De waarneming/Constructie van een aangepast wereldbeeld - Waarnemen is stuctureren - Structureringsfactoren

9 belangrijke vragen over De waarneming/Constructie van een aangepast wereldbeeld - Waarnemen is stuctureren - Structureringsfactoren

Waarom werden de wetmatigheden die de gestaltpsychologen hadden ontdekt in de wijze waarop de structurering in de waarneming verloopt verder aangevuld vanuit de cognitieve psychologie?

De gestaltpsychologen zochten vooral naar factoren die te maken hebben met de aard van de aangeboden prikkels (input). Na het aanvullen vanuit de cognitieve psychologie zien we de patroonherkenning momenteel eerder als het resultaat van een informatieverwerkingsproces waarin, naast de eigenschappen van de input, ook de software binnenin het informatieverwerkende systeem zelf een actieve inbreng heeft.

Welke bijdrage had de gestaltpsychologie in deze wetmatigheid?

Ze ontdekten dat er een aantal factoren waren waardoor prikkelconfiguraties bij voorkeur samengevoegd worden tot een figuur:
  • Nabijheid: dicht bij elkaar gelegen prikkels
  • Gelijkheid: prikkels die aanleiding geven tot gelijke indrukken omwille van kleur, helderheid, toon, timbre...
  • Gemeenschappelijk lot: prikkels die gelijktijdig in eenzelfde richting en met eenzelfde snelheid voortbewegen
  • Geslotenheid: prikkels die gemeenschappelijke grenslijnen lijken te hebben of er toe neigen om samen een gesloten geheel te vormen
  • Continuïteit: prikkels die samen een doorlopend patroon lijken te hebben

Wat is de wet van pregnantie?

Volgens de gestaltpsychologen zouden de prikkels er vanzelf toe neigen om samen te smelten tot een 'goede figuur' of een Gestalt.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat was de kritiek van de cognitiepsychologen op deze wet?

Cognitiepsychologen vaten de waarneming niet op als iets dat vanzelf opwelt uit de prikkels, maar als een actief proces van informatieverwerking dat te vergelijken is met de werking van een computer. Ook daar bepaalt de input niet zelfstandig wat er als output zal uitkomen, maar hangt alles af van de wijze waarop het verwerkingsprogramma met de inputgegevens omgaat.

Hoe gebeurt het structureren volgens cognitiepsychologen dan wel?

Bij de waarneming spelen twee soorten processen voortdurend op elkaar in:
  • het bottom-upproces: werkt van onderen naar boven (de prikkels worden naar de hersenen gestuurd): vanuit de individuele enkelvoudige stimuli wordt de waarneming steen voor steen opgebouwd tot een geheel
  • het top-downproces volgt de omgekeerde weg: hierbij treedt het verwerkingssysteem het inputmateriaal als het ware tegemoet vanuit een aantal cognitieve schema's of organisatieprincipes die het zelf al bezit.

Wat gebeurt er precies tijdens de bottom-up verwerking?

  • Vanuit de vaststelling dat er in de hersenen aparte cellen zijn die enkel reageren op bepaalde visuele kenmerken, leidt men af dat gespecialiseerde centra eerst die afzonderlijke eigenschappen van het intputmateriaal registreren.
  • Andere centra zouden die elementaire gegevens vervolgens op elkaar betrekken om tot een soort samengestelde patronen te komen.
  • Weer andere zouden er dan uiteindelijk toe komen om de objecten in hun geheel te identificeren.

Hoe verloopt de top-down verwerking?

De manier waarop we binnenkomende informatie ordenen en er vormen of patronen in herkennen wordt mee gestuurd vanuit diverse inwendige factoren zoals vroegere ervaringen, actueel inwerkende behoeften en emoties en eventuele verwachtingspatronen in verband met de dingen die we denken te zullen waarnemen.

Wie was Jerome Bruner?

Een cognitiepsycholoog en 1 van de eersten die gewezen heeft op het belang van zo'n tweerichtingsverkeer bij de waarneming. Hij is de eigenaar van de verwachtingstheorie van de perceptie.

Wat is de verwachtingstheorie van de perceptie?

Theorie van Jerome Bruner waarin hij stelt dat heel het waarnemingsproces in feite draait rond het ontwerpen en het naderhand toetsen van verwachtingen of hypothesen over de vraag hoe de werkelijkheid vermoedelijk in mekaar zit. Soms ontstaat zo'n hypothese prioritair vanuit de prikkels, maar op andere momenten is er ze al eerder op basis van wat men denkt of hoopt te zullen zien.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo