Moeheid - Anemie
20 belangrijke vragen over Moeheid - Anemie
Welke 3 vormen, met elk twee subgroepen, aan oorzaken kan je onderscheiden bij anemie?
- Verlies
- Acuut
- Chronisch
- Gestoorde aanmaak
- Tekort aan bouwstoffen
- Beenmergaandoening
- Verhoogde afbraak (hemolyse)
- Verworven oorzaken
- Congenitale oorzaken
Wat zijn acute en chronische oorzaken van anemie die te maken hebben met verlies?
- Operatie
- Bevalling
- Trauma
Chronisch:
- Gynaecologisch: hevige menstruatie of postmenopauzaal bloedverlies
- Gastro-intestinaal: occult bloedverlies
- Urologisch: hematurie
Welke twee laboratoriumwaarden worden beoordeeld bij het diagnosticeren van anemie?
- MCV (mean corpuscular volume): microcytaire, normocytaire of macrocytaire anemie
- Aantal reticulocyten
- Hoog aantal: compensatie door beenmerg voor een verlies of verhoogde afbraak via stimulatie van de erytropoëse
- Laag aantal: probleem in het beenmerg
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Hoe zit de ijzerkringloop in 7 stappen in elkaar?
- In de voeding komt de ijzer in twee vormen voor, als driewaardig complex in plantaardige voedingsmiddelen en als ijzer in heem in vlees
- Drievoudig complex gereduceerd tot tweewaardig complex voor opname mogelijk is
- Opname door mucosacel
- Tijdelijke opslag van 2-3 dagen in mucosacel gebonden aan ferritine
- IJzer wordt in het plasma gebonden aan transferrine (30% verzadigd met ijzer)
- Grootste deel ijzer gaat naar het beenmerg
- In de lever staat ijzer onder strikte regulatie van hepcidine, een acute-fase-eiwit, omdat het lichaam maar beperkte mogelijkheden heeft om ijzer uit te scheiden
Hoe ziet ijzergebreksanemie er in de praktijk uit?
- Symptomen zoals je die verwacht bij anemie
- Bij ernstige ijzergebreksanemie kunnen daarnaast epitheelafwijkingen ontstaan (syndroom van Plummer-Vinson)
- Hypochrome microcytaire anemie
- Ragaden aan mondhoeken en tongklachten (glossitis)
- Slokdarmwebben: vlies of stuk weefsel dat over de slokdarm gespannen is, waardoor slikklachten kunnen ontstaan (wordt weleens gezien als het voorstadium van slokdarmkanker)
- Lepeltjes nagels
- Droge huid en soms haaruitval
Hoe ziet de laboratorium uitslag bij ijzergebreksanemie eruit?
- Microcytaire anemie
- Laag reticulocyten aantal
- Laag serum ijzer
- Lage ijzerverzadiging
- Verhoogde TYBC (Totale IJzer Bindings Capaciteit)
- Laag ferritine (Let op: ferritine is een acuut fase eiwit en kan dus vals verhoogd zijn ten tijde van een infectie)
Hoe ziet de behandeling van ijzergebreksanemie eruit?
Wat is anemie der chronische ziekte en door welke 4 punten wordt de pathofysiologie van anemie der chronische ziekte gekenmerkt?
- Infecties, auto-immuunziekten en maligniteiten
En wordt gekenmerkt door:
- Gestoorde erytropoëse
- Een door cytokinen gemedieerde stoornis in de reütilisatie van het voorraadijzer in de macrofagen door inductie van hepcidine in de lever (1)
- Cytokinen leiden tot een afname van de respons op EPO (2)
- Ook is er sprake van een verminderde EPO productie (3)
- Hogere vraag naar erytrocyt productie
- Cytokinen leiden tot apoptose van de voorlopers van de erytrocyt (4)
Hoe ziet de laboratorium uitslag bij anemie der chronische ziekte eruit?
- Laag serumijzer
- Verlaagde ijzerbindingscapaciteit
- Het ferritine is verhoogd, in tegenstelling tot ijzergebreksanemie waar het ferritine verlaagd is; er is genoeg ijzer opgeslagen, maar dit zit vast in o.a. Macrofagen, waardoor het niet gebruikt kan worden in de erytropoëse
Hoe ziet de kliniek en de behandeling van anemie der chronische ziekte eruit?
Op welke 3 manieren kan je de fysiologie en pathofysiologie bij anemie door vitamine B12/foliumzuur tekort verbinden aan de uitslag van laboratorium diagnostiek?
- Opname van vitamine B12 in het ileum nadat het gebonden is aan intrinsic factor (IF) geproduceerd in de maag en opname van foliumzuur in het duodenum --> antistoffen tegen IF (bij vitamine B12 tekort)
- Vitamine B12 en foliumzuur zijn noodzakelijk voor normale DNA-synthese --> bij een tekort aan deze stoffen is Hb productie normaal, maar de uitrijping gestoord --> het MCV is hoog
- Er is sprake van gestoorde aanmaak --> reticulocyten zijn laag
Hoe zien de behandelingen van anemie door vitamine B12 en foliumzuur tekort eruit?
- Foliumzuur: orale of intramusculaire suppletie
- Vitamine B12: meestal intramusculaire suppletie, orale suppletie als men weet dat de opname normaal is
Voordat men start met suppletie met foliumzuur moet het vitamine B12 eerst gecontroleerd worden. Het is namelijk zo dat een vitamine B12 deficiëntie gemaskeerd kan worden door foliumzuursuppletie, waardoor gecombineerde strengziekte uitgelokt dan worden.
Wat is gecombineerde strengziekte?
Hoe ontstaat anemie bij nierinsufficiëntie?
Wat is de onderliggende pathofysiologie van aplastische anemie?
Hoe ziet de behandeling van aplastische anemie eruit?
- EPO of G-CSF (koloniestimulerende factoren) toediening om aanmaak te stimuleren
- Immunosuppressiva
- stamceltransplantatie (bij ernstige vormen)
Noem 4 oorzaken van verworven hemolytische anemie en 3 oorzaken van congenitale hemolytische anemie
- Auto-immuunhemolytische anemie (DAT+)
- Mechanische en toxische oorzaken (hartklep, marshemoglobinurie)
- Paroxysmale nachtelijke hemoglobinurie (PNH)
- Infecties (malaria)
Congenitale oorzaken:
- Hemoglobinopathie (sikkelcelanemie, thalassemie)
- Enzymdeficiënties (pyruvaatkinase, G6PD)
- Defecten in erytrocytenmembraan (hereditaire sferocytose/elliptocytose)
Hoe ziet hemolytische anemie er in de praktijk uit?
- Gele verkleuring van de huid en sclera (door stijging bilirubine)
- Bij extravasculaire hemolyse kan er sprake zijn van hepatosplenomegalie
- Chronische hemolyse kan leiden tot galstenen
- Denk bij jonge patiënten met galsteenlijden aan hemolyse als oorzaak
- Patiënten met chronische hemolytische anemie zijn gevoelig voor aplastische crisis (acute beenmergsuppressie met Hb-daling en verdwijnen reticulocyten)
- Dit ontstaat meestal door een intercurrente ziekte (in het bijzonder parvoB19)
Hoe ziet de laboratorium uitslag van hemolytische anemie eruit?
- Hoog billirubine
- Hoog LDH
- Laag haptoglobine (haptoglobine bindt intact hemoglobine wat vrijkomt bij hemolyse en wordt dus bij versterkte afbraak meer verbruikt)
- hoge reticulocyten (compensatoir verhoogde aanmaak)
Wat zijn oorzaken van anemie die horen onder de subgroepen: gestoorde aanmaak door tekort aan bouwstoffen en gestoorde aanmaak door beenmergziekten?
- IJzer
- Vitamine B12
- Foliumzuur
- Erytropoëtine (EPO)
Gestoorde aanmaak door beenmergziekten:
- Anemie van de chronische ziekte (ACD)
- Pure red cell aplasie
- Beenmerginfiltratie
- Sideroblastaire anemie
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden