Startpagina / Samenvattingen / An Introduction to Medieval Europe, 300-1500 / hc-kerk-paus

The establishment of two world religions: Christianity and Islam

35 belangrijke vragen over The establishment of two world religions: Christianity and Islam

Waar staat het Katholicisme voor?

Katholiek staat voor algemeen. Het was een religie voor iedereen, rijk of arm, man of vrouw en zo werd het een universele religie.

Het geloof was gebaseerd op goed doen zonder verwachting van tegenprestatie.

Wat hielp het christendom 'groot' worden?

De onderdrukking van Joden door de staat. En de oplegging van het christendom als de staatsreligie door verschillende keizers.

Wat waren de consequenties van het vergroten van het aantal christenen?

positief: van 5-10 procent naar 50 %

negatief: de christenen bleken een agressieve, zegevierende sekte met een strijdbare kant en intolerantie jegens andere religies. Er was nog steeds oppositie tegen het christendom en dit werd hard- en zachthandig bestreden. Er werden bijv. tempels verwoest en mensen gestenigd.

Hoe kan deze agressie worden verklaard?

- het voortrekken door de staat zorgde dat men zich ook beter voelde, en zich zo ging gedragen. militantes pro Deo (vechten voor god)

Welke 3 institutionele factoren versterkten de kerk nog meer?

de leidende rol van paus en keizer
de groeiende rijkdom van de kerk
de organisatie van bisdommen die 'samenwerkten' met de civitates

Welke 3 machtsvormen komen voort uit een theocratisch wereldbeeld?

Theocratisch wereldbeeld: gezag is afkomstig van god.

caesaropapisme: de hoogste wereldlijke gezaghebber is ook hoogste gezag van de kerk
hierocratie: de hoogste geestelijke gezaghebber heeft ook de wereldlijke macht
dualisme: geestelijk en wereldlijk zijn gesplist in 2 sferen die gescheiden horen te zijn

Wat is de tweezwaarden leer en van wie is deze afkomstig?

Van Gelasius I. In deze leer pleit men voor dualisme. Enkel heeft bij het laatste oordeel de geestelijke macht een hogere rang als wereldlijke macht

Welke gebeurtenissen maakten de kloof tussen paus en de Byzantijnse keizer groter?

de Byzantijnse keizer verloor de macht over Rome en zo over de paus
het Byzantijnse rijk maakte inbreuk op de bezittingen van de kerk
Onderdanen kozen voor een ketterse geloofsuiting
de keizer kon de Kerk niet efficiënt beschermen tegen de longobarden

Hoe verliep de creatie van het verbond tussen de Frankische keizer en de paus?

Pepijn de korte werd erkend door de paus als opvolger van de Merovingen
Later greep Pepijn in ten gunste van de Paus en creeërde zo de Pauselijke staat
Met de kroning van Karel de Grote werden documenten niet langer opgedragen aan de oostelijke keizer

Hoe kwam de Kerk aan zijn rijkdom?

- Giften van rijken/koningen

- Toe eigening van bezit van tempels

Welke verantwoordingen had de kerk (door deze rijkdom)?

- sociale weldoenerij zoals zorgen voor armen, zieken, weduwen en wezen

Dit gaf hen moraal en politiek gezag. Er werden zo bijvoorbeeld diaconiae opgericht: openbare instanties voor armen

Wat was het eigenkerken systeem en waarom werden deze adelskirches opgezet?

Het eigenkerken systeem was een beweging van rijken die hun eigen kerken opzetten die grootser en rijker uitziend waren.

veilig stellen van hun ziel
gaf prestige en een inkomen
het behouden van familie bezit, het werd zo niet verdeeld

Hoe was de verdeling binnen de clerus/clerici?

Hoogste niveau: bisschop en priester uitvoering van de sacramenten. Deze moesten zo ook beter geschoold zijn een celibaat. Hier waren veel klachten over.

Laagste niveau's assisteerden de bisschop en priester hierin

Wat waren de 2 privileges toegekend aan geestelijken?

privilegium fori: zij hoefden zich niet te verantwoorden naar wereldlijk recht, enkel geestelijk recht
privilegium immunitatis: zij werden vrijgesteld van publieke verplichtingen zoals leger en belasting

Welke overeenkomsten zijn er te zien tussen het Christendom en de Islam? (hc)

- Joodse wortels
- Grondslag: goddelijke openbaring
- stichters legendarisch
- hoofddogma's
- dogmatisch exclusief - sociaal inclusief (open)
- universele ambities
- verspreiding samen met gebiedsverovering

Wat zijn de hoofd-dogma's in de traditie van Jodendom, Christendom, Islam? (hc)

- God is goed
- Er is één God
- God is de schepper
- wereld kent begin en einde
- God laat zich in met de wereld
- Er is leven na de dood

Welke verklaringen zijn er voor het slechte in de wereld? (hc)

- Joden: JHWH stelt volk op de proef
- Christenen: gevolg zondeval -> erfzonde
- gnosis: dubbele scheppingsorde -> goed en kwaad verschillende oorsprong
- neoplatonisme: er is een enkele scheppingsorde, maar die is hiërarchisch. In profusie of emantieproces gaat goedheid verloren. Men moet weer streven naar goedheid.

