Ethiek - Derde periode analytische ethiek: wending naar ethische theorie en morele praktijk 1970 - nu
25 belangrijke vragen over Ethiek - Derde periode analytische ethiek: wending naar ethische theorie en morele praktijk 1970 - nu
Welke morele doorbraken kende de Amerikaanse samenleving in de jaren 60?
- Politiek > democratisering
- Recht > burgerrechten, aanval racisme
- Maatschappij > solidariteit armeren
John Rawls ontwikkelde ethische theorie > methode van reflectieve evenwicht. Wat houdt dit in?
- Gaat niet uit van onbetwijfelbare of evidente eerste principes maar is coherentistisch.
- Systeem opvattingen, stellingen en argumentaties > evenwicht en samenhang zo sterk mogelijk maken.
- Herzien opvattingen, stellingen, argumenten tot samenhangend geheel principes ontstaat dat we rechtvaardig vinden.
Wat is Rawls denkfiguur van de 'oorspronkelijke positie'? (Rationele keuzetheorie)
- Ook in meest minimalistische scenario zekerheid van de voor hen maximaal waardevolle zaken: fundamentele rechten en minimale standaard welvaart
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Rawls legt een grondslag voor de normatieve ethiek door zijn omschrijving van de moraaltheorie. Hoe omschrijft Rawls de moraaltheorie?
- Juiste > eigenschap handelingen, sociale structuren
- Goede > eigenschap standen van zaken
- Waardigheid > eigenschap individuen.
Verklaar de deontologische theorie van John Rawls
- Rechtvaardigheidstheorie.
- Eerlijke verdeling rechten en plichten samenleving
- Ongelijkheden ten goede aan de minst bevoorrechten.
Wat was de betekenis van A Theory of Justice van John Rawls voor de verdere ontwikkeling van de analytische ethiek?
2. Grondslag normatieve ethiek door moraaltheorie te omschrijven als onderzoek drie kernbegrippen moraal:
- Juiste - eigenschap handeling
- Goede - eigenschap stand van zaken
- Waardigheid - eigenschap van het individu.
3. Katalysator verdere ontwikkelingen analytische ethiek. Rawls kritisch op utilisme.
Debat toegespitst op tegenstellingen economie/collectieve belang <-> individueel belang.
4. Debat rond drie type normatief-ethische theorievorming: consequentialisme, deontologie, deugdethiek.
Welke kritiek had de liberarische Nozick op Rawls?
Individuen zijn 'eigenaar' over zichzelf.
Welke kritiek kreeg Rawls van communitaristen zoals Sandel en MacIntyre?
Zijn vonden Rawls ethiek rechten juist abstract en leeg nav opvatting individuele burger.
Tot welke ontwikkelingen leidt de theorievorming van Rawls over rechten?
- Politiek-normatief debat - In hoeverre mag overheid ingrijpen in leven individuen?
- Relatie rechtsfilosofie en ethiek - Morele principes belangrijke rol in rechtspraak (Dworkin)
Wat stelde de rechtstheoreticus Dworkin?
Wat stelt de Engelse filosoof Parfit in zijn Reasons and Persons?
-> belangrijke consequentialistische stem.
Wat stelt de Engelse filosoof Parfit in zijn Reasons and Persons?
-> belangrijke consequentialistische stem.
Tussen welke drie fundamentele types van normatief-ethische theorievorming vormde zich een debat?
- Consequentialisme
- Deontolgie (rechten)
- Deugdethiek
Wat staat centraal in de deontologische theorie?
Plichten en morele verantwoordelijkheden van individuen staan centraal in de deontologische theorie.
Wat staat centraal in het consequentialisme?
Nadruk op de gevolgen van een handeling bij het bepalen van moraliteit. (beste resultaat voor zoveel mogelijk mensen)
Wat staat centraal in de deugdethiek?
Ontwikkelen deugdzame karaktereigenschappen, streven morele excellentie.
Wat is volgens Rawls de ideaalgebonden theorie van rechtvaardigheid?
Wat is volgens Rawls de niet-ideaalgebonden theorie van rechtvaardigheid?
Welke theorie heeft volgens Rawls altijd prioriteit en waarom?
- Ideaal-theorie.
- 'Toegepast-ethische' problemen moeten altijd de principes van algemene theorie rechtvaardigheid in acht nemen. Geen oplossing ad hoc.
Welke belangrijke algemene thema's heeft de toegepaste ethiek op de agenda gezet?
- Autonomie, zelfbeschikking
- Welzijn belangen, individuele rechten (volksgezondheid)
- Schadebeginsel.
Waarop was de toegepaste ethiek van Peter Singer gericht?
- Dierethiek > aansluiting groeiende onvrede westerse samenleving
- Ongelijkheid in de wereld > vraag bredere verantwoordelijkheid
Wat toont de zorg voor dieren aan wat betreft de samenleving?
- Afkeer pijn en lijden
- Grotere rol empathie.
Wat is de betekenis van de toegepaste ethiek van Peter Singer voor de verdere ontwikkeling analytische ethiek?
- Niet alleen abstracte regels formuleren, maar concreet toepassen om wereld te verbeteren
- Nadruk actie aanpak dierenleed
- Aansluiting groeiende onvrede wereld over dierenleed (evolueren maatschappij, gelijkheid)
- Analytische ethiek breder scala onderwerpen: dierenwelzijn, armoede.
Welke gedachten-experiment ontwikkelde de Amerikaanse Judith Thompson?
- Nierproblemen beroemde violist - overleven - aansluiten 9 maanden op andermans nieren
- Kidnappen persoon.
- Ipv gedachte foetus baarmoeder recht op leven > recht ieder mens om te beschikken over eigen leven is doorslaggevend.
- Kritiek > kijken concrete situaties > het gaat er niet om of iemand in zijn recht staat, maar of handeling niet harteloos of wreed is.
In A Theory of Justice (1970) maakte de Amerikaanse filosoof John Rawls onderscheid tussen “ideaalgebonden theorie”van rechtvaardigheid die geen rekening houdt met toevallige historische omstandigheden, en een “niet-ideaalgebonden theorie” van rechtvaardigheid die juist wel rekening houdt met toevallige historische omstandigheden. Welke van beide benaderingen verdient volgens Rawls prioriteit, en waarom?
Bij problemen moeten altijd de algemene principes van rechtvaardigheid in acht worden genomen.
De oplossing van een specifiek probleem mag geen inbreuk zijn op de algemene principes van rechtvaardigheid. Ideaalgebonden theorie is toetssteen waaraan oplossing specifiek probleem kan worden afgemeten.
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden