Startpagina / Samenvattingen / Class notes - Bedrijfsethiek / mensen-moreel-rechten

Waarden en morele normen in de onderneming

Q: Hoe kun je deugden onderzoeken?

Deugden liggen in het midden van karaktereigenschappen. Voortreffelijkheid is de kunst het midden te herkennen.

35 belangrijke vragen over Waarden en morele normen in de onderneming

Wat zijn modale waarden?

Waarden die betrekking hebben op ideale eigenschappen van mensen en de stijl van handelen die daaruit volgt.

Voorbeelden:

Beleefdheid
Vriendelijkheid
Eerlijkheid
Moed

Geef een accurate omschrijving van de waarden van een onderneming

Leidende beginselen die het gehele optreden van de organisatie kenmerken, die aangeven wie en wat de organisatie wil zijn en waarop zij zich wil laten aanspreken, en die het doorslaggevende richtsnoer vormen in strategische keuzen en operationele beslissingen.

Voorbeelden:

Kwaliteit
Innovatie
Klantgericht/tevredenheid
Integriteit
Leefmilieu
Teamspirit
Knowhow
MVO
Succes
Respect

Wat is Sens' onderscheid tussen eerste- en tweede-orde voorkeuren?

Een tweede-ordevoorkeur is een voorkeur ten aanzien van voorkeuren.
•Eerste-orde voorkeur: ik heb zin in een sigaret
•Tweede-orde voorkeur: zou ik niet beter af zijn zonder dit verlangen?

Wie stelde een lijst op om belangen van wensen te onderscheiden en hoe heette die lijst?

Rawls. De lijst van primaire sociale goederen.

Wat is praktische wijsheid volgens Aristoteles?

(Phronesis), de deugd van het praktische redeneren. Praktische wijsheid is het vermogen om in te zien welke doelen werkelijk nastrevenswaardig zijn in een bepaalde situatie, hier en nu en in de voorzienbare toekomst, gegeven iemands persoonlijke geschiedenis en aanleg.

Wie is de grondlegger van de deugden-ehtiek?

Aristoteles

Hoe kun je deugden onderzoeken?

Deugden liggen in het midden van karaktereigenschappen. Voortreffelijkheid is de kunst het midden te herkennen.

Hoe brengt Kant het basisbeginsel van ethiek onder woorden?

Handel zo dat je de mensheid in jezelf en in anderen nooit louter als middel, maar ook altijd als doel in zichzelf beschouwt.

Wanneer is een belang legitiem?

Wanneer het wordt gesteund door goede morele gronden.

Geef aan welke stelregel uit de deontologische ethiek volgt (Kant)

Hoe zou het ermee staan als mijn maxime een algemene wet werd? (voorbeeld lening, eigenliefde, niet terugbetalen). Zou het als een natuurwet kunnen gelden?

Wat is een moreel gezichtspunt/onpartijdig gezichtspunt?

Het opgeven van de exclusieve focus op eigenbelang en het erkennen van de belangen van alle betrokkenen.

Wat is de beroemde zinsnede/gouden regel van de ethiek?

Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook een ander niet.

Wat is het onderscheid tussen perfecte en imperfecte plichten?

•Perfecte plichten zijn strikte verboden. De handelingsaanwijzing van de ethiek is hier maximaal duidelijk en ze hebben een negatief karakter – ze geven aan wat je achterwege moet laten om een moreel goed leven te leiden.
•Imperfecte plichten geven niet strikt aan hoe er moet worden gehandeld. Ze bieden een eigen invullingsruimte en schrijven het handelen niet strikt voor. De sterkte van de morele verplichting is hier niet helder.

Wat zijn de vier niveaus in de hiërarchische schaal van morele verplichtingen?

1.Geen kwaad veroorzaken;
2.Voorkomen, of minstens niet bevorderen, dat anderen kwaad veroorzaken;
3.Bestaand kwaad tegengaan;
4. Het goede bevorderen.

Wat zijn de twee benaderingen van de gevolgenethiek?

De genotsbenadering van de gevolgenethiek gaat ervan uit dat mensen worden geleid door twee motieven: het bevorderen van genot (of lust) en het vermijden van onlust. Dit wordt ook wel aangeduid als hedonisme en schrijft voor om het alternatief te kiezen dat het meeste ‘netto genot’ tot gevolg heeft.
Een betere benadering van wat goede gevolgen zijn, is de ambitietheorie, die stelt dat die alternatieven goed zijn die mensen in staat stellen om hun idealen en ambities beter te realiseren. Deze overweging pleit voor een objectieve-lijsttheorie van wat ‘goede’ gevolgen zijn, analoog aan de objectieve lijst van belangen.

Hoe ziet de Amerikaanse bedrijfsethicus beginsel- en gevolgenethiek?

Als elkaar aanvullende perspectieven. Mensen doen namelijk steeds twee dingen gelijk bij het maken van een morele beslissing. Ze vertrekken vanuit culturele erfgoed van overgeleverde waarden en morele normen en kijken daarna vooruit en zoeken naar een oplossing die zal leiden tot de beste uitkomst.

Wat zijn de drie criteria voor een zaak om in aanmerking te komen als moreel recht?

1.Het recht moet iets beschermen dat essentieel is voor het welzijn van mensen.
2.Het recht moet onderworpen zijn aan ernstige en herhaalde dreiging.
3.De verplichtingen die het recht aan anderen oplegt, moeten door hen redelijkerwijze kunnen worden gedragen.

In welke twee groepen kunnen morele rechten worden onderverdeeld?

•Vrijheidsrechten bakenen een ruimte om het individu af die anderen niet mogen betreden. Ze impliceren de plicht van anderen om zich op bepaalde punten niet te bemoeien met het individu.
•Sociaal-economische rechten leggen plichten van anderen vast om zich in bepaalde opzichten wel te bemoeien met het individu. Sociaal-economische rechten zijn gebaseerd op een morele plicht tot solidariteit.

Wat zegt filosoof Locke over vrijheid van mensen?

Alle mensen van nature vrij en gelijk. Er bestaat van nature geen “onderschikking of onderwerping” tussen mensen. Volgens Locke wordt het menselijk samenleven geregeerd door een natuurwet, een wet die alle mensen met hun rede kunnen ontdekken, “die leert dat niemand de ander mag schaden in leven, gezondheid, vrijheid en bezit”. Om deze belangen te beschermen richten mensen een staat op, die slechts één taak heeft: het handhaven van de natuurwet.

Wat zijn contractuele rechten?

Rechten die voortvloeien uit een overeenkomst tussen partijen. De basis van het contract is de belofte.

Wat zijn de belangrijkste normen van een contract?

1.De partijen in het contract moeten volledig op de hoogte zijn van de strekking van de overeenkomst die ze aangaan.
2.Geen van de partijen mag de feiten van de contractsituatie bewust verkeerd voorstellen aan de andere partij.
3.Geen van de partijen mag worden gedwongen tot het aangaan van een contract.

Wat is compenserende rechtvaardigheid?

De rechtvaardigheid met betrekking tot de compensatie van verliezen. De compensatie moet in verhouding staan tot het veroorzaakte verlies en gelijke verliezen moeten gelijk worden gecompenseerd.

Wat ontkent de egalitaire visie op rechtvaardigheid?

Dat er relevante verschillen zijn tussen mensen.

Wat zijn de twee gelijkheden die onder de egalitaire visie vallen?

•Politieke gelijkheid impliceert dat alle burgers gelijke politieke rechten hebben.
•Economische gelijkheid kan twee dingen impliceren: gelijkheid van kansen of gelijkheid van inkomen.
oGelijkheid van kansen houdt onder andere in dat onderwijs voor iedereen toegankelijk is en dat niet wordt gediscrimineerd op de arbeidsmarkt.
oGelijkheid van inkomen – dat alle mensen een gelijk inkomen zouden moeten hebben, is een stelling die maar weinig mensen voor hun rekening wensen te nemen.

Wat stelt de proportionele verdeling?

baten en lasten worden ongelijk verdeeld, al naar gelang de mate waarin mensen een bepaald kenmerk bezitten. Belangrijke criteria voor een ongelijke, maar niet onrechtvaardige verdeling zijn bijdrage, behoefte en draagkracht. Iemands bijdrage kan worden gerelateerd aan diens inspanning, maar ook aan diens productiviteit. Het draagkrachtcriterium van rechtvaardigheid is gebaseerd op het principe ‘de sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dragen’.

Wat is het morele principe van het utilisme?

Moreel goed is de handeling die, in vergelijking tot beschikbare alternatieven, voor alle betrokkenen gezamenlijk het grootste surplus van baten boven kosten laat zien.

Wat zijn de voordelen van het utilisme?

• Flexibiliteit
•Empirisch karakter
•Het is zeer geschikt om overheidsbeleid op te funderen

Wat zijn de nadelen van het utilisme?

•Meten van nut is vaak problematisch, mede omdat nut subjectief is
•Onzekerheid o
oGeen respect voor persoonlijke autonomie / onschendbaarheid van de rechten van het individu
o Kan tot een onrechtvaardige verdeling leiden zolang die het meeste nut voor allen genereert

Wat is de mens volgens Jeremy Bentham van nature?

Egoistisch, Hedonistisch en weinig rationeel

Wat zijn de twee verschillende soorten Utilitarisme?

•Akt-utilitarisme: Elke handeling opnieuw waarderen naar geluk & nut à eigen verantwoordelijkheid (Bentham)
•Regel-utilitarisme: De traditie heeft dat al gedaan dus volg haar normen en waarden à Collectieve verantwoordelijkheid (Mill)

Wat is het uiteindelijke doel van de drie morele principes?

Het bevorderen van de menselijke waardigheid.

Welke benadering heeft voorrang? De beginselethische of de gevolgenethische?

De beginselethische

Wat stelt de socioloog Parsons?

Mensen handelen altijd in een bepaalde sociale rol. Interacties in sociale rollen worden gereguleerd door specifieke rolpatronen, dat wil zeggen door bepaalde normatieve verwachtingen van mensen aangaande elkaars handelen, op grond van elkaars rol. Rollen bepalen wat wij van elkaar verwachten en welke morele normen wij in een bepaalde situatie hanteren.

Hoe kenmerkt de sociale interactie zich in de openbare sfeer?

Door anonimiteit, zakelijkheid en functionaliteit. Mensen nemen een neutrale houding ten opzichte van elkaar aan.

Hoe kenmerkt de sociale interactie zich in de persoonlijke sfeer?

Door betrokkenheid op elkaar en zorg voor elkaar.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Bedrijfsethiek

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding