Enkele visies op rechtsvinding - Juridische hermeneutiek

De rechter pendelt heen en weer tussen de feiten in heth procesdossier, tussen datgene dat hij procesrechtelijk mag of moet en tussen de materieelrechtelijke normen die hij in het concrete geval wil toepassen.

de teleologische, sociologische en rechtshistorische interpretatie, de uitleg naar analogie, de acontrarioredenering,etc.

Een scherpomlijnde rangorde en precieze bepaling van ieders waarde voor conrete gevallen is uitgesloten. Bij ieder vaststellen van recht moet immer de gerechtigheid worden gezocht. 

De gevonden oplossing dient neit alleen te passen binnen het systeem van het recht, maar dient ook verenigbaar te zijn met het eigen geweten van de rechter, dat zich op zijn beurt moet verantwoorden jegens ofwel de principes van het geloof ofwel Hegels pantheische rechtsidee.

Hij is voorzichter met het ethisch opladen van het burgerlijk recht en hecht er vooral aan dat de rechter zijn beslissing afstemt op de in het juridishh forum en in de maatschappij levende opvattingen. Het recht is een resultaat van een proces van meningsvorming en overtuiging.

Als kiezen. Er wordt niet logisch voortgeredeneerd vanuit een vast punt, de regel, maar er wordt een veelheid aan gegevens samengebracht en uiteindelijk een beslissing genomen. De beslissing dient in het bestaande rechssysteem te passen maar tegelijk is onvermijdelijk dat deze in meerdere of mindere mate het rechssysteem transformeert.

Het is geen gesloten systeem maar onder invloed van rechterlijke uitspraken verandert het steeds.

Rechtsvinding in laatste instantie is een intuitief proces waarbij verschillende algemeen erkende gezichtspunten of topoi tegen elkaar worden afgewogen. 

De constructivistische benadering en de casuistische benadering.

Een middenweg tussen enerzijds het formalisme, hdat het recht als een zuiver formeel-logisch systeem opvat, en anderzijds het scepticisme, waarvoor rechtsvinding de persoonlijke expressie van rechterlijke opvattingen en voorkeuren is. 

Die oplossing geven die het beste binnen het rechtssysteem past en die bovendien het bestaande recht het beste kan rechtvaardigen. Voor ekl geval, zo claimt Rozemond in navolging van Dworkin, is een enig juist antwoord te vindne.

Een redelijke en billijke oplossing voor het concrete geval.

UItganspunt is het door Scholten aangehangen antieke adagium ius in causa positum. de vorming en uitleg van rechtsregels vindt plaats oner invloed van de feiten van het geval zelf. de betekenis van een regel is een reconstructie achteraf waaruit het toepassingsbereik van de regel tot og toe kan worden afgeleid. Pas in de toepassing krijgt de regel zijn actuele betekenis. 

Juist in moeilijke gevallen biedt het rechtssysteem geen houvast. De oplossing moet dan mede in de concrete omstandigheden van het geval worden gezocht. Uit verschillende mogelijke interpretaties van rechtsregels maakt de rechter een keuze door na te gaan welke regel tot het meest billijke of aanvaardbare resultaat in concreteo leidt.

Elke beslissing, dus ook als deze is gebaseerd op een analogie, bouwt voor top het bestaande rechtssysteem en voegt er tegelijkertijd iets niewus aan toe. Scholten maakt dan ook geen fundamenteel onderscheid tussen analogie en interpretatie: volgens hem is er slechts vershcil in graad. 

Rechtszekerheid heeft een belangrijke betekenis omdat zij daar mede bestaat in beveiliging tegen willekeur van de rechter. Daarnaast kan analogische uitleg van strafwetgeving leiden tot een billijek uitkomst in het concrete geval zolang de rechtszekerheid gewaarborgd blijft.

Het elektriciteitsarrest. 

Uit het door hem aangehangen constructivisme volgt dat extensieve interpretatie in het algemeen en analogische interpretatie in het bijzonder toelaatbaar zijn onder de voorwaarden die gelden voor elke interpretatie. De interpretatie moet allereers passen binnen het bestaande rechtssysteem en vervolgens gerechtvaardigd kunnen worden in termen van de beginselen, doelen en belangen die ana het strafrecht ten grondslag liggen.