Wat waren motivaties voor rijken om Christen te worden? (hc)

- idee spreekt aan
- fascinatie rijken voor armoede
- pragmatisch/opportunistisch: het keizerlijk hof is christenlijk -> om macht te krijgen en behouden moet je Christenlijk zijn.

Wat waren de verschillen in denkbeeld tussen Augustinus en de donatisten?(hc)

Augustinus:
-kerk is school voor zondaars
-werking sacramenten niet afhankelijk van morele toestand priester
Donatisten:
- alleen reinen en niet-zondaars hebben toegang tot de kerk
- sacrament door niet-goede priester is ongeldig

Wat waren de verschillen in denkbeeld tussen Augustinus en Pelagius?
(hc)

Augustinus:
- zonde is gevolg zondeval
- elk individu mengeling goed&kwaad
- weg naar goede is lang leerproces
- rede+wil is onvoldoende, ook goddelijke genade nodig
Pelagius:
- zonde is keuze individu of gevolg van defect in samenleving
- oplossing1: zelfbeheersing en correctie
- oplossing2: maatschappelijke hervorming

Wat is een verschil tussen Christendom en Islam? (hc)

christendom -> orthodox = recht in de leer
islam -> orthopraktisch = recht in de wet

Wat is het geheim van het succes van het Christendom? (hc)

- open voor iedereen
- wordt staatsgd RR
- groeiden rijkdom kerk
- mentale overbrugging tegenstellingen tussen mensen (oa arm-rijk)
- krachtige interne organisatie

Wie was Ambrosius? (hc)

- aartsbisschop Milaan
- leefde van 340-397
- schreef boze brief aan Theodosius na bloedbad -> T. besloot boete te doen, want wilde geen ruzie met kerk

Welke opvattingen waren er over het gezag?(hc)

-caesaropapisme (keizer=paus)
- hiërocratie (paus staat bovenaan in gezag)
- dualisme (paus en keizer delen hoogste gezag)

Wat is de tweezwaardenleer?(hc)

Een theorie afkomstig van Gelasius I. Het hield in dat de paus en de keizer gelijk waren in het bestuur, maar dat wanneer de dag des oordeels aanbrak de paus toch hoger stond dan de keizer.
Gebaseerd op Lucas 22:38.

Wat stond er in het edict dat Constantijn uitvaardigde in 321?(hc)

Iedereen kon zijn spullen na zijn dood nalaten aan de katholieke kerk. Er werd in deze regeling fiscaal voordeel gegeven aan mensen die dit deden.

Wat zegt Brown over de groei van de rijkdom van de kerk?(hc)

Mensen zorgden voor de armen door rijkdommen na te laten aan de kerk om zelf later in de hemel te komen.

Hoe stond Augustinus tegenover rijkdom van zijn bisdom?(hc)

Hij zag zichzelf als beheerder van de schatten ten behoeve van de armen.

Hoe was de kerk georganiseerd?(hc)

-Clerici
-Monachi
-Coniugati

Welke privileges had een clerus?(hc)

- privilegium fori: recht om niet door een wereldlijke rechter te worden veroordeeld.
- privilegium immunitatis: vrijstelling van publieke verplichtingen (oa belasting)

Welke vormen van monniken waren er?(hc)

- Heremitisch (alleen)
- Coenobitisch (groepje)

- Stabilitas loci (op een plaats)
- Peregrinatio (rondtrekkend)

Wie was Benedictus van Norcia?(hc)

-Stierf in 547
-Maakte een modelklooster met leefregels etc (was nog geen kloosterorde, wel voorbeeld voor veel kloosters)

Wie was sint Martinus van Tours?(hc)

- leefde van 315-297
- Lokale bevolking vroeg hem bisschop te worden terwijl hij ook monnik was.

Wat is een heilige?(hc)

-Charismatische (dode) persoon die op bijzondere wijze getuigt van het geloof, moreel voorbeeldig leeft, namens God wonderen kan verrichten en daarom wordt vereerd.
-Vóór 300 vaak martelaren.
-Vaak een reliek aanwezig van de heilige om te vereren.

Wat is syncretisme?(hc)

Naar elkaar toegroeien van geloven.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

An Introduction to Medieval Europe, 300-1500 | 9780415675871 | Wim Blockmans, et al

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.