Samenvatting: Arbeids En Organisatiepsychologie

Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van arbeids en organisatiepsychologie

• 1 inleiding en situering

  Dit is een preview. Er zijn 1 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1
  Laat hier meer flashcards zien

• 1.1 Afbakening

• Wat is de definitie van arbeid-en organisatiepsychologie en hoe gaan we deze afbakenen in 4 groepen?

  Studie van de verandering van menselijk gedrag onder invloed van verschillende activiteiten die WG, bestuur of andere autoriteit in organisatie teweeg brengt. + Welke invloed heeft WN op organisatie?
  
  Afbakening:
  
  - WN centraal (Invloeden van, en op, betaalde arbeid)
  
  - Studie gedragsverandering onder invloed van diverse activiteiten door WG
  
  - Studie van invloeden gedrag WN op organisatie.
  
  - A&O = toegepaste psychologie (idem klinische, onderwijs, gezondheids- en sportpsychologie)
  
  --> hanteert concepten, theorieën en technieken uit andere psychologische domeinen:
  
  o Biologische psychologie
  o Cognitieve psychologie
  o Sociale psychologie (mens<->mens)
  o Persoonlijkheidspsychologie 
  
  

• Wat zijn de 5 tradities van psychologie (Arnold)?

  1) Psychoanalytische traditie: Onbewuste psychologische effecten kunnen de persoonlijke effectiviteit op het werk verminderen. - Waarom gedrag op het werk vaak irrationeel en vijandig? - Waarom eigen belang verwaarloosd?
  
  2) Trekbenadering: stabiele en meetbare persoonlijkheidskenmerken komen tot uiting in gedrag op het werk.
  --> DE 5 PERSOONLIJKHEIDSTREKKEN
  
  3) Fenomenologische traditie: benadrukt de persoonlijke ervaring en het individueel potentieel om verder te ontwikkelen en verantwoord gedrag te vertonen
  
  4) Behavioristische traditie: Nadruk op hetgeen mensen doen + hoe beloningen en straffen gedrag kunnen veranderen
  
  5) Sociaal-cognitieve traditie: onderzoekt hoe mensen denken en hoe dit hun gedrag en hun relaties kan helpen reguleren en verklaren

• 1.2 historische en maatschappelijke evolutie

• Hoe is psychologie tot stand gekomen, wat waren zijn 3 voorgangers waarop het is geïnspireerd?

  Natuurwetenschappelijke methode
  Ontwikkeling Psychologie als wetenschap na bestuderen men de sociale wereld via de natuurwetenschappelijke methode:
  
  Observatie --> hypothese --> toetsing --> verwerping/ aanvaarding
  
  hypothese Maatschappelijke ontwikkeling/ Sociale invloeden
  Nood aan ‘psychologie over de werkende mens’: door ontstaan van een moderne staat, verstedelijking, industrialisatie, technologiesering nieuwe sociale problemen
  
  Humanisme
  - Hernieuwde aandacht voor de mens naast technologiesering
  - Verdiepen in bijzondere persoonsgroepen zoals kinderen, geesteszieken.

• Welke 2 methodologische (=werkwijzen, die moeten worden gebruikt om kennis te verwerven en om de wetenschap vooruit te helpen) elementen stonden centraal bij de eerste academische ontwikkelingen van Wundt?

  Experimenteel onderzoek:
  bepaalde variabelen in arbeidsveld moeilijk te isoleren omdat ze in combinatie met anderen ook voorkomen
  
  Introspectie:
  proefpersonen vertellen wat ze gevoeld, gedacht hebben tijdens proeven.
  --> in zichzelf kijken. (voorloper interview).
  
  Probleem: moeilijk controleerbare resultaten

• Welke 2 studenten van Wundt hadden invloed op de arbeid- en consumentenpsychologie waarbij men psychologische invloeden ging toepassen op bedrijfsfenomenen?

  Scott:
  - Toespraak over psychologie en reclame: welke invloed heeft reclame op mij?
  - 1 ste link tussen commerciële activiteit ↔ bestaande psychologische inzichten
  - ”The theory and practice of advertising” : suggestie en argumentatie om mensen te beïnvloeden.
  - Voorloper consumentenpsychologie
  
  Münsterberg:
  - “Psychology and industrial efficiency “
  - Nat.-wet. benadering toepassen op gedrag van mensen in OG --> selectie WN
  - Selectiepsychologie + ontwerp arbeidstaken
  - Gericht op verbetering van productiviteit = economische psychologie
   
  Kenmerkende atomische benadering:
  Menselijk gedrag opgesplitst in kleine eenheden van handelingen en of bewegingen. Apart testen of trainen, maar weinig aandacht voor combinatie van gedragingen of voor sommige gerelateerde handelingen.

• 1.3 situring A&O psychologie

• Op welke 3 groepen van psychologie gaan we ons situeren?

  1) Ergonomie: (=studie van de mens in relatie tot zijn omgeving)
  arbeidsomgeving afstemmen op mens
  --> sterktes en zwaktes kennen
  verwante studies: human-machine interaction en job design
  
  2) Arbeidspsychologie: mens afstellen op arbeidsomgeving
  bv. selectie: functie is een gegeven en men zoekt gepaste persoon bv. motivatiepsychologie: hoe wilt mens zich aanpassen voor job?
  
  3) Organisatie Psychologie: = Organizational behavior
  studie van het gedrag bij het samenzijn van mensen in een organisatie
  --> context waar menselijk gedrag zich afspeelt is hier belangrijk Bv. onderzoek van groepsgedrag, studie van organisatiestructuren, leiderschap, organisatieontwikkeling, veranderingsmanagement, teambuilding,…

• 1.4 methodologische invloeden op A&O

• Wat is differentiële psychologie en wat houdt dit in?

  = de wetenschap van de psychologische verschillen tussen mensen en hoe die vast te stellen (persoonlijkheidsleer)
  
    - Technologie op werkvloer --> niet iedereen kan alles even goed aan
  - Verschillen tussen mensen in kaart brengen van de verschillen tussen mensen
  - Opmeten van eigenschappen en hun verschillen.
  - Toeleggen op de afwijkingen t.o.v. de gemiddelde geschiktheid (m/v, leeftijd,..)
  
  meest geschikte persoon voor een bepaalde activiteit detecteren.
  --> aanzet tot tijd- en bewegingsstudies

• Welke filosofen/wetenschapper bestudeerden de differentiële psychologie?

  Galton, Pearson:
  - Interesse in individuele verschillen
  - Experimentele methode
  - Ontwikkeling statistische technieken
  - Basis voor selectiepsychologie
  
  McKeen Cattell, Binet & Simon, Terman, Yerkes:
  - Individuele verschillen in cognitieve (=vermogen om kennis op te nemen) vaardigheden
  - Intelligentietesten
  
  Gulford, Cattell: individuele verschillen in persoonlijkheid

• 1.5.1 eerste periode (voor 20e eeuw)

• Hoe werd een WN behandelt tijdens deze periode?

  - WN volgt slaafs instructies, denkt niet + heeft geen mening in een organisatie

• 1.5.2 de rationeel-economische mens

  Dit is een preview. Er zijn 2 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1.5.2
  Laat hier meer flashcards zien

• Wat heeft Taylor bepaalt op basis van het "scientific management" (=Fordisme)?

  - verbetering in arbeidsproces => productiviteit ↑ + WN voelt zich beter
  - verplaatste aandacht van technologie naar WN
  - Eenpersoonsexperiment: Henry Knoll alias Schmidt: wou hem efficiënter maken
  - Hypothese: als mensen een beloning krijgen voor handeling doen ze dit ook.
  --> pauzes en andere volgordes van activiteiten. Als productie ↑, dan loon ↑
  
  interventies van Taylor: gericht op standaardisatie van bewegingen + vereiste discipline Rationeeleconomisch mens die van buitenaf gestimuleerd wordt en berekend te werk gaat