Startpagina / Samenvattingen / Class notes - Bedrijfsethiek / moreel-verantwoordelijkheid-verantwoordelijkheden

Morele verantwoordelijkheid in organisaties

Q: Welke vier vormen van verantwoordelijkheid onderscheidt de Britse rechtsfilosoof Hart en welke vijfde voegt de Nederlands rechtsfilosoof Mark Bovens hieraan toe?

Verantwoordelijkheid als... Oorzaak - verantwoordelijk zijn voor. Aansprakelijkheid - juridisch of politiek aansprakelijk zijn voor de (gevolgen van) bepaalde handelingen. Vermogen - men moet in staat zijn tot een vrije en bewuste keuze (ontoerekeningsvatbaarheid). Taak - een taak, rol of functie in de maatschappij brengt specifieke verantwoordelijkheden of plichten met zich mee. Deugd - deze betekenis verwijst naar het serieus nemen van taken en plichten, naar weloverwogen optreden en het zich rekenschap geven van de gevolgen van het handelen van anderen, ook in instanties waarbij die verantwoordelijkheden niet expliciet zijn vastgesteld in wettelijke bepalingen of een taakomschrijving.

Q: Op welketwee manieren is het begrip morele verantwoordelijkheid een taalhandeling?

Directieve taalhandeling : omdat we mensen met het begrip tot handelen kunnen bewegen Commissieve taalhandeling : omdat het begrip gebruikt kan worden om een persoon te verbiden aanhet doen van toekomstige handelingen

Q: Volgens welke aspecten kan bepaald worden of iemand moreel verantwoordelijk is?

Moeten is er sprake van een duidelijke morele plicht of norm die geldt Weten wist degene van de plicht of norm of had hij/zij deze moeten kennen Willen beschikten degenen over wilsbekwaamheid of was er sprake van dwang Kunnen lag in het vermogen van degene die we beoordelen om te handelenen waren er alternatieven

17 belangrijke vragen over Morele verantwoordelijkheid in organisaties

Wat betekent verantwoordelijkheid binnen de bedrijfsethiek?

Verantwoordelijk is de persoon of instantie die als (mede-)oorsprong van het handelingseffect kan worden aangemerkt of die zich in een rol, positie of functie bevindt die met aanspreekbaarheid gepaard gaat.
Juridisch verantwoordelijk is de persoon of instantie die als zodanig wordt aangemerkt op grond van juridisch vastgestelde bepalingen.
Moreel verantwoordelijk is een persoon of instantie die als zodanig kan worden aangemerkt op grond van het heersende stelsel van normen en waarden.

Welke vier vormen van verantwoordelijkheid onderscheidt de Britse rechtsfilosoof Hart en welke vijfde voegt de Nederlands rechtsfilosoof Mark Bovens hieraan toe?

Verantwoordelijkheid als...
Oorzaak - verantwoordelijk zijn voor.
Aansprakelijkheid - juridisch of politiek aansprakelijk zijn voor de (gevolgen van) bepaalde handelingen.
Vermogen - men moet in staat zijn tot een vrije en bewuste keuze (ontoerekeningsvatbaarheid).
Taak - een taak, rol of functie in de maatschappij brengt specifieke verantwoordelijkheden of plichten met zich mee.
Deugd - deze betekenis verwijst naar het serieus nemen van taken en plichten, naar weloverwogen optreden en het zich rekenschap geven van de gevolgen van het handelen van anderen, ook in instanties waarbij die verantwoordelijkheden niet expliciet zijn vastgesteld in wettelijke bepalingen of een taakomschrijving.

Op welketwee manieren is het begrip morele verantwoordelijkheid een taalhandeling?

Directieve taalhandeling: omdat we mensen met het begrip tot handelen kunnen bewegen
Commissieve taalhandeling: omdat het begrip gebruikt kan worden om een persoon te verbiden aanhet doen van toekomstige handelingen

Wat wordt bedoeld met het begrip 'forum'?

Iedere groep mensen aan wie verantwoordelijkheid wordt afgelegd.

Volgens welke aspecten kan bepaald worden of iemand moreel verantwoordelijk is?

Moeten is er sprake van een duidelijke morele plicht of norm die geldt Weten wist degene van de plicht of norm of had hij/zij deze moeten kennen Willen beschikten degenen over wilsbekwaamheid of was er sprake van dwang Kunnen lag in het vermogen van degene die we beoordelen om te handelenen waren er alternatieven

Wat zijn de drie verontschuldigende omstandigheden?

Opzettelijkheid
Vrijwilligheid
Was hij/zij op de hoogte

Wat zijnde verzachtende omstandigheden die iemands verantwoordelijkheid verminderen?

Onzekerheid over normen, feiten of gevolgen.
Moeilijkheidsgraad van de vereiste handeling.
Mate van betrokkenheid.
Ernst van de gevolgen

(mate waarin 1 tot en met 3 de verantwoordelijkheid verzachten is afhankelijk van de ernst van de gevolgen.)

Wat is de kern van het probleem van de 'vele handen'?

Als de verantwoordelijkheid over een aantal personen of functies binnen een organisatie verdeeld is, terwijl geen van hen afzonderlijk als oorsprong van de handeling kan worden aangemerkt.

Op welke manieren kan toewijding en loyaliteit leiden tot morele problemen?

Wanneer mensen zich binden aan eenmaal gekozen beleidslijnen of aan projecten waarin al veel is geïnvesteerd, ook als er duidelijke aanwijzingen zijn dat een andere richting beter is of het project niet meer haalbaar. Ook kan te grote toewijding aan een verantwoordelijkheid leiden tot het negeren van andere verantwoordelijkheden.

Wat houdt het begrip 'groupthink' in?

Groupthink houdt in dat individuele leden van een groep zich conformeren aan datgene waarvan ze denken dat de meerderheid van de groep het vindt of denkt.

Wat betekent het als een persoon zich in de positie van 'double blind' bevindt?

Dat is het geval wanneer er twee tegengestelde normen gelden of wanneer tegengestelde eisen worden gesteld.

Wat houdt onzorgvuldige oordeelsvorming in?

Dat is de neiging om te zoeken naar simpele houvasten om complexiteit te reduceren.

Op welke drie organisatieniveaus kan de manager morele verantwoordelijkheid in de organisatie optimaliseren?

De structuur van de organisatie, de organisatiecultuur en de individuele morele competenties van medewerkers

Wat zijn de belangrijkste morele criteria voor het klokkenluiden?

Ernstige schade: Alleen schade aan publieke belangen rechtvaardigen het klokkenluider.
Duidelijke aanwijzing
Proportionaliteit: Wegen de belangen op tegen de belangen die er worden geschaad.
Laatste toevlucht: Pas wanneer alle interne procedures en communicatiekanalen zijn uitgeput, is het aanvaardbaar om naar buiten te gaan.
Zuivere motieven: De enige geldige beweegreden van de klokkenluider is bezorgdheid om het algemeen belang.

Wat betekent een 'cultuur van wederzijdse verantwoordelijkheid'?

Een cultuur waarbij op een constructieve en professionele manier over de morele aspecten van het werk wordt gepraat.

Wat stelt Velasques over de verantwoordelijkheid van organisaties?

Volgens hem kunnen alleen natuurlijke personen aangemerkt worden als autonome actoren die vrije keuzes maken, en is het dus onjuist om te spreken van een moreel verantwoordelijke organisatie.

Noem twee redenen om een bedrijf als een morele actor te zien

Opzettelijkheid: besluitvormingsstructuur beleid > optelsom van individuele doelen.
Aanspreekbaarheid: eigen verleden (vb. Nederlandse banken en beurs moeten een vergoeding geven aan Joodse slachtoffers).

Collectieve verantwoordelijkheden > optelsom van de individuele verantwoordelijkheden.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Bedrijfsethiek

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding

Morele verantwoordelijkheid in organisaties

17 belangrijke vragen over Morele verantwoordelijkheid in organisaties

Wat betekent verantwoordelijkheid binnen de bedrijfsethiek?

Welke vier vormen van verantwoordelijkheid onderscheidt de Britse rechtsfilosoof Hart en welke vijfde voegt de Nederlands rechtsfilosoof Mark Bovens hieraan toe?

Op welketwee manieren is het begrip morele verantwoordelijkheid een taalhandeling?

Wat wordt bedoeld met het begrip 'forum'?

Volgens welke aspecten kan bepaald worden of iemand moreel verantwoordelijk is?

Wat zijn de drie verontschuldigende omstandigheden?

Wat zijnde verzachtende omstandigheden die iemands verantwoordelijkheid verminderen?

Wat is de kern van het probleem van de 'vele handen'?

Op welke manieren kan toewijding en loyaliteit leiden tot morele problemen?

Wat houdt het begrip 'groupthink' in?

Wat betekent het als een persoon zich in de positie van 'double blind' bevindt?

Wat houdt onzorgvuldige oordeelsvorming in?

Op welke drie organisatieniveaus kan de manager morele verantwoordelijkheid in de organisatie optimaliseren?

Wat zijn de belangrijkste morele criteria voor het klokkenluiden?

Wat betekent een 'cultuur van wederzijdse verantwoordelijkheid'?

Wat stelt Velasques over de verantwoordelijkheid van organisaties?

Noem twee redenen om een bedrijf als een morele actor te zien

Samenvattingen die gerelateerd zijn aan Morele verantwoordelijkheid in organisaties

Class notes - Bedrijfsethiek

Hoofdzaken van het bestuursrecht

Omzetbelasting

Boekhouden geboekstaafd 1

Wegwijs in de btw

Hoofdzaken formeel belastingrecht

PDB Module Boekhouden in Balans

Grondslagen vennootschapsbelasting

Class notes - Grondslagen Europees en IBR

Class notes - Grondslagen Vennootschapsbelas…

Class notes - Formeel belastingrecht

Class notes - Public Finance 2