Wetenschapsfilosofie - Wetenschappelijk realisme, antirealisme en instrumentalisme

14 belangrijke vragen over Wetenschapsfilosofie - Wetenschappelijk realisme, antirealisme en instrumentalisme

Welke stroming in het realismedebat was vooral in de eerste helft van de 20e eeuw dominant?


Antirealisme, instrumentalisme
Ontkennen entiteiten.

Welke uitspraken zien logisch positivisten als betekenisvol?

Observatie uitspraken

Waarom zijn logisch positivisten overtuigde instrumentalisten?

Theorie - is handig instrument waarmee we empirische verschijnselen kunnen voorspellen.
  • Theorie over waarneembare zaken kan waar of onwaar zijn.
  • Theorie over niet-waarneembare zaken > geen waarheidswaarde. Waar noch onwaar.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Waarom is het voor een instrumentalist lastiger om het succes van wetenschap te verklaren?

Kan geen beroep doen op noties waarheid en verwijzing.
  • Theorie alleen handig instrument voor voorspellen empirische verschijnselen.
  • Geen model (niet-observeerbare) werkelijkheid.
  • Alleen beroep wonderlijke samenloop omstandigheden.  

Hoe ziet abductie toegespitst op realisme eruit?


  1. We willen iets verklaren > succes volwassen (natuur) wetenschappen
  2. Wat is beste verklaring voor dit succes?
  3. Beste verklaring is dat de theorieën van volwassen (natuur) wetenschappen bij benadering waar zijn en naar werkelijk bestaande dingen verwijzen.  

Welke kritiek wordt op realisten geleverd?

Maken gebruik drogredenen.
Succes theorie betekent niet automatisch dat deze waar is.

Wat stelde Larry Laudan?

We kunnen in de wetenschap talrijke succesvolle theorieën aanwijzen waarvan we nu weten dat ze niet waar waren en dus ook niet naar werkelijk bestaande dingen verwezen.

Wat is de opvatting van Ben van Fraassen?

  • Antirealisme voorzichtiger, veiliger en respectabeler dan het realisme.
  • Survival of the fittest > theorieën overleven als ze goed uit de voeten kunnen met empirische verschijnselen. Theorieën die niet op deze wijze empirisch toereikend (of adequaat) zijn, verworpen.
  • Empirisch adequate theorieën blijven over!

Wat bedoelt Ben van Fraassen met Survival of the fittest?

Survival of the fittest > theorieën overleven als ze goed uit de voeten kunnen met empirische verschijnselen. Theorieën die niet op deze wijze empirisch toereikend (of adequaat) zijn, verworpen.

Hoe staat Ben van Fraasse tegenover theoretische entiteiten?

Agnostisch > onthoudt zich van oordeel.

Hoe verschilt Van Fraassens antirealisme van het instrumentalisme?

Hij neemt theorieën wel letterlijk > zeggen iets over wereld. Waarheidswaarde mbt zaken die we niet direct waarnemen.

Hoe neemt Van Fraassen het scheermes van Ockham in acht?

  • We nemen bestaan niet-observeerbare entiteiten niet aan, als dat niet strikt noodzakelijk is
  • Constructief empirisme is ontologisch zuinig en bevrijdt ons van overtollige metafysica.
  • We accepteren theorie omdat ze empirisch adequaat is, maar verplicht ons niet te geloven dat theorie bij benadering waar is en naar werkelijk bestaande (niet-observeerbare) dingen verwijst.
  • Niet nodig om waarheid en referentie theorie te geloven. Empirische adequaatheid voldoende.

Welke invloed had Van Fraassens sterke pleidooi voor het antirealisme?

Realisten zijn zich meer bewust geworden minpunten positie. Bescheidener

Wat stelt het comparatief realisme van Theo Kuipers?

Hij stelt niet dat onze huidige theorieën waar zijn, maar dat huidige theorieën beter zijn dan hun voorgangers.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo