Het Rome van Paul III - Michelangelo's laatste oordeel

29 belangrijke vragen over Het Rome van Paul III - Michelangelo's laatste oordeel

Wat was de eerste grote opdracht van paus Paul in 1534?

  • Sixtijnse kapel
  • Fresco Laatste oordeel (Michelangelo) 

Wat is opvallend aan het laatste oordeel?

Michelangelo heeft geen architecturaal frame gebruikt, zoals hij wel deed bij het plafond. Hier door lijkt er geen muur te zijn, maar lijkt het of de kapel is ontstaan vanuit de dag des oordeel zelf.

Door het verminderen van schaal, met de groepen er binnenin, suggereert een uitgestrektheid van ruimte, lokaal zijn er abrupte veranderingen in schaal te zien, wat de status laat zien van de figuren.

Waar wilde Paus Paul III dat het laatste oordeel zou komen?

Op de altaarmuur.
Bestaande fresco's zouden vernietigd worden. (Perugino's altaarstuk en eerder werk Michelangelo)
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Fresco in vergelijking met prent

St Catharina was eerder naakt, zoals op de prent, ook Sint Blasius zou naar Catharina gekeken hebben, op het fresco kijkt hij van haar weg. Ze zijn later overgeschilderd door de leerling van Michelangelo Daniële Ricciarelli.

Het Laatste Oordeel werd in 1994 schoongemaakt. Wat was het gevolg?

Michelangelo had hele intense kleuren gebruikt. Deze had hij ontwikkeld op het plafond van de kapel.

Wat zijn de twee figuren waarvan gedacht wordt dat het zelfportretten zijn?

De hangende huid vastgehouden door St Bartholomeus.

De man naast de twee omhelzende en de twee zoenende mannen.
Zegt dat iets over Michelangelo?

Wat kenmerkt het Laatste Oordeel van Michelangelo? (1534-41)

  • Intense kleuren
  • Nauwkeurige weergave menselijk lichaam

Wat is belangrijk om te bedenken bij dit fresco?

Het laatste oordeel was geschilderd op het moment dat de reformatie aan de gang was, en er werd nagedacht over de bestaande doctrine van de orthodoxie en er dus zeer kritisch naar de leer gekeken werd.

Waaraan doen de menselijk figuren op het Laatste Oordeel aan denken?

  • De bronzen Hercules van Sixtus uit 1471
  • Hercules Rust, Lusippus

Wat maakt het fresco van het Laatste Oordeel ongebruikelijk?

  • Geen architecturaal frame
  • Afwezigheid impliceert ook afwezigheid muur.
  • Alsof kapel door Dag des oordeels is weggeblazen.
  • Afschrikwekkend visioen ==> verschijning Christus.   

Wat kenmerkt Christus in het Laatste Oordeel?

Half gehurkt, lichaam draaiend in kurkentrekker-beweging.

Wat kenmerkt de Maagd in het Laatste Oordeel?

  • IJsblauw kleed, draait zich om
  • Enige figuur psychologisch onthecht van omgeving. (waarschijnlijk omdat voorbedebevoegdheden niet meer gelden op moment Laatste Oordeel)  

Wat kenmerkt Peter in de Het Laatste Oordeel?

Grootste figuur, verbeelding pausschap
Draagt sleutels koninkrijk, hemel
Symbolisch gegeven door christus

Waarnaar kan de gevilde huid van Michelangelo aan refereren?

  • Huid Marsyas: satyr die Apollo uitdaagde tot muzikale wedstrijd, vervloekt om overmoed.
  • Michelangelo nam ook deel aan competitie met God. Probeerde mensheid zo overtuigend mogelijk over te brengen in sculpturen en schilderingen. 

Wie is de figuur met de kaardkammen?

St. Blaise.

Welk verschil bleek uit een tekening van Giorgio Ghisi van het Laatste Oordeel?


  • St. Catherine was naakt afgebeeld terwijl ze opkeek naar Blaise die boven haar stond.
  • Beide figuren overgeschilderd door Daniele da Volterra (student Michelangenlo)  
  • St. Catherine kreeg kleding.
  • Blaises hoofd keek weg ipv naar Catherine. 

Welke functie heeft het formaat in Het Laatste Oordeel?

  • Uitdrukking status
  • Verkleining schaal - suggestie uitgestrektheid van ruimte.

Hoe is Michelangelo zelf afgebeeld in het Laatste Oordeel?

  • Tulbandfiguur rechtsbovenin
  • Huid vastgehouden door St. Bartholomeus. 

Op het fresco zijn ook twee mannen te zien die elkaar kussen en omhelzen. Wat zou dit kunnen betekenen?

  • Mogelijk een persoonlijke betekenis voor Michelangelo.
  • Anderen vonden dit misschien aanstootgevend -> overgeschilderd in latere kopies.

