sommige lijden tegelijkertijd aan een ernstige depressie en dysthymie (dubbele depressie).   

Wat houdt een Cyclothyme stoornis in?

  • Cyclothymie is afgeleid van het griekse kyklos, dat ‘cirkel’ betekent, en (thymos = geest).
  • Het idee van een zich cyclisch bewegende geest is een toepasselijke beschrijving, omdat deze aandoening een chronisch, cyclisch patroon van stemmingsstoornissen representeert dat wordt gekenmerkt door lichte stemmingswisselingen die ten minste twee jaar aanhouden.
  • Begint meestal tijdens de late adolescentie of vroege volwassenheid en houdt jaren aan.
  • Periode waarin de stemming normaal is, duren zelden of nooit langer dan ongeveer 2 maanden.
  • De symptomen fluctueren eigenlijk tussen gematigde hoogte en dieptepunten. Meest voorkomende vorm van bipolaire stoornis.

Wat houdt stepped care in?

Patiënt wordt behandeld op de meest simpele en goedkope manier. Wanneer deze behandeling niet helpt, dan wordt er opgeschaald. In ernstige situaties, bijvoorbeeld in de thuissituatie en zelfbeschadiging, kan er in een enorm tempo opgeschaald worden naar de specialistisch psychiatrie door de huisarts en psycholoog. 

Hoe ziet behandeling volgens het stepped-care model eruit?

  1. Basis GGZ (huisarts, POH GGZ): Psycho-educatie, Leefstijladviezen (GVO)
  2. Grensgebied basis GGZ en specialistische GGZ: Psychologische begeleiding in de 1e lijn (1e lijn psycholoog), Psycho-educatie, Leefstijladviezen (GVO), Gaat verder in de richting van psychotherapie (bijv. cgt)
  3. Specialistische GGZ: Psychiater, 2e lijns psycholoog, psychiatrische verpleegkundige, evt. verpleegafdeling, Psychotherapie,  medicatie, Electro Convulsieve Therapie (schoktherapie, ECT)

Medicatie staat als een van de laatste stappen in het stepped care model. Huisartsen vinden het tegenwoordig gemakkelijk pillen voor te schrijven. Stap wordt eerder naar voren gehaald.

Wat houdt de behandelingsmethode ECT in?

  • Kunstmatig in een epileptische aanval gebracht in een klinische basis.
  • Door middel van elektroden een schok toedienen aan het brein ->  kunstmatig epileptisch insult -> neuronen en alle transmitters worden gereset -> kan een positieve uitwerking hebben op de stemming. (HOEFT NIET).
  • Door alle narcoses kan uiteindelijk hersenbeschadiging optreden

Welke verschillende soorten psychofarmaca zijn er?

  • Psycholeptica (antipsychotica en benzodiazepines) à neerdrukken van de geesteswerking.
  • Psychoanaleptica (antidepressiva) à omhoog halen geesteswerking.
  • Psychodysleptica (drugs) à veranderingen van de geesteswerking.

Wat doet antipsychotica, wat zijn de veelvoorkomende bijwerkingen en om welke medicijnen gaat het?

  • Hebben geen genezende werking; ze nemen de oorzaak niet weg en lossen achterliggende problemen niet op.
  • De medicatie zorgt ervoor dar angst en agitatie worden gedempt wat helpt controle te krijgen op het leven, zeker als de psychotische symptomen stress en angst bezorgen.
  • Veelvoorkomende bijwerkingen: stijfheid van de spieren, seksuele problemen, trillingen (tremoren), vervlakking van emoties en sufheid.
  • Er zijn twee groepen antipsychotica, dit betreft: klassieke of ook wel Atypische genoemd, zit zijn:

Wat doet een klassieke antipsychotica, wat zijn ?

  • Ook wel klassieke anti psychotische middelen genoemd,
  • Verminderen in de hersenen het effect van de natuurlijk voorkomende stof dopamine. Hierdoor nemen wanen, hallucinaties en hevige onrust af. Voorbeelden: haldol, cisordinol.

Werkingsmechanisme:

  • Klassieke antipsychotica blokkeren dopamine type 2 (D2)-receptoren in:
  • Het mesocorticale en limbische hersengebied.de chemoreceptor-tiggerzone (CTZ)

Wat doen A typische antipsychotica, welke bijwerkingen en om welke medicijnen gaat het?


  • Ook wel anti psychotische middelen genoemd, regelen in de hersenen de hoeveelheid dopamine en serotonine, natuurlijk voorkomende stoffen.
  • Hierdoor nemen wanen, hallucinaties en hevige onrust af. voorbeelden: olanzapine, risperidon.

Werkingsmechanisme:
  • Atypische antipsychotica blokkeren de volgende receptoren:
  • Post synaptische dopamine type 2-(D2-) receptoren in het mesocorticale en limbische hersengebied.
  • Serotonine type 2-(5HT2-) receptoren in de prefrontale cortex.

Wat doet antidepressiva en stemmingsstabilisatoren, welke bijwerkingen en om welke medicijnen gaat het?

  • Deze medicijnen hebben een positieve invloed op de stemming en hebben vooral effect bij milde tot matig ernstige depressieve klachten (antidepressiva) en bij manieën (stemmingsstabilisatoren).
  • Deze psychofarmaca hebben pas effect na enkele weken, dan is er voldoende van de werkzame stof in het lichaam opgebouwd.
  • De belangrijkste bijwerkingen zijn vervlakking van de emoties en vermindering van de zin in seks.
  • Voorbeelden antidepressiva: fluoxetine, sertraline, paroxetine (Seroxat), fluvoxamine (Fevarin) en citalopram (Cipramil).
  • Voorbeelden stemmingsstabilisatoren: valproïnezuur (Depakine), carbamazepine (Tegretol) en lithium. Bij deze laatste bestaat de kans op vergiftiging bij overdosering.

Wat doen kalmerings- en slaaptabletten, welke bijwerkingen zijn er en om welke medicijnen gaat het?

  • Kalmerend effect en bevorderen slapen.
  • Bijwerkingen: gewenning en afhankelijkheid.
  • Voorbeelden: oxazepam, diazepam (valium), temazepam.

Wat doen stimulantia, welk effect heeft het, welke bijwerkingen zijn er en om welke medicatie gaat het?

  • Psycho-stimulantia zijn medicijnen met een stimulerend en concentratiebevorderend effect.
    Voorbeelden: methylfenidaat (ritalin, concerta), pemoline, amfetamine, cafeïne. 
  • Voorbeelden: methylfenidaat (ritalin, concerta), pemoline, amfetamine, cafeïne.  

Wat is de prognose/levensverwachting van stemmingsstoornissen?

  • Getallen van de ernstig psychiatrische aandoeningen (EPA).
  • Er is te zien dat de levensverwachting zowel bij man als vrouw verlaagd is (tientallen jaren minder).
  • Reden: onduidelijk (medicatiegebruik? Andere processen brein?)

Wat is het onderscheid tussen stemmingsstoornissen en overspannenheid?

  • Overspannenheid is een situatie die ontstaat als er in een relatief korte periode van een aantal maanden teveel van je verwacht of geëist wordt (een onbalans tussen draaglast en draagkracht).
    Een herstelperiode van ongeveer 6 weken is in dat geval vaak voldoende om te herstellen en weer in balans te komen.
  • Een herstelperiode van ongeveer 6 weken is in dat geval vaak voldoende om te herstellen en weer in balans te komen. 

Wat is het onderscheid tussen stemmingsstoornissen en chronische vermoeidheid?

  • Chronisch vermoeidheid syndroom : CVS
  • Als een arts CVS vaststelt, kan hij geen oorzaak voor de ernstige moeheid vinden in uw lichaam.
  • De aanleiding van de moeheid kan wel lichamelijk zijn. Bijvoorbeeld een infectie, een operatie of een bevalling.
  • De moeheid kan ook zijn begonnen na een belangrijke gebeurtenis in uw leven. Bijvoorbeeld toen een vriend of familielid overleed of toen u een nieuwe baan kreeg. Het is niet altijd duidelijk waardoor de moeheid is begonnen.
  • Specifieke cognitieve gedragstherapie (CGT) is zeer effectief gebleken bij de behandeling van het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS).

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo