Startpagina / Samenvattingen / Class notes - AK H2.1 / water-zoet-rijn

AK .5 water

35 belangrijke vragen over AK .5 water

4.1
waarom kunnen we zout water niet laten verdampen om zoet water te krijgen?

Dat kunnen we wel doen maar op grote schaal kost dat teveel energie

4.1
hoeveel procent van het zoete oppervlaktewater is vloeibaar?

1% is vloeibaar:
-0,6% in meren
-0.03% in atmosfeer
-0,003% in rivieren

4.1
waar zit 99% van zoete oppervlaktewater in?

Het zit in ijskappen en gletsjers

4.1
waar kan je zoet water vinden?

1. In de grond (22%)
2. In oppervlaktewater (78%) rivieren, meren en gletsjers

4.1
Als we naar de aarde kijken, hoeveel verschillende vormen van water kunnen we zien? Leg uit

1. Vloeibaar water kunnen we zien: oceanen en meren.
2. ijs kunnen we zien: op en rond de Noordpool is het koud, daar zie je een witte laag van ijs. De wolken bestaan uit kleine zwevende waterdruppeltjes en ijskristallen.

De derde vorm van water kun je niet zien. Waterdamp hangt als een onzichtbare deken om onze planeet.

4.1
Is water in de zee zout of zout? Kan je het drinken? Leg uit

Water in de zee en de oceaan is zout. Een paar slokken zout water zijn niet schadelijk voor mensen en dieren. Maar het is niet geschikt om te drinken want het zout onttrekt vocht aan je lichaam, waardoor je snel uitdroogt.

4.1
Leg uit het ontstaan van zout en zoet water.
wat wordt bedoel met voorraden zout en zoet water op aarde?

De zouten in zee komen uit de zeebodem en uit onderzeese vulkanen. De rest is aangevoerd door rivieren. Op hun reis hebben die rivieren zouten losgemaakt uit de bergen en van de rivierbodem.

Als zout water verdampt, verdampt het zout niet mee. Het verdampte water noemen we daarom zoet, hoewel het nergens naar smaakt. Zoet water kun je wel drinken, je vindt het in de grond, rivieren, meren en in gletsjers.

Bijna al het vloeibare water op aarde is zout. Bijna al het zoete water is bevroren.

4.1
waarom is het meeste zoete water op aarde bevroren?

Zoet water is:
-landijs: ijsmassa die het vasteland bedekt
-gletsjer: stuk landijs dat langzaam uit een gebergte naar beneden schuift

4.1
Hoe wordt zoet water verdeeld?

78% is oppervlaktewater (bv ijs) en 22% is grondwater

4.1
Is de gemiddelde voorraad zoet water per persoon gelijk verdeeld over de wereld?

Nee

4.1
Wat is oppervlaktewater en grondwater?

Ongeveer 70% van het aardoppervlak is bedekt met oceanen. Aan het aardoppervlak vind je ook rivieren en meren. Al dat water noemen we oppervlaktewater.

Maar er zit ook water onder het aardoppervlak: in de bodem en in gesteentes. Dit water bestaat uit oppervlaktewater en regen die in de grond zijn gezakt. Dat water noemen we grondwater. Het meeste drinkwater in Nederland maken we uit grondwater

4.1
Wat is landijs en gletsjers?

Verreweg het meeste zoete water op aarde is bevroren. Je vindt het in landijs, bv op Groenland en in Antartica. Op veel plaatsen is het kilometers dik. Landijs ligt min of meer vast op zijn plaats, vaak al duizenden jaren.

Een gletsjer is een stuk landijs dat langzaam uit een gebergte naar beneden schuift. Gletsjers vind je in gebieden met hoge bergen en dichtbij de Noord-Zuidpool. Bijvoorbeeld in de Alpen, de Himalaya en op IJsland.

4.1
Wat zijn meren en rivieren?

Een klein deel van het zoete water op aarde zit in meren en rivieren. Een meer is een grote hoeveelheid oppervlaktewater dat helemaal door land is omringd. De meeste meren krijgen hun water vooral uit rivieren.

4.1
Wat is water in de atmosfeer?

Gemiddeld bestaat de hoeveel waterdamp in de atmosfeeer uit 0,03% van de totale hoeveelheid zoet oppervlaktewater. Dat lijkt niet veel, maar het is nog altijd 10x zoveel als het water van alle rivieren op aarde samen. Dit water hangt boven je hoofd als onzichtbare waterdamp

4.2
uit hoeveel watermoleculen bestaat 1 waterdruppel?

Een triljoen watermoleculen

4.2
Wat gebeurt er als watermoleculen van warm naar koud gaan?

Wanneer de waterdamp afkoelt, vormen zich weer groepjes moleculen. De damp condenseert tot water. Koelt het water nog verder af, tot onder nul, dan zitten alle moleculen weer aan elkaar vast. Het water bevriest. Die overgang van vloeibaar naar vast noemen we ook wel stollen.

4.2
Wat gebeurt er als ijs smelt?

Als ijs warmer wordt, kunnen de moleculen weer gaan bewegen. De moleculen zitten alleen nog in groepjes aan elkaar en daardoor wordt het ijs vloeibaar

4.2
Wat bedoelen we met kringloop van water?

Water verdampt, condenseert, smelt en bevriest. Maar de totale hoeveelheid water op aarde blijft altijd gelijk

4.2
wat zijn de faseovergangen van water?
hoe verandert water van fase?

Je hebt de vaste vorm (ijs) die gaat smelten en wordt dan vloeibaar. Dan verdampt het water en wordt gas. Dan condenseert het gas en terwijl het afkoelt verandert het eerst naar vloeibaar en daarna gaat het stollen en verandert weer naar vast

4.2
leg uit hoe de kleine waterkringloop gaat

Verdamping en condensatie zorgen ervoor dat water altijd in beweging is. Als de zon de zee verwarmt, verdampt de bovenste laag van het water. De waterdamp stijgt op. Boven in de atmosfeer koelt de lucht af. Koude lucht kan minder water bevatten, waardoor de waterdamp condenseert tot waterdruppels. Die druppels vormen wolken. De druppels in die wolken vallen weer in zee. Dat noemen we de kleine waterkringloop. Deze kringloop gaat eindeloos door.

4.3
wat is de helling van een rivier?

1. Verval:
Een rivier stroomt van hoog naar laag. Het hoogteverschil tussen 2 punten langs de rivier noem je het verval.

2. Verhang:
Het verval per kilometer is het verhang. Het verhang bepaalt hoe snel het water in de rivier stroomt. Hoe groter het verhang, hoe groter de stroomsnelheid.

In de bovenloop van de rivier is het verhang meestel veel groter dan in de benedenloop.

4.4
wat is het wisselen van geografisch schaalniveau?

Als je inzoomt zie je een kleiner gebied en meer details.

als je uitzoomt, zie je een groter gebied en minder deatils

4.4
wat zie voor niveau als je inzoomt en wat zie je als je uitzoomt? En hoe noemen we dit?

hoe meer je inzoomt, zie je het lokaal niveau en hoe meer je uitzoomt, zie je het mondiale niveau.
we noemen dit geografische schaalniveau’s

lokaal
regionaal
nationaal
continentaal
mondiaal

4.4
wat voor gevolgen op verschillende schaalniveau’s heeft de aanleg van de drie Klovendam in de rivier de Chang Jiang ( Jangtsekian)?

1. Lokaal niveau: meer dan 1 miljoen mensen moesten hun huizen verlaten (15 km verderop werden nieuwe dorpen gebouwd)

2. Regionaal niveau: de bouw van de waterkrachtcentrale bracht veel werkgelegenheid. (milieuproblemen door schadelijke stoffen van overstroomde fabrieken)

3. Nationaal niveau: productie van elektriciteit zodat de economie blijft groeien

4. Continentaal niveau: minder kolencentrales nodig dus minder luchtvervuiling

5. Mondiaal niveau: minder luchvervuiling (uitstoot CO2) heeft ook mondiale invloed

4.5
waarom werd Nederland mede mogelijk gemaakt door de Rijn?

De Rijn heeft veel invloed gehad op de vorming van het Nederlandse landschap. Bijvoorbeeld door onderweg naar Nederland zand, grind en klei mee te nemen. Omdat Nederland aan de benedenloop van de rivier ligt, stroomt de rivier hier langzamer. Dat geeft de meegenomen materialen de kans om naar de bodem te zakken. Je vindt zand, grind en klei terug op plaatsen waar de Rijn vroeger heeft gestroomd, waar overstromingen hebben plaatsgevonden en waar de rivier in zee stroomt. Een flink deel van de Nederlandse bodem is dus neergelegd door de Rijn, en natuurlijk ook door andere rivieren.

4.5
waarom is de haven van Rotterdam heel belangrijk voor de Nederlandse economie?

In de haven werken tienduizenden mensen. En die bedrijvigheid trekt weer allerlei grote en kleine bedrijven aan. Rotterdam is de grootste haven van Europa en een van de grootste van de wereld. Dit hebben ze te danken aan de Rijn. Dankzij de Rijn is een belangrijk deel van West-Europa eenvoudig bereikbaar per binnenvaartschip. De Rijn is bovendien bijna de kortste weg van de Noordzee naar de grootste industriegebieden van Europa: het Duitse Ruhrgebied. Dat maakt de Rijn de drukst bevaren rivier van Europa, met meer dan 150.000 vrachtschepen per jaar.

4.5
wat is het stroomgebied van de Rijn?

De Rijn begint in de Zwitserse Alpen waar smeltwater van de gletsjers komt. De Voor-Rijn en de Achter-Rijn zijn het begin van de Rijn.

De Voor-Rijn begint op 1.320 km van de monding aan de Noordzee en de Achter-Rijn begint op 2500 meter hoogte

4.5
waar is het grootste voorraad zoet water van Nederland?

Dankzij de Rijn hebben we genoeg drinkwater in Nederland. Het IJsselmeer is de grootste voorraad zoet water in Nederland. Hierdoor hebben we genoeg water voor eventuele droge tijden

Waar ligt de grootste hoeveelheid landijs op het zuidelijk halfrond?

Antarctica

Waarom liggen er op Antartica en Groenland het meeste landijs?

Dat zijn gebieden met een poolklimaat (of preciezer gezegd: een EF-klimaat, ofwel pool-/ijsklimaat): de koudste gebieden op aarde.

Waar of niet waar? Er is meer oppervlaktewater in gasvorm dan in vloeibare vorm.

Niet waar

Waar of niet waar? Minstens driekwart van het zoete water op aarde is bevroren.

Waar

In welke grondsoort wordt het meeste grondwater gewonnen?

Zand.

In het westen van Nederland is weinig zandgrond. Veel drinkwater wordt daar in de duinen geïnfiltreerd (gefilterd). Beschrijf hoe dit in zijn werk gaat voor een stad als Den Haag. Kijk daarvoor op de kaart ‘Nederland – Drinkwatervoorziening’.

Voorbeeld van een goed antwoord: Ongezuiverd oppervlaktewater wordt in plassen en rivieren gewonnen en met transportleidingen naar de kust vervoerd. Daar wordt het in de duinen geïnfiltreerd en weer opgepompt.

Leg uit waarom je in vloeibaar water wel kunt zwemmen en in ijs niet. Gebruik het woord 'watermoleculen'.

IJs is een vaste stof. In ijs kun je de watermoleculen niet in beweging brengen en aan de kant duwen. Dat kan in vloeibaar water wel.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

AK H2.1

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding

AK .5 water

35 belangrijke vragen over AK .5 water

4.1waarom kunnen we zout water niet laten verdampen om zoet water te krijgen?

4.1hoeveel procent van het zoete oppervlaktewater is vloeibaar?

4.1waar zit 99% van zoete oppervlaktewater in?

4.1waar kan je zoet water vinden?

4.1Als we naar de aarde kijken, hoeveel verschillende vormen van water kunnen we zien? Leg uit

4.1Is water in de zee zout of zout? Kan je het drinken? Leg uit

4.1Leg uit het ontstaan van zout en zoet water.wat wordt bedoel met voorraden zout en zoet water op aarde?

4.1waarom is het meeste zoete water op aarde bevroren?

4.1Hoe wordt zoet water verdeeld?

4.1Is de gemiddelde voorraad zoet water per persoon gelijk verdeeld over de wereld?

4.1Wat is oppervlaktewater en grondwater?

4.1Wat is landijs en gletsjers?

4.1Wat zijn meren en rivieren?

4.1Wat is water in de atmosfeer?

4.2uit hoeveel watermoleculen bestaat 1 waterdruppel?

4.2Wat gebeurt er als watermoleculen van warm naar koud gaan?

4.2Wat gebeurt er als ijs smelt?

4.2Wat bedoelen we met kringloop van water?

4.2wat zijn de faseovergangen van water?hoe verandert water van fase?

4.2leg uit hoe de kleine waterkringloop gaat

4.3wat is de helling van een rivier?

4.4wat is het wisselen van geografisch schaalniveau?

4.4wat zie voor niveau als je inzoomt en wat zie je als je uitzoomt? En hoe noemen we dit?

4.4wat voor gevolgen op verschillende schaalniveau’s heeft de aanleg van de drie Klovendam in de rivier de Chang Jiang ( Jangtsekian)?

4.5waarom werd Nederland mede mogelijk gemaakt door de Rijn?

4.5waarom is de haven van Rotterdam heel belangrijk voor de Nederlandse economie?

4.5wat is het stroomgebied van de Rijn?

4.5waar is het grootste voorraad zoet water van Nederland?