Wat kenmerkt de figuur die naar de hel wordt getrokken? (Laatste Oordeel)

Personificatie Twijfel
  • Lijkt zich onbewust demonen onder hem
  • Angst intern en persoonlijk
  • Lot afhankelijk individuele acties
  • Dubbelzinnigheid zou Michelangelo kunnen beschermen tegen beschuldigingen ketterij.  

Wat was de reden dat veel tijdgenoten kritiek hadden op zoveel naakt in het Laatste Oordeel?

Dit zou mogelijk de verborgen boodschappen over de rol van de kerk in de verlossing verbergen.

Wat kenmerkt de periode waarin het Laatste Oordeel werd geschilderd?

Er was veel kritiek op de kerk door protestantse hervormers.
(Twijfels over orthodoxe kerkleer in fresco vermoedens)

Welke twee eigenschappen van de opdracht voor het Laatste Oordeel zijn overeenkomstig met andere kunstopdrachten van paus Paul III? (En die typerend zijn voor diens patronage)

Belangrijke lokatie
Grote schaal van kunstwerk

Noem twee argumenten voor het belang van de Sixtijnse kapel voor het fresco Het Laatste Oordeel.

  • De Sixtijnse kapel gezien als heiligste en belangrijkste kapel van de katholieke Kerk.  Paulus III toonde zo zijn bijdrage aan de katholieke Kerk én zijn macht en status als paus door met deze opdracht te verwijzen naar de eerdere opdrachtgevers van de Sixtijnse kapel: Sixtus IV, Julius II en Clemens VII.
  • Via zijn patronage plaatste hij zich met deze voorgangers op gelijke hoogte.

Wat was de voornaamste kritiek van Michelangelo's tijdgenoten op het fresco van Het Laatste Oordeel?

Het naakt afbeelden van heiligen en de grote hoeveelheid naakten ==> niet passend voor lokatie.

  • Het sleutelwoord is decorum. Het gaat erom dat het weergeven van zoveel naakte lijven in een kapel niet op zijn plaats is.
  • Geen kritiek op de stijl, vervorming van lichamen, drukke compositie of andere aspecten.

Volgens Paoletti en Radke heeft Michelangelo bewust verschillende betekenislagen aan het fresco gegeven. Paoletti en Radke lezen in het fresco van Michelangelo in de Sixtijnse kapel een betekenis die volgens hen bewust verhuld is door de openlijke kritiek van tijdgenoten.
Welke betekenis over de rol van de Kerk zien zij in het fresco en in welke figuren is dit terug te zien?

Openlijke twijfel of macht kerk groot genoeg is om voor verlossing te zorgen.
  • Maria in Mandorla - verwijzing naar Kerk. Maar Maria is kleiner (zelfs kleiner dan Petrus), lageres status - onmacht kerk.

  • Persoon in midden boven boot Charon - personificatie Twijfel.   

Wat kunnen we traditioneel noemen in Het Laatste oordeel van Michelangelo?

  • Christus wordt in het midden weergegeven
  • Engelen en heiligen rondom Christus
  • Zielen staan uit hun graf op in het onderste gedeelte
  • Zielen in twee groepen, links de zielen van de uitverkorenen (namelijk aan de rechterhand van Christus, dus de goede kant) die naar boven, naar de Hemel worden geleid, en rechts de zielen van de verdoemden (links van Christus, zijn ‘sinistere kant’) die vaak door demonen of duivels naar de Hel worden gevoerd.

Wat zijn de vernieuwende of onconventionele elementen in Het Laatste Oordeel?

  • Houding van Christus, die niet zit of staat
  • Naaktheid heiligen
  • Mythologische figuren zoals Charon op de rivier de Styx en Minos (met ezelsoren, rechtsonder)
  • Heiligen zonder attributen, waardoor zij niet of nauwelijks te identificeren zijn
  • Locatie voor Laatste Oordeel, die gewoonlijk niet op de altaarwand is te vinden (in talrijke romaanse kerken in Frankrijk en ook in Italië is het Laatste oordeel aan de westzijde van de kerk verbeeld, aan een portaal, dus buiten)
  • de strakke horizontale compositie in twee delen is vervangen door een wervelende compositie
  • Christus zonder baard.

Barnes heeft in haar Inleiding kritiek op de twintigste-eeuwse kunsthistorische behandeling van het Laatste Oordeel van Michelangelo. Wat is haar voornaamste kritiek, zowel in de interpretatie van het fresco als in het gebruik daarvoor van de primaire bronnen?

  • Barnes' kritiek is dat biografische focus (Michelangelo's persoonlijke expressie) en de contextuele benaderingswijze (invloed op de inventie) te weinig rekening houden met het beoogde publiek, met wie Michelangelo volgens haar wel rekening heeft gehouden.
  • Ook bij de behandeling van de contemporaine receptie van het fresco is geen rekening gehouden met het beoogde publiek van zowel het fresco als van de teksten.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo