Historische ontwikkeling - Problemen van de democratische rechtsstaat

17 belangrijke vragen over Historische ontwikkeling - Problemen van de democratische rechtsstaat

Wat is de reden dat democratie bijna altijd plaatsvindt door middel van vertegenwoordiging?

Dat het volk te talrijk is om zelf te kunnen beraadslagen en besluiten.

Wat is de problematische kant van democratie?


Problematisch is het karakter van democratische besluiten en de positie van minderheden.
De wet is de uitdrukking van een democratisch besluit, maar is de wet een juist besluit enkel omdat het democratisch tot stand is gekomen?

Daarnaast is er binnen de democratische rechtstaat vaak een moeizame verhouding tussen democratische-rechtsstatelijke eisen enerzijds en effectief overheidsoptreden anderzijds.

Beschrijf het begrip democratie en de kanttekeningen daarbij

1. Het volk heerst.Door middel van vertegenwoordiging. De vertegenwoordigers besluiten in hun kwaliteit als wetgevers. De wet geeft uitdrukking aan het democratisch besluit. Men moet genoegen nemen met een meerderheidsbesluit.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat zijn voorbeelden van fundamentele problemen die de democratische rechtsstaat kent?

Het karakter van democratische besluiten en de positie van minderheden.

Wat wordt er bedoelt met een niet-absoluut relatief waarheidsbegrip?

De democratische rechtstaat dient zich niet te identificeren met een bepaalde ideologie. Waarheid is niet meer dan datgene wat mensen als waarheid menen te onderkennen.

Op welke manier kan men het karakter van het democratisch besluit en de positie van minderheden in de democratische rechtsstaat nader kwalificeren. Wat is de  valkuil

Er zijn verschillende hoger waarden of normen waaraan men kan toetsen: marxisme-leninisme-maoïsme. Dan regeert degene die de leer te best heeft bestudeerd of kan uitleggen. Dus de kaders van de partij met een grote voorman. (Lenin,Stalin, Mao)

Religieus fundamentalisme: democratische rechten worden ondergeschikt gemaakt aan de exegese van hetzij Koran of Bijbel. (Sharia of christelijk fundamentalisme in de US)

Waarom is een democratisch besluit niet per definitie een juist besluit?

Een democratisch besluit is een meerderheidsbesluit. Wanneer dit per definitie juist was, zou dat altijd betekenen dat minderheden zich vergissen omdat zij er niet in zijn geslaagd meerderheid te worden.

Waarom is de gedachte van de democratische rechtsstaat moeilijk te verenigen is met de gedachte van een (absoluut) waarheidsbegrip

Het hanteren van een (absoluut) waarheidsbegrip houdt in dat herziening, waarbij men de oude ‘waarheid’ inwisselt voor een nieuwe, uitgesloten is. Kenmerkend voor de democratische rechtsstaat is echter juist dat dergelijke herziening – idealiter op grond van rationele discussie – mogelijk is. Wel bestaan bepaalde normen die als standaard worden gehanteerd voor de ‘juistheid’ van een democratische beslissing: de fundamentele rechten van de mens.

Wat is de gangbare waarheidsopvatting in een democratische rechtsstaat

Een niet-absoluut relatief waarheidsbegrip onderbouwd en tot stand gekomen door rationele discussie. DIt moet leiden tot een gedeelde waarheid en betere besluitvorming. Besluiten zijn bindend en onherroepbaar maar open naar de toekomst.
Er wordt rekening gehouden met minderheidsstandpunten en minderheden kunnen meerderheden worden.

Wat was de Jacobijnse terreur?

Een radicaal democratisch bewind van de volksvertegenwoordiging, waarbij veel geweld werd gebruikt tegen iedereen die 'inging tegen de wil van het volk'

Wat ontbreekt in de westerse democratie volgens Afrikaanse en Aziatische opvattingen

Her waardenrelativisme doet geen recht aan de eigen morele uitgangspunten waardoor onvoldoende tegenwicht wordt geboden aan individueel eigenbelang en consumptie drang. Solidariteit en gemeenschapszin worden onvoldoende gestimuleerd. Deze kritiek vindt ook het westen steeds meer weerklank. Wellicht zou de overheid meer richtinggevend moeten zijn ten aanzien van het gedrag in de gemeenschap in plaats van waarden-neutraal.

Welke normen dienen ter toetsing van juistheid van overheidsbesluiten

Fundamentele rechten en vrijheden van de mens zoals neergelegd in internationale mensenrechtenverdragen.

Wat speelt een rol bij de verhouding tussen democratisch-rechtsstatelijke eisen en effectief overheidsoptreden.

Zorgvuldige wetgevingsprocedures en bestuurlijke zorgvuldigheidscriteria werken vertragend. Stringente legaliteitseisen en grondrechtelijke maatstaven verhinderen daadkrachtige bestrijding van criminaliteit.

Waarom is een gebrek aan daadkrachtige bestrijding van criminaliteit een probleem

De staat is uiteraard gebonden aan rechtsgelijkheid en democratische eisen. Maar zijn legitimatie ligt er ook in dat de burger in voldoende veiligheid kan leven. De staat heeft een geweldsmonopolie. De staat moet de interne vrede en orde waarborgen, daarvoor is hij gelegitimeerd. De democratische staat berust op de vooronderstelling van de staat als vredesorganisatie. Zie ook boek blz. 31 voor verdere uitleg

Aan welke hogere normen kan de juistheid van democratische besluiten - gegeven het uitgangspunt van relatief waarheidsbegrip - worden getoetst?

Fundamentele rechten en vrijheden van de mens, zoals deze algemeen in de wereld als gedragsstandaard worden erkend

Als in onvoldoende mate gerealiseerd wordt dat de burger in redelijke mate van veiligheid kan leven, verliest de staat zijn legitimiteit. Waarom is dit zo?

Eén van de primaire opdrachten van de staat is het waarborgen van interne vrede en orde. Bij gebrek aan veiligheid voldoet de staat niet aan deze primaire opdracht.

Wat is het risico bij het nemen van preventieve maatregelen tegen strafbare feiten?

- Dat de wetgever vergaand carte blanche aan opsporingsautoriteiten gaat verstrekken
- Dat de rechtsbescherming van verdachten aangetast wordt
- Dat het legaliteitsbeginsel onvoldoende in acht genomen wordt
- Dat de kans op etnische discriminatie (of in ieder geval het gevoel dat etnisch wordt gediscrimineerd) groter wordt

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo