Startpagina / Samenvattingen / Begrippen: steden en burgers in de lage landen 1050-1700 / humanisten-wetenschap-kerk

Geloof en verstand

6 belangrijke vragen over Geloof en verstand

Geef aan door welke twee ontwikkelingen de kerk haar monopolie op onderwijs en wetenschap verloor.

De kerk verloor haar monopolie op onderwijs en wetenschap toen geleidelijk meer bekend werd over denkers en schrijvers uit de oudheid. De teksten van de Griekse filosoof Aristoteles kregen bijvoorbeeld veel invloed.

In navolging van het Midden-Oosten werd de wetenschap in Europa vanaf de 13e eeuw systematisch beoefend aan universiteiten. Tot de oprichting van de eerste Nederlandse universiteit in Leiden in 1575 gingen Nederlandse studenten naar buitenlandse universiteiten.

Leg met een voorbeeld uit hoe humanistische tekstanalyse leidde tot kritiek op de kerk.

Humanisten analyseerden klassieke werken om achter hun oorspronkelijke betekenis te komen. Zij pasten hun kritische tekstanalyse ook toe op de Bijbel.

Zo wees Erasmus erop dat in de Bijbel niets staat over heiligen. Hij was daarom tegen het om hulp vragen aan heiligen. Hij vond dat elke individuele gelovige rechtstreeks contact met God kon zoeken en Christus kon volgen door Bijbelstudie, zonder tussenkomst van de kerk.

Verklaar waarom moderne humanisten belangstelling hadden voor het werk van Spinoza.

Een van de Nederlandse humanisten, Johannes van Vloten, bestudeerde de geschriften van de 17e-eeuwse geleerde Spinoza. Vanaf 1862 kregen Spinoza's ideeën voor het eerst in Nederland grote bekendheid door Van Vlotens boek.

Toon aan dat Bakoenins opvatting in 1871 overeenkwam met die van humanisten.

1. Bakoenin's view in 1871 was in lijn met de ideeën van humanisten:
- Beide geloofden in individuele vrijheid en emancipatie
- Beiden streefden naar gelijkheid en solidariteit onder mensen
- Zowel Bakoenin als humanisten verzetten zich tegen onderdrukking en autoritarisme
- Ze deelden een geloof in de kracht en waardigheid van het individu

Leg uit hoe de regering de verzuiling door middel van de omroep stimuleerde.

De verzuiling werd door middel van de omroep gestimuleerd want de regering onder meer door het Zendtijdbesluit over de omroep (alle bedrijven) in 1930. Er waren vier verzuilde radio-omroepen. Maar de regering, waarin de confessionelen met hun Kamermeerderheid dominant waren, besliste anders. Er kwamen twee zenders. Op de ene moest de AVRO de zendtijd delen met de socialistische VARA. De andere was afwisselend voor de katholieke KRO en de protestantse NCRV.

In de jaren 1920 ontstond een consumptiemaatschappij met een massacultuur en andere seksuele zeden. Noem hiervan enkele kenmerken.

Nieuwigheden zoals jazzmuziek, wilde dansavondjes en bioscoopbezoek verdrongen de beschaafde genoegens van de hogere burgerij.

De seksuele zeden werden ook losser. De levensbeschouwing van mensen raakte beïnvloed door denkers zoals Sigmund Freud, die beweerde dat de mens wordt gedreven door driften en Friedrich Nietzsche die het individu opriep zich te bevrijden van de christelijke kuddemoraal.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Begrippen: steden en burgers in de lage landen 1050-1700

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Onderwerpen die gerelateerd zijn aan Geloof en verstand

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding