Inleiding - De hoogtijdagen: het logisch positivisme

18 belangrijke vragen over Inleiding - De hoogtijdagen: het logisch positivisme

De prille analytische filosofie aan het begin van  de 20e eeuw brak enerzijds met de filosofische traditie, maar greep er voor een deel juist weer op terug. Welke vertrouwde stroming was dat?

Het klassieke Britse empirisme van Locke, Berkley en Hume uit de 17e en 18e eeuw.

Hoe greep Russel met zijn logisch atomisme toch ook terug op de filosofische traditie?

Hij beschouwde atomaire feiten als sens data - datgene wat in de onmiddellijke ervaring is gegeven, verslag in observatie-uitspraken 'dat is rood'.
Dit komt overeen met het Brits empirisme van Locke en Hume (analytische en synthetische uitspraken)

Wat zijn atomaire feiten? (Russel)

  • Gegeven in onmiddellijke ervaring > sense-data.
  • Basiscomponenten kennis,  ondeelbaar, kunnen niet verder worden gesplitst.
  • Simpele en direct waarneembare gebeurtenis of relatie tussen objecten.
  • Grondslag kennis en begrip wereld om ons heen.  
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

In Russels logisch atomisme moeten atomaire feiten worden begrepen als sense data. Wat is dat?

Datgene wat in de onmiddellijke ervaring is gegeven, observatie-uitspraken: dit is rood.

Waar ontstond het logisch positivisme?

Weense kring (Wiener Kreis)
- voornemen zuivering filosofie.

Hoe kon de Wiener Kreis uitgroeien tot een van de belangrijkste stromingen binnen de analytische filosofie?

Opkomst nationaal-socialisme => veel leden Wiener Kreis vertrokken uit Duitsland en Oostenrijk en kwamen terecht aan universiteiten Angelsaksische wereld.

Wanneer domineerde het logisch positivisme de analytische filosofie?

Jaren dertig tot eind jaren vijftig.

Het logisch positivisme werd bekend door het verificationisme. Wat is dat?

De betekenis van een zin wordt bepaald door haar methode van verificatie. ('De zon schijnt'- Ik zie de zon,  voel de zon etc)

Hoe kan het verificatieprincipe als 'scherprechter' dienen?

Bouwwerk menselijke kennis en wetenschap zou herleid kunnen worden tot elementaire ervaringsgegevens => sense data.

Wat is een analytisch oordeel?

Het predicaat (eigenschap) zit al in het subject vervat. Door analyse subject vinden we het predicaat.
  • De cirkel is rond.
  • Alle vrijgezellen zijn ongetrouwd. 
A priori

Wat verstaat David Hume onder matters of fact?

Synthetische uitspraken.
(Het bord is groen)

Wat verstaat David Hume onder relations of ideas?

Analytische uitspraken.
(De cirkel is rond)

Waarom heeft het empirisme grote moeite met Kants synthetische a priori-uitspraken?

Alle kennis komt voort uit de zintuigelijke ervaring.
Kennis over wereld kan niet voorafgaan of onafhankelijk zijn van die ervaring.

Waarom stellen sommige hedendaagse filosofen zoals Jerry Fodor dat de idealen van de eenheidswetenschappen en reductionisme onhaalbaar zijn?

Er kleven fundamentele problemen aan.
Verschillende niveaus werkelijkheid hebben hun eigen wetten en daarmee niet eenduidig tot elkaar te herleiden.

De logisch positivisten waren sterk geïnspireerd door de aforische stellingen van WIttgensteins Tractatus, maar omgekeerd voelde Wittgenstein weinig affiniteit met de logisch positivisten. Waarover waren ze het wel eens?

  • Ze waren het eens over waar de grens ligt waarover wel en niet zinvol kan worden gesproken.
  • Daar waar het empirisch verifieerbare overgaat in het speculatief niet-verifieerbare.

Waarin verschilt Wittgenstein juist van de logisch positivisten?

  • Hij hecht juist de meeste waarde aan datgene wat aan gene zijde van het zinvol zegbare ligt: het ethische, esthetische, religieuze en mystieke.
  • Je kunt er niks over zeggen, je kunt het alleen tonen.
  • Deze ervaring kan niet in een taal worden uitgedrukt, maar je kunt het goede tonen in een daad, het schone in een kunstwerk etc.
  • Deze stellig onuitsprekelijk zaken vormen kern van ons bestaan!   

Wat wordt bedoeld met de 'eenheid van wetenschappen'? Unity of science?

De natuurwetenschap (fysica) als model overige empirische wetenschappen.
Alle wetenschappen kunnen onder banier natuurkunde verenigd worden tot één geheel.

Wat is het verschil tussen het verificationisme en verificatieprincipe?

Verificationisme - betekenis zin bepaald door methode  verificatie. De zon schijnt, ik zie en voel de zon.

Verificatieprincipe -  uitspraak alleen betekenisvol als ik deze in principe kan verifiëren. Dus ik kan nagaan of het klopt. De ziel is onsterfelijk - betekenisloos.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo