Algemeen recht - Bronnen van het recht - De nationale rechtsorde

23 belangrijke vragen over Algemeen recht - Bronnen van het recht - De nationale rechtsorde

Wat zijn de 4 grondbeginselen van de nationale rechtsorde? Geen verdere uitleg nodig.

  • De democratische rechtsstaat van het Koninkrijk België
  • Scheiding der machten
  • Fundamentele rechten en vrijheden
  • Van eenheidsstaat naar federale staat

Wat is de basistekst die werd opgericht in 1831 en waarom werd deze opgesteld?

De Grondwet:
  • Als reactie tegen Willem I
  • België = constitutionele monarchie, democratisch
  • België = eenheidsstaat
  • De facto Franstalig, hoewel Franstaligen in de minderheid waren, maar Frans klonk hoogstaander

België is een democratische rechtsstaat. Wat betekent dit?

  • Iedereen is onderschikt aan het recht, dus ook de overheid
  • iedereen heeft fundamentele rechten en vrijheden om individuen te beschermen tegen anderen en de overheid
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

België is naast een democratische rechtsstaat ook een parlementaire democratie. Wat betekent dit?

  • De macht is in handen van de natie, niet van de koning
  • Koning wordt als onverantwoordelijk en onbekwaam beschouwd en kan enkel beslissingen maken indien deze zijn goedgekeurd door de minister

Wat zijn de bevoegdheden, instellingen en taken van de wetgevende macht binnen de trias politica?

  • Bevoegdheden: volheid (= ze kan de beslissing van de uitvoerende macht negeren en anders beslissen)
  • Instellingen: Parlement(en)
  • Taak: principes (wetgevende taken)

Wat zijn de bevoegdheden, instellingen en taken van de uitvoerende macht binnen trias politica?

  • Bevoegdheden: toegewezen
  • Instellingen: regering(en)
  • Taken: bestuur, beleid, handhaving

Wat zijn de bevoegdheden, instellingen en taken van de rechterlijke macht binnen de trias politica?

  • Bevoegdheden: /
  • Instellingen: rechtbanken
  • Taken: beslechting

Maar er is geen sprake van een absolute scheiding, want zo wordt er bijvoorbeeld controle uitgevoerd van de wetgevende op de uitvoerende macht op zowel financieel als inhoudelijk vlak. Welke controles worden er op financieel vlak uitgevoerd?

  • Vooraf: (Rijksmiddelen)begroting
  • Achteraf: eindrekening
  • Principes: universaliteit en specialiteit
  • Hulp Rekenhof

Er is geen sprake van absolute scheiding der machten, want zo wordt er bv controle uitgevoerd van de wetgevende op de uitvoerende macht op zowel financieel als inhoudelijk vlak. Welke controles worden er op inhoudelijk vlak uitgevoerd?

  • Aanwezigheid minister vorderen/vragen
  • Mondelinge vragen (genoteerd in de parlementaire handelingen) en schriftelijke vragen (gepubliceerd in Bulletin van Vragen en Antwoorden)
  • Parlementaire onderzoekscommissie
  • Interpellaties, gevolgd door moties:
- gewone/eenvoudige motie
- motie van vertrouwen
- motie van wantrouwen
- gemotiveerde motie; motie van aanbeveling

Geef een algemeen overzicht van de Belgische staatsstructuur van België als eenheidsstaat.

  • Federale overheid: 3 machten (WM, UM, RM): voorlopig nog residuaire bevoegdheden
  • Gemeenschappen (enkel WM en UM): persoonsgebonden (vb. Minister van cultuur)
  • Gewesten (enkel WM en UM): territoriaal

Door wie wordt de federale wetgevende macht gezamenlijk uitgevoerd?

  • De Koning
  • de Kamer van Volksvertegenwoordigers
  • de Senaat
Die laatste 2 noemt men de 2 kamers van het parlement.

Hoe ziet de samenstelling van de Belgische kamer van Volksvertegenwoordigers eruit?

  • 150 rechtstreeks verkozenen
  • 5 jaar legislatuur
  • Bais: provinciale kieskringen

Hoe ziet de samenstelling van de Senaat eruit?

  • 29 Vlaamse, 10 Franstaligen, 8 Waalse, 2 Frans-Brussel en 1 Duitstalige
  • 10 (6+4) gecoöpteerde senatoren
  • Niet meer rechtstreeks verkozen
  • Bevoegd voor staatshervorming

Bij de Federale overheid spreekt men van parlementaire onverantwoordelijkheid en parlementaire onschendbaarheid. Wat houdt parlementaire onverantwoordelijkheid in? En geef ook een synoniem.

Parlementaire onverantwoordelijkheid = freedom of speech
Het wil zeggen dat de parlementariër volledig vrije meningsuiting heeft, zonder enige beperkingen.

Bij de Federale overheid spreekt men van parlementaire onverantwoordelijkheid en parlementaire onschendbaarheid. Wat houdt parlementaire onschendbaarheid in?

Een parlementslid kan niet vervolgd worden voor misdrijven van gemeen recht gedurende zijn hele termijn van zijn mandaat, TENZIJ betrapt op heterdaad of opheffing van onschendbaarheid door het parlement.

Wat zijn in essentie de algemene bevoegdheden van de Parlementen in de Federale overheid?

  • Formele wetgeving maken
  • Regering controleren
  • + specifieke bevoegdheden

Naast de algemene bevoegdheden van de Parlementen in de Federale overheid is er ook sprake van 'de bijzonderheid van het Belgisch bicameralisme'. Wat houdt dit in?

Vroeger was iedereen gelijk bevoegd, nu:
  • Kamer: controles, wetgeving en naturalisaties
  • Senaat: mediatie (advies), reflectie, beperkte evocatie
  • Kamer en Senaat: essentie staatsorganisatie
  • Alternerend Kamer of Senaat

Hoe komt bij de Federale overheid een (formele) wet tot stand?

  1. Initiatief: ontwerp of voorstel
  2. Advies Afdeling Wetgeving Raad van State of niet
  3. Neerlegging bij Bureau met toelichting
  4. Inoverwegingneming
  5. Parlementaire commissie
  6. Plenaire vergadering, eventuele amendementen
  7. Bekrachtiging en afkondiging (Koning)
  8. Publicatie Belgisch Staatsblad (Regering)

Hoe ziet de samenstelling van de federale uitvoerende macht eruit?

Koning(in) als persoon
  • Politiek onbekwaam, maar toch politieke rol
  • Absoluut onschendbaar
Koning as instelling = Regering
  • 15 ministers en onbepaald # staatssecretarissen
  • Taalkundig onpartijdige premier
  • Eed in handen van Koning

Verklaar de volgende termen die een deel uitmaken van de federale uitvoerende macht.

  • Kernkabinet: een soort informeel orgaan waarin men een aantal knelpunten voor het eerst kan bespreken,  bestaande uit de 1e minister en de vice-eersteministers
  • Ministerraad van regeringsraad: belangrijkste vergadering dat bestaat uit alle ministers
  • Regeringscommissarissen: iemand die door de regering met een bepaalde opdracht belast is en zodoende een vertegenwoordiger van die regering is
  • Ministercomités: worden gevormd om beslissingen van de ministerraad of de regeringsraad voor te bereiden
  • Minster van Staat (Kroonraad): de kroonraad adviseert de kroon slecht bij overleg over buitengewone aangelegenheden

Wat zijn de bevoegdheden van de Federale uitvoerende macht?

  • Formele wetten uitvoeren
  • Zelfstandige verordenende bevoegdheid
  • Vertegenwoordiging
  • Beheerder openbare diensten

Uit wat bestaan deelstaten? Wat houden ze in en door welke machten worden ze bestuurd?

Gemeenschappen (WM en UM)
  • Persoonsgebonden
  • Vlaams/Frans/Duitstalig
  • Gemeenschappelijke gemeenschapscommissie
Gewesten (WM en UM)
  • Territoriaal
  • Vlaams/Waals/Brussels
Taalgebieden: elke gemeente deel van 1 taalgebied:
  • Nederlandse taalgebied
  • Tweetalig taalgebied
  • Frans taalgebied
  • Duits taalgebied

Naast deelstaten spreekt men ook nog van ondergeschikte niveau's. Welke zijn dit? Wat houden ze allemaal in?

Provincie:
  • Alleen territoriale bevoegdheden
  • Organen:
  • - deputatie: 4 leden + gouverneur
  • - Gouverneur benoemd door Vlaamse regering
  • - Provincieraad: rechtstreeks verkozen en volheid van bevoegdheid
  • Legislatuur: 6 jaar
Gemeente:
  • Sinds 2018 meer bevoegdheden
  • Organen:
  • - College van Burgemeester en Schepenen
  • - Burgemeester benoemd door Vlaamse regering
  • - Gemeenteraad: rechtstreeks verkozen en volheid van bevoegdheid
  • Legislatuur: 6 jaar

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo