Transparant bestuur & openbaarheid

17 belangrijke vragen over Transparant bestuur & openbaarheid

Dus;
Om te controleren of het bestuur handelt op een democratisch gelegitimeerde wijze, is het van belang dat de onderliggende wettelijke regels openbaar zijn.
  • Anders bestaat er immers geen enkele wijze om het bestuur te controleren.


Wat betekent dit in de praktijk?

Dat de wettelijke regelingen adequaat bekend moeten worden gemaakt.
  • De regels hiervoor staan in afd. 3.6 Awb.

Hoe worden regelingen van het bestuur dan adequaat bekend gemaakt?

  • Wetten in formele zin worden bekend gemaakt middels publicatie in het Staatsblad en de Staatscourant. 
  • Ook vergaderingen van vertegenwoordigende organen moeten openbaar zijn zodat de burger kan controleren of degene waarop hij zijn stem heeft uitgebracht in de verkiezingen, ook daadwerkelijk in de praktijk te vertrouwen is.

Welk arrest is relevant voor de openbaarheid van het bestuur/ Woo?


ABRvS 20 maart 2019, ECLI:NL:RVS:2019:899, ‘SMS en Whatsapp’.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Hoe kan dit recht op toegang tot publieke informatie worden beperkt?

Door de Woo zelf

Wat wordt bedoeld met actieve openbaarmaking?

Actieve openbaarmaking wil zeggen dat het bestuursorgaan uit eigen beweging informatie openbaar maakt.
  • Dit is een inspanningsverplichting.

Waar worden de categorieën vstgesteld waarbij actieve openbaarmaking is vereist?

    • Art. 3:3 Woo stelt categorieën vast waarbij actieve openbaarmaking is vereist. 

Wat is de sanctie op het niet nakomen van de actieve openbaarmakingsplicht door bestuursorganen?

Er staat geen sanctie op het niet nakomen van de actieve openbaarmakingsplicht door bestuursorganen.

Wanneer kan je informatie opvragen bij de overheid?

Belangrijk om te onthouden bij passieve openbaarmaking is dat er geen goede reden hoeft te zijn om deze informatie op te vragen, het algemene belang van openbaarheid voor de democratie is genoeg.

Het algemene belang van openbaarheid voor de democratie is genoeg om informatie op te vragen bij de overheid.

Maar; tegen welk belang wordt dit algemene belang afgewogen?

Dit algemene belang moet wel steeds worden afgewogen tegen eventuele belangen die zich openbaarmaking verzetten.

Wat wordt bedoeld met de uitzonderingsgronden van de Woo?

In sommige situaties kunnen andere zwaarwegende belangen een rol spelen die zich tegen openbaarmaking verzetten.

Wat wordt bedoeld met de absolute uitzonderingsgronden en waar in de Woo zijn die neergelegd?

De absolute uitzonderingsgronden zijn neergelegd in art.. 5.1 lid 1 Woo.
  • Als een bestuursorgaan van mening is dat een stuatie zoals in art. 5.1 lid 1 Woo voordoet, dan moet de informatie worden geweigerd en moet er een belangenafweging worden gemaakt. 

Wat gebeurt er al er een sitautie voorkomt zoals in art. 5.1 lid 1 Woo?

Dan zal de informatie worden geweigerd openbaar te maken.

Wat wordt bedoeld met de relatieve uitzonderingsgronden en waar in de Woo zijn die neergelegd?

De relatieve uitzonderingsgronden zijn neergelegd in art. 5.1 lid 2 Woo.

Hoe zit het met de rechtsbescherming in de Woo?

Een beslissing tot actieve openbaarmaking van informatie, en de weigering van een bestuursorgaan obv een Woo-verzoek informatie te geven, vormen beide een besluit in de zin van art. 1:3 Awb (meer specifiek een beschikking).
  • Je hoeft NIET ALS BELANGHEBBENDE worden aangemerkt op tegen zo'n besluit in beroep te gaan: iedereen is belanghebbende bij openbaarheid van informatie en iedere burger heeft automatisch belang bij een Woo-verzoek. 

Onder de Wob (oude wet) werd er wel eens misbruik gemaakt van het feit dat het heel makkelijk is om een procedure te beginnen. Je kon immer steeds informatie opvragen, die dan geweigerd werd, en dan procederen en de proceskosten vergoed krijgen ( zo werd het een verdienmodel)

Wat heeft de Woo hiertegen gedaan?

De Woo bevat nu een anti-misbruikbepaling (art. 4:6 Woo)
--> hierdoor kan het bestuursorgaan bepalen het verzoek niet te behandelen

Hoe zit het met voorrang van bijzondere regelingen met betrekking tot openbaarmaking en de Woo?

Bijzondere regelingen met betrekking tot openbaarmaking die uitputtend zijn bedoeld en volgen uit een formele wet gaan voor op de algemene regels van de Woo.

De Woo vindt geen toepassing indien er sprake is van een bijzonder en uitputtend openbaarheidsregime dat voortvloeit uit internationale verdragen.

Wat betekent dit betreft Europese regels?

Wat betreft Europese regels betekent dit dat wanneer uit een Europese wetgeving blijkt dat bepaalde documenten niet openbaar mogen worden gemaakt, een openbaarmakingsverzoek over die documenten mag worden afgewezen op grond van de uitzonderingsgrond van de Woo die het belang van internationale bepalingen beschermd (art. 5.1 lid 2 sub a Woo).

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo