Startpagina / Samenvattingen / Class notes - Beheer / stuifzand-soort-factoren

Ecologie goed

128 belangrijke vragen over Ecologie goed

Waar kijken gemeenschapsecologie of synecologie naar (op welk niveau?)

Op het niveau levensgemeenschap en ecosysteem

Wat bestudeert de ecologie

Wisselwerking tussen organismen, populaties of levensgemeenschappen en de relaties tussen, organisme, populaties, levensgemeenschappen of landschappen en het niet-biologische milieu

Welke soort zal overleven als er verschillende soorten in dezelfde niche zitten

De sterkste

Wat kun je zeggen over de soorten die hoger in de bergen groeien

Die worden naarmate de hoogte toeneemt steeds noorderlijker

Hoeveel hectare stuifzand hebben we in Nederland ongeveer

2100 ha

Wat zijn de oorzaken van stuifzand verminderingen

Bosontwikkeling, aanplant en natuurlijk successie

Welke europese landen hebben stuifzanden

Noordwest en Oost Duitsland, Belgie, Polen, Denemarken en Oost engeland

Wat zorgt voor een hoge natuurwaarde in het stuifzand

De associatie van buntgras en heidespurrie

Wat is een kenmerkende soort in de associatie van buntgras en heidespurrie

Buntgras

Welke planten komen er nog meer voor in de buntgras heidespurrie associatie (Floristische betekenis)

Heidespurrie, buntgras, korstmossen, Noorse mos en de trekrus

Welke korstmossen komen er voor in het open zand

Stuifzandkorrelloof

Welke korstmossen komen er voor in het korstmos stadium

Gewoon stapelbekertje, open heidestaartje, hamerblaadje en de ezelspoot

Welke korstmossen zijn er op de overgang van stuifzand naar heide

Doornig heidestaartje, gevlekt heidestaartje, gebogen rendiermos en ijlandsmos

Welke korstmossen komen voor op grind

8 epilithische korstmossen

Welke vogels zijn sterk gebonden aan de stuifzanden

De duinpieper en de griel

Welke vogels komen naast de duinpieper en griel nog meer voor in het stuifzand

Nachtzwaluw, Draaihals, Boomleeuwerik, klapekster, geelgors, roodborsttapuit en de gewone tapuit

Welke Herpetofauna heb je in het stuifzand

Zandhagedis en de Gladde slang

Wat is een kenmerkende vlindersoort voor het stuifzand

Kleine heivlinder

Hoeveel verschillende keverssoorten leven er in buntgrasvegetaties op het stuifzand

Ongeveer 24

Welke wespen soorten heb je allemaal leven in het stuifzand

Spinnendoders, rupsendoders, sprinkhaandoders, wantsendoders, vlinderdoders, graafwespen en harkwespen

Welke bijen komen voor in het stuifzand

Grote zijde bij, parasiet en de grote bloedbij en zandbijen en parasiet wespbijen

Hoeveel verschillende mieren soorten komen voor in het stuifzand

17 soorten

Welke sprinkhaansoorten komen voor in het stuifzand

Blauwvleugelsprinkhaan, veldkrekel en het knopsprietje

Welke spin komt voor op het stuifzand (bijzonder)

Lentvuurspin

Welke factoren zorgen voor een achteruitgang van de kwaliteit van stuifzanden

Eutrofiering
successie
verandering vergrazing
recreatie
versnippering

Hoe bereiken eutrofierende stoffen het stuifzand

Regen en wind

Welke stikstofvormen zijn vernietigend voor het stuifzand

NH3 dn NO2

Wat is de kritische depositiewaarde voor stikstof

De grens waarboven het risico bestaat dat de kwaliteit van het habitat significant wordt aangetast (door verzurende en of vermestende invloed van stmosferische stikstofdepositie)

Op welke gronden ligt de kritische depositiewaarde veel lager

Op klei

Wat zijn gevolgen van successie

Bosontwikkeling en afname van verstuiving

Hoe herstel je stuifzand

Hou rekening met de wind.
kap bos en zorg voor een groot genoege vlakte.
plag tot op het gele zand
voorkom menging organische stof en zand
plag geen duinen of relictpopulaties

Wat is het doel van regulierbeheer gericht op beginstadia

Zeer open en regelmatig overstoven buntgras mozaiek buntgras, schapengras en korstmos vegetaties.
Je wil weer terug naar beginstadia zodat het meer gaat stuiven

Wat moet je doen als zandlandschap dichtgroeit met Grijs kronkelsteeltje

Het landschap afplaggen

Wat wil je met een open zandlandschap?

Laten dichtgroeien maar niet helemaal, beheer op tijd en gefaseerd

Wat kun je doen om een succesiestadia terug te gaan op zand

Opslag verwijderen, intensief begrazen en intensief recreeeren

Wat is een ideale situatie in het beheer van een gebied

Dat je alle successie stadia hebt

Wat is gedrag in ecofysiologie

Onderzoek van relevant gedrag en fysiologie voor het functioneren van soorten in hun omgeving (stofwisseling opdat er voldoende vetreserves zijn voor de winter)

Wat is populatiebiologie of populatiedynamica

Analyse van factoren die het aantal en de dichtheid van populaties in de ruimte en tijd beinvloedt (modellen zorgen er voor dat men kan analyseren welke levenstadia van belang zijn voor het voortbestaan van de populatie)

Wat zijn de 6 primaire biomen

Tropische bomen
loofbossen
naaldbossen
graslanden
woestijnen
toendras

Het heet het uit planten bestaande deel van de levensgemeenschap

Een plantengemeenschap

Wat is natuur volgens schroevers

Natuur is alles wat zichzelf ordent en handhaaft, al dan niet in aansluiting op meselijk handelen, maar niet volgens menselijke doelstellingen

Welke criteria worden gebruikt voor het bepalen van de natuurwaarde

Verscheidenheid, diversiteit, natuurlijkheid, vervangbaarheid en duurzaamheid

Wanneer waren de halfnatuurlijke landschappen op het hoogte punt

Rond 1980

Hoe wordt de vervangbaarheid van een gebied beoordeelt

Hoe langer het duurt om een natuur te ontwikkelen hoe 'beter'
pionier hersteld zich sneller

Hoe wordt de duurzaamheid van een gebied beoordeelt

Op basis van hoe duurzaam de groei en leefomstandigheden in een gebied zijn.
dit hangt af van:
omgevingsfactoren
grootte leefgebied
genetische diversiteit

Wat houdt de klassieke natuurvisie in

Bescherming , instandhouding en herstel van:
natuur- en landschapswaarden van oude cultuur en landschappen
zeldzame soorten/ecosystemen
zo groot mogelijke diversiteit aan soorten en gebieden
menselijke activiteit is essentieel

Wat verstaat men onder oude cultuurlandschappen

Heide en podstalgebruik, esdorpen, oude waterlopen etc

Welke natuur en vegetaties heb je in Drenthe

Droge heide
vochtige en natte heide
berkenbosjes
blauwgrasland
elzenhakhout
kruidenrijke akkervegetatie

Wanneer kwamen er essen, hooilandakkers en heidelandschap voor

Rond 1900

Wat zijn eigenschappen van de klassieke natuurvisie (ref. 1875)

Motor is menselijk handelen (toepassen oude landbouwmethoden) en natuurlijk gradient.
het beheer is altijd hetzelfde maar overal anders

Wat is het resultaat van een klassieke natuurvisie

Maximale soortenrijkdom vastleggen van successie stadia -> halfnatuurlijke vegetatietypen.
de schaal is variabel (kleine bosjes en grote heide terreinen etc.)

Wat zijn zoal abiotische natuurlijke processen bij de natuurontwikkelingsvisie in het rivierenlandschap

Erosie, sedimentatie en inundatie

Wat zijn zoal de abiotische natuurlijke processen bij de natuurontwikkelingsvisie in het boslandschap

Brand en windword

Wat zijn de biotische natuurlijke processen bij de natuurontwikkelingsvisie

Successie, begrazing, vraat, betreding, verplaatsen nutrienten, zaadverspreiding en volledigheid van levensgemeenschappen

Wanneer is een gebied beheert volgens de natuurontwikkelingsvisie

Als er:
geen menselijke invloed
herintroductie van grote grazers
kadavers liggen voor aaseters
geen jagers
natuurlijke pijlbeheer en goede waterkwaliteit
ecologische infrastructuur

Wat is de referentie van de natuurontwikkelingsvisie

Oernatuur

Wat is de motor van de natuurontwikkelingsvisie

Natuurlijke processen in een zelfregulerend systeem

Wat is het resultaat van de natuurontwikkelingsvisie

Veel verandering in tijd(dynamisch natuur) geen vastgelegde successiestadia

Wat is de schaal van een gebied met de natuurontwikkelingsvisie

Grootschalig (500-1000-den ha)

Wat is het beheer van de natuurontwikkeiingsvisie

Niets doen (hooguit schaal vergroten en hydrologie herstellen)

Welke typen natuur hebben we in Nederland

Nagenoeg natuurlijke natuur
begeleid nauurlijke natuur
half atuurlijke natuur
multifunctionele afgeleiden

Wat houdt een natuurlijk type natuur in

Een natuurgebied zonder menselijke invloed

Wat houdt een nagenoeg natuurlijke natuur in

Nagenoeg ongestoorde grootschalige landschapsvormende natuurlijke processen waarbij je de processen ongestoord laat verlopen (geen beheer)
waar er differentiatie is op landschapsniveau
waar patronen niet vastgelegd zijn
(duin/wadden en natuurlijke begrazing)

Wat houdt een begeleid natuurlijke natuur in

Enig beinvloeding van de mens op landschapsniveau
half open dam/getijdengebied
hydrologie wordt beinvloed
begrazingsdruk gecreeerd
er zijn integraal gestuurde processen en niet vastgelegde patronen
gebieden zijn min 500 ha
eenmalig ingrijpen kan

Wat houdt half-natuurlijk beheer in

Gericht op specifieke successiestadia, kleinschalige beheerprocessenin detail door de mens gestuurd (peilbeheer, plaggen, maaien, kappen)
vaste patronen
denk aan: trilveen, blauwgrasland, droge en natte heide en hakhoutbossen

Wat wordt er onderzocht bij autecologie

Op welke manier een soort reageert op zijn omgeving

Wat zijn de 2 belangrijkste processen bij autecologie

Geboorte en dood (groei en afname)

Wat is een fysiologische optimum

Een optimum gemeten in een laboratorium (vaak 1 factor tegelijk)

Wat is een ecologisch optimum

Een optimum gemeten in het veld (afhankelijk van abiotische en biotische factoren)

Wat is het ecologisch optimum

Aanpassing aan voor het systeem specifieke omstandigheden, extreme situaties vragen extra aanpassingen

Hoe zijn soorten vaak aangepast door evolutie

Ze zijn aangepast aan combinaties van milieuomstandigheden die vaak samen voorkomen (zuur en voedselarm)

Hoe komen adaptaties tot uiting

Morfologie (vorm van een organisme)
fysiologie (functioneren, bijvoorbeel mogelijkheid om zout uit te scheiden)
fysiologie in gedrag (veel eieren leggen in zwak stromend water)
ontwijken van fluctuatie factor door migreren of rust

Welke vragen zijn te beantwoorden door autecologie

Welke factoren bepalen het al dan niet voorkomen van een soort
wat is het optimale habitat voor een soort
welke inrichtingsmaatregelen zijn nodig voor het handhaven van een duurzame populatie van een soort
welk beheer is geschikt voor een soort

Welke verschillende voedsel relaties zijn er

Symbiose
concurrentie
mutualisme
gast-parasiet interacties
predator/prooi interacties
plant/herbivoor interacties
multitrofie interacties

Waat houdt de wet van Gause in

2 soorten die concurreren om dezelfde niche komen niet voor in constante populatie waarden
de soort met de meeste voordelen zal domineren
dit leidt of tot uitsterven van de andere soort of tot aanpassing van die soort (naar een andere niche kan ook)

Wat is het gevolg van veel predators

Minder prooi

Welk gebied in europa had vroeg beschermde status

Drachenfels in Duitslanf

Wat is de eerste Nederlander die over natuurbescherming begon

Frederik Willem van eeden

Welke man heeft natuurmonumenten opgericht

Thijsse en Heimans

Waarom en wanneer waren er grootschalige ontginningen van woeste gronden

Tussen 1890 en 1940 als gevolg van de introductie van kunstmest

Wanneer kwamen er grooschalige ruilverkavelingen en meer industrien en minder natuur

Tussen 1950 en 1980

Wanneer kreeg de natuurbescherming een boost

1960

Wat reguleert het soortenbeschermingsrecht

De bescherming van individuele planten- dier- en vogelsoorten

Wanneer kreeg het gebiedsbeschermingsrecht een wettelijke basis in de natuurbeschermingswet

1 januari 1968

Wat werd bij het verdrag van Bern verplicht

Om bij het beleid op het gebied van de ruimtelijke ordening rekening te houden met beschermde gebieden, teneinde achteruitgang daarvan zo veel mogelijk te voorkomen

Wat waren de landen volgens het verdrag van Bonn verplicht

De partijen zijn verplicht de (tijdelijke) leefgebieden van de trekkende diersoorten die op hun territoir voorkomen te beschermen en directe ingrepen op de soort te voorkomen

Wat waren de Europese regeringen verplicht op grond van de Wetlandsconventie

Om ecologisch belangrijke watergebieden aan te wijzen

Welk plan was de reden dat de vereniging tot behoud van natuurmonumenten in Nederland is opgericht

Om van het Naardermeer een vuilstort te maken

Wat is de reden dat sommige organisaties een gedragscode Wet Natuurbeheer afsluiten

Verschillende verboden uit de wet zijn niet van toepassing op regulier beheer en onderhoud als deze zijn beschreven in een door de minister goedgekeurde gedragscode

Is de variatie tussen soorten kleiner of groten dan de variatie binnen een soort

Groter

Hoe wordt de grootte van een populatie gereguleerd

Door dichtheids afhankelijke en dichtheidsonafhankelijke factoren

Wat zijn dichtheidsafhankelijke factoren die de populatie grootte reguleren

Concurrentie
predatie
parasitisme
ziekte

Wat zijn dichtheidsafhankelijke factoren die de populatie grootte reguleert

Het weer
natuurrampen

Wat gebeurd er bij dichtheidsonafhankelijke groei van een populatie

De populatie grootte zal schommelen rond de draagkracht van een bepaald gebied

Wat zijn de factoren van dichtheidsafhankelijke groei door interspecifieke concurrentie

Voedsel
ruimte
nestgelegenheid
partners
schuilplaats
water

Welke verschillen van concurrentie tussen soorten heb je op het gebied van ruimte

Territorium: een tegen soortgenoten verdedigd leefgebied
gebied om voedsel te zoeken en jongen te verzorgen
vrouwtjes-mannetjes
territoria overlappen niet
vechten-vluchten
nest territoria

Wat is een home range

Een gebied waarin een dier zijn dagelijkse activiteiten uitvoert (foerageren)
overlappen wel

Wat is de populatie grootte

Aantal individuen of biomassa

Waarom is het van belang om te weten of de dieren geclusterd, gelijkmatig of willekeurig verspreid zijn over een gebied

Dan kun je kijken naar de kwaliteit van de habitat en krijg je inzicht in het beheer en de benodigde grootte van het leefgebied

Wat zijn de 4 oorzaken van populatiedynamiek

1. Mortaliteit/sterfte
2.Nataliteit/geboorte
3.dispersie
4.verandering leefgebied

Waar is de sterfte afhankelijk van

Voedselbeschikbaarheid
habitatgeschiktheid
weer (vorst/nat/droog)
predatie
veel jeugdsterfte
ziekten

Waar is het geboortecijfer afhankelijk van

Voedselbeschikbaarheid
geschiktheid habitat
weer
conditie/leeftijd
erfelijke factoren

Wat zijn de oorzaken van dispersie

Voedseltekort
zoeken naar broedplaats

Wat kun je zeggen over de dispersie afstand

Die is soortspecifiek

Wat leidt tot een afwijking in het patroon van diersoorten

Een verandering van het leefgebied

Voor welke soorten is de J-cure representatief

Soorten die snel voortplanten en snel weer verdwijnen

Door welke regulatie factoren wordt de s curve beinvloed

Plaatsafhankelijke en plaatsonafhankelijke factoren

Welke plaatsafhankelijke factoren beinvloeden de s curve

Hoeveelheid voedsel
aantal nestplaatsen

Welke plaats onafhankelijke factoren beinvloeden de s curve

Te koud/warm
langdurige sneeuw/ijs/nattigheid

Wat heeft geen populatie regulerende rol

Predatie

Geef voorbeelden bij j-curve soorten in 2 verschillende systemen

Natuurlijke systemen met groet wisselingen in abiotische factoren
-muizenpopulatie uiterwaarde
-jaarritme veel insecten
(on)natuurlijke systemen met soortenarme levensgemeenschappen
-lemmingen
-bosbouw
-landbouw (plagen)

Bij welke populatie curve kan predatie ook een populatieregulerende factor zijn

Bij de j-curve

Waarvan is de toename van de populatie in tijd afhankelijk

Reproductie snelheid, het aantal individuen en de draagkracht van het ecosysteem

Wie bedacht de klassieke eilandtheorie

Charles Darwin

Wat is de klassieke eilandtheorie

Soortensamenstelling van eilanden zijn afhankelijk van de eigenschappen van de eilandsoorten en de eilandkenmerken

Wat zijn concrete oplossingen voor het behoud van biodiversiteit

Vergroten leefgebieden
vergroten door gebieden
buffergebieden

Wat zijn de 3 functies van de ecoducten/ meer verbinden natuur

Pendelen: dagelijks tussen deelhabitat
migratie
dispersie: verspreiden

Wat zijn oplossingen voor versnippering en areaal verlies

Ontwikkel leefgebieden met:
voldoende kwaliteit
voldoende oppervlakte
geen isolatie

Wat is het gevolg van teveel versnippering

Isolatie krijgt de overhand en populaties sterven uit

Wat is het gevolg van teveel verbinding

Minder risico spreiding

Wat zijn oplossingen voor oververzadiging

Ontwikkelen grote aaneengesloten leef en natuurgebieden
ecologische infrastructuur
verbeteren kwaliteit gebied
herintroductie (terughoudendheid geboden)

Wat houdt de moderne eilandtheorie in

Groot eiland kan meer soorten herbergen dan een klein eiland
eiland dichtbij heeft meer immigratie dan een eiland verweg
raakt een eiland oververzadigd dan neemt uitsterven van soorten toe
is het eiland onderverzadigd dan kan het aantal soorten toenemen