Filosofie van de geschiedenis - Verklaringen in de geschiedwetenschap

17 belangrijke vragen over Filosofie van de geschiedenis - Verklaringen in de geschiedwetenschap

Wie bracht de kritische filosofie van de geschiedenis in brede kring onder de aandacht?

Carl Hempel in 1942

Hoe bracht Carl Hempel in 1942 de kritische filosofie van de geschiedenis in brede kring onder de aandacht?

Via het wetenschapsfilosofisch standpunt van logisch positivisme.
=> model voor wetenschappelijke verklaringen: Popper-Hempel-model

  • Explanans - initiële voorwaarden, universele wetmatigheden
  • Explanandum - conclusie

Waarvan was Hempel een uitgesproken pleitbezorger?

Idee eenheid wetenschappen
Hij vond het Popper-Hempelmodel geldig voor alle wetenschappen.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat constateert Hempel in zijn 'The Function of General Laws in History'?

  • Historici geven verklaringen die zelden of nooit voldoen aan vereisten verklaringsmodel.
  • Wel omschrijvingen initiële voorwaarden (beginsituatie), maar verwijzen zelden naar universele wetmatigheden.

Waarom verwijzen historici volgens Hempel zelden naar verklaringen (wetmatigheden)?

Ze zouden erg voor de hand liggen

Hoe beschouwt Hempel de verklaringen van historici en hoe zouden ze deze moeten aanpassen?

Schetsen  verklaringen' of 'verklaringen die nadere invulling behoeven'.
Hempel vond dat historici hun verklaringen zo moesten opstellen dat ze konden worden aangevuld tot een volwaardige verklaring, in overeenstemming met zijn model.
Dan pas is het geschiedwetenschap!

Welke twee conclusies werden getrokken toen na Hempel bleek dat de verklaringen die historici geven niet voldeden aan zijn eisen, zelfs niet als voorlopige schetsen?

Volgens Hempel geven historici vooral omschrijvingen van de beginsituatie (initiële voorwaarden), maar verwijzen zelden naar universele wetmatigheden. De verklaringen van historici zijn nog het beste te karakteriseren als 'schetsen van verklaringen of voorlopige verklaringen.

Constatering > twee tegengestelde conclusies
  • Aanpassing geschiedschrijving zodat ze aan eisen Hempel kon voldoen.
  • Eisen Hempel aanpassen voor geschiedschrijving.

Wie probeerden het model van Hempel bij te stellen?

Patrick Gardiner
William Dray

Wat stelt Patrick Gardiner in zijn boek The nature of Historical Explanation?

  • Maakt balans op van kritiek op model Hempel.
  • Er zijn inderdaad wel universele wetmatigheden,, waar historicus naar verwijst, maar deze zijn poreus. Gaten.

Wat zou de taak van de historicus moeten zijn volgens Gardiner?


  1. Onderzoeken en beschrijven van initiële voorwaarden en minder op vinden en verwijzen universele wetmatigheden.
  2. Wetten zijn poreus > zoeken naar minst poreuze wetmatigheid.

Waar ligt het zwaartepunt van de geschiedschrijving volgens Patrick Gardiner?

Onderzoeken en beschrijven initiële voorwaarden en minder op vinden van en verwijzen naar universele wetmatigheden.

Welke naam gaf William Dray aan het model van Popper en Hempel? En waarom?

Covering Law model
Het inhoudt dat een 'verklaring tot stand wordt gebracht, en alleen tot stand wordt gebracht, door wat moet worden verklaard te rangschikken onder een algemene wet'.

Welke bezwaar heeft William Dray tegen het Covering Law Model in de geschiedschrijving? ?

  • Onmogelijk algemene wetheden formuleren die verklaring bieden.
  • Verklaringen zijn te vaag of juist te gedetailleerd.

William Dray ontwikkelde zijn rationele verklaringsmodel. Uit welke drie elementen zou een verklaring volgens Dray bestaan?


1) Feitelijke situatie waarin handelende persoon verkeert. Interpretatie door handelende persoon.
2) Gevolgen van handelen, in zoverre hij kan voorzien en verwacht dat ze zullen optreden
3) Doeleinden handelende persoon.

Verklaring handeling > wanneer deze in licht drie elementen redelijk of rationeel kan worden genoemd.  

William Dray ontwikkelde zijn rationele verklaringsmodel. Uit welke drie elementen zou een verklaring volgens Dray bestaan?


1) Feitelijke situatie waarin handelende persoon verkeert. Interpretatie door handelende persoon.
2) Gevolgen van handelen, in zoverre hij kan voorzien en verwacht dat ze zullen optreden
3) Doeleinden handelende persoon.

Verklaring handeling > wanneer deze in licht drie elementen redelijk of rationeel kan worden genoemd.  

Veronderstelt William Dray hiermee dat menselijk handelen altijd rationeel is?

Nee, maar zijn model gaat er vanuit dat wie een handeling probeert te verklaren, gedrag alleen begrijpelijk is als het rationeel is.
Irrationeel gedrag is immers niet te begrijpen.



In de discussie over het verklaringsmodel van Carl Hempel introduceerde de Engelse filosoof Patrick Gardiner de notie "poreuze wetten". Wat wordt hieronder verstaan?

Hempel > verklaringen geschiedschrijving verwijzen naar  universele wetten.
Gardiner > wetten geschiedenis ander karakter. Niet algemeen geldig, want uitzonderingen > poreuze wetten.

=> Koningen die geen belangstelling voor politiek hebben, zullen macht verliezen aan andere instellingen.
Volgens Hempel universele wet, maar volgens Gardiner uitzonderingen mogelijk

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo