Varken voortplanting
17 belangrijke vragen over Varken voortplanting
Hoeveel kg melk produceert een zeug?
Melk is energierijker dan die van de koe
(zeug: 4-6 kg/100 kg LW en koe: 5-6 kg/100 kg LW)
Mogelijke reacties na 400 IE PMSG + 200 IE hCG toediening (PG600, Fertipig, Gestavet)
- Zeug wordt niet berig
- Te geringe folliculaire activiteit
- Stille of gemiste bronst vóór behandeling
- Reactie met stille of gemiste bronst
- Cysteuze ovariële follikels
Regelmatig terugkomen - oorzaken
Mogelijkheden:
- Geen bevruchting
- Eicellen dood binnen enkele uren na bevruchting
- Onvoldoende aantal blastocysten (<5) op D12
A. Geen bevruchting
Oorzaken:
- Slecht sperma of fouten in spermaverwerking/KI
- Onjuist tijdstip inseminatie
B. Eicellen dood binnen enkele uren na bevruchting
Oorzaken:
- Stoornissen in gameten --> ouderdom --> te vroeg of te laat insemineren
C. Te grote sterfte onder de blastocysten vóór D12
Oorzaken:
- Korte lactatie (<21d): onvoldoende involutie BM
- Subklinische infectie (evt. tijdens insemineren)
- Indigestie
- Stress: slechte huisvesting, vechten, transport, enz.
- Voeding - conditie (te mager)
--> flushen afbouwen na inseminatie, indien niet --> meer embryonale sterfte (vnl. bij gelten)
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Preventie regelmatig terugkomen
- Spermakwalitiet en inseminatietechniek
- Tijdstip inseminatie
- Cfr. preventie niet berig worden
- Stress beperken na inseminatie (zeugen verplaatsen ofwel onmiddellijk na inseminatie of wachten tot innesteling is gebeurt)
- Voederniveau en -samenstelling na inseminatie
Witvuilen bij zeugen: behandeling
- Lichte gevallen:
- Bronst overslaan
- Intra-uterien behandelen en bronst overslaan
- Prostaglandines niet bruikbaar om cyclus te verkorten bij zeugen (CL pas gevoelig vanaf D11-12)
Onregelmatig terugkomen - oorzaken
Oorzaken
- Infecties (SMEDI virussen, fac. pathogenen, tijdens insemineren)
- Algemeen ziek zijn
- Stress
- Voeding --> mycotoxines
- Hoge T (>32 graden):
- Effect grootst rond inseminatie + innesteling
- Einde dracht: evt. meer doodgeboren
- Koude:
- Magere zeugen, slechte stallen
- Nazomer
- % terugkomers (vnl. D28) en abortus verhoogd, meer bij jonge zeugen
- Hoog CO-gehalte: gasbranders, slechte ventilatie (ook evt. meer doodgeboorte)
- Toxische stoffen: organische P-verbindingen (ook evt. meer doodgeboorte)
B. Vertraagde folliculaire ontwikkeling
- Geen of onvoldoende folliculaire ontwikkeling na regresseren CL periodica (D16) --> kan weken duren
- Vnl. in zomermaanden / op bedrijven met verschillende vormen van anoestrus
Onderscheid tussen volledige sterfte van de embyonen tussen D14 en D35 EN vertraagde folliculaire ontwikkeling
- Mogelijk dmv:
- Echografie tussen D23 en D30
- Gonadotrope hormonen (PG600) op D23 (wel activiteit --> zeug zal berig worden)
- Serum progesteron bepaling tussen D19 en D2
Laag dracht% met regelmatige terugkomers en laag # levendgeboren biggen
- Laag bevruchtings%
- Slechte spermakwaliteit / -verwerking
- Inseminatietechniek
- Bronstcontrole
- Hoge embryonale sterfte vóór D12:
- Voederopname gedaald tijdens lactatie (te veel vermagerd tijdens lactatie)
- Hoge temperatuur
- Ruwe handelingen tijdens verplaatsen
- Competitie voor voeder en ruimte in groepshuisvesting
- Lage ovulatiegraad
- Voederopname gedaald tijdens lactatie met sterke afmagering (mag max. 10-15% afmageren)
Laag dracht% met onregelmatige terugkomers en een behoorlijk # levendgeboren biggen
- Hoge embryonale sterfte tussen D12 en D28: fouten in management tijdens lactatie en tijdens 3-4e week na inseminatie
- Hoge foetale sterfte met abortus: infecties
Niet-infectieuze oorzaken van verwerpen
- Seizoensinvloeden
- Mycotoxines en toxische substanties
- Stress (verhoogde temperatuur)
Infectieuze oorzaken van verwerpen
- Frequent aanwezig bij varkens of omgeving
- Risicofactoren en verminderde weerstand
- Vruchten / vruchtvliezen:
- Geen afwijkingen (enkel luteolyse)
- Zichtbare afwijkingen + evt. positieve kiemisolatie
Specifieke pathogenen:
- PRRS virus
- Parvovirus en enterovirussen (SMEDI)
- Aujeszky virus
- Encephalomyocarditis (EMC) virus
- Leptospiren
- Varkenspest virus, Brucella suis
- Andere
Parvovirus en enterovirussen - ziektebeeld + diagnose
- Kleine tomen, teveel mummies en/of doodgeboren --> mummies van verschillende grootte (infectie-overdracht van vrucht tot vrucht, niet via bloedbaan alle vruchtjes tegelijk)
- Verwerpen bij enkele zeug (geen ''abortus storm'')!
- Herlopen (geen chronisch probleem)
Diagnose:
Antistoffen bepalen thoracaal vocht (liefst kleine foeten, in grotere foeten zijn er mogelijk al antistoffen die kunnen interfereren)
Parvovirus en enterovirussen - preventie
Infectie --> niet betrouwbaar, onhygiënisch
- Feces, nageboorte van aangetaste zeugen
- Samen huisvesten met oudere zeugen
Op vlak van bioveiligheid geen goed idee om groepen samen te brengen of feces te verleggen.
Vaccinatie (parvo)
- Effectief!
- Geïnactiveerde vaccins
- Vóór eerste inseminatie
- Duur bescherming? Ook oudere zeugen?
- Vaccinatie om de 6-12 maanden
- Meestal in kraamstal
- (zoek)beren ook vaccineren --> virus kan uitgescheiden worden in sperma
Encephalomyocarditis virus (EMC) - algemeen + symptomen
- Opwinding en stress: virus vanuit bloedbaan --> hartspier, hersenen, baarmoeder
Symptomen:
- Biggen 0-6w: plotse sterfte
- Zeugen
- Mummies, dood- en zwakgeboren biggen --> minder dan bij PRRS!!
- Koorts, eetlust gedaald, uitzonderlijk verwerpen
- Sterfte --> vnl. bij biggen en jonge vleesvarkens
- Grijswitte letsels thv hart
Encephalomyocarditis virus (EMC) - preventie
- Ongedierte bestrijding
- Voorkomen excitatie, stress (minder biggen verleggen)
- Gestorven dieren snel verwijderen
- Vit. E / Selenium
- Vaccinatie (nog) niet mogelijk
Onderscheid doodgeboren versus postnatale sterfte
Doodgeboren:
- Navel niet opdrogen
- Kapjes op klauwtjes blijven aanwezig
- Longen: weefsel zal zakken in water
Post-partum dysgalactie syndroom (PDS) - behandeling en controle
- Oxytocine om melkejectie te stimuleren: 10 IU elke 2-3 u
- Behandeling zieke zeugen:
- Ab en NSAID's
- Parenteraal
- Zo snel mogelijk na diagnose
- MIC en farmacokinetiek belangrijk
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden