Bijzondere rechtsnormen - Bevoegdheden: vrij en gebonden

12 belangrijke vragen over Bijzondere rechtsnormen - Bevoegdheden: vrij en gebonden

Wat is een gebonden bevoegdheid? Hoe toetst de rechter?

De wet geeft aan hoe gehandeld moet worden. De rechter toetst vol omdat het duidelijk staat aangegeven wat de eisen zijn voor een bepaald besluit.

Welke twee soorten bevoegdheden kent het bestuur?

  1. Vrije bevoegdheid, discretionaire bevoegdheid. Bestuursorganen kunnen zelf kiezen of ze gebruik ervan maken en hoe ze er invulling aan geven. Deze bestaan omdat de wetgever niet voor alle concrete gevallen regels kan opstellen
  2. Gebonden bevoegdheid, er wordt concreet aangegeven hoe gehandeld moet worden bij een bevoegdheid

Welke manier van rechterlijke toetsing vind plaats bij welke soort bevoegdheid?

  • Volle toetsing vind plaats bij gebonden bevoegdheden, de rechter kan hier immers inhoudelijke criteria toetsen en kan dus zijn oordeel over de criteria Boven die van het bestuur plaatsen
  • Terughoudende toetsing vind plaats bij vrije bevoegdheden, hier mag bestuursorgaan zelf namelijk belangenafweging maken en de rechter toetst dan alleen aan de rechtsregels en de beginselen van behoorlijk bestuur anders gaat hij op de stoel van het bestuur zitten
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat is een vrije/discretionaire bevoegdheid? Hoe toetst de rechter?

Het bestuur is vrij om van een bevoegdheid al dan niet gebruik te maken. 'kan'. De rechter toetst terughoudend, hij kijkt alleen of er in alle redelijkheid een belangenafweging heeft kunnen plaatsvinden en of het bestuur zich aan de rechtsregels heeft gehouden. Vooral de algemene beginselen van behoorlijk bestuur zijn van belang.

Waarom maakt de wetgever vrije bevoegdheden?

Voor besluiten waarvoor veel expertise nodig is bijvoorbeeld. Dan zet hij een vage term in de regeling zodat mensen die er meer verstand van hebben mee kunnen dealen.

Welke 2 vrijheden kent het bestuur?

  1. Beleidsvrijheid, bestuur mag zelf bepalen of het gebruik maakt van bevoegdheid en mag zelf belangenafweging maken. Dit zie je vaak bij "kan" bepalingen
  2. Beoordelingsvrijheid, bestuur mag zelf bepalen wanneer aan bepaalde eisen is voldaan. Dit lees je vaak bij "naar oordeel van" bepalingen.

Waarom is het voor de bestuursrechter belangrijk om te weten of het bestuur over een vrije of gebonden bevoegdheid beschikt?

  • Gebonden: de rechter verricht een volle toetsing, hij plaatst zijn eigen oordeel voor dat van het bestuur
  • Vrije: de rechter toetst terughoudend. De rechter kijkt of het bestuursorgaan in strijd met de rechtsregels heeft gehandeld, maar niet of hij het besluit juist vindt.

Wat is een geheel gebonden bevoegdheid?

Als beleidsvrijheid en beoordelingsvrijheid beide ontbreken in een bepaling.

Wat houdt de eis van een kenbare motivering in?

Art. 3:47 Awb : de motivering moet niet alleen deugdelijk zijn maar ook naar buiten toe blijken
  1. De motivering moet inzicht verschaffen in de gevolgde gedachtengang van het bestuursorgaan
  2. De motivering moet voor de belanghebbende begrijpbaar zijn

—> motivering moet bij bekendmaking van besluit worden vermeld of binnen week (3:47) behalve als dit overbodig is (3:48)

Wat houdt de eis van een kenbare motivering in?

Art. 3:47 Awb : de motivering moet niet alleen deugdelijk zijn maar ook naar buiten toe blijken
  1. De motivering moet inzicht verschaffen in de gevolgde gedachtengang van het bestuursorgaan
  2. De motivering moet voor de belanghebbende begrijpbaar zijn

—> motivering moet bij bekendmaking van besluit worden vermeld of binnen week (3:47) behalve als dit overbodig is (3:48)

Wat is het verschil tussen het formele en het materiële rechtszekerheidsbeginsel?

  • Formele rechtszekerheidsbeginsel: degene die te maken krijgt met een overheidsbesluit moet weten wat van hem wordt verlangd (duidelijk en ondubbelzinnig geformuleerd)
  • Materiële rechtszekerheidsbeginsel: het geldende recht moet worden toegepast, burgers worden beschermt tegen onvoorspelbaar handelen van de overheid

In welke gevallen kunnen de algemene beginselen van behoorlijk bestuur in de strijd met de wet (contra legem) worden toegepast?

  • Algemene beginselen van behoorlijk bestuur: algemene normen die altijd gelden en betrekking hebben op al het bestuurshandelen
  • Contra legem: toepassing verplicht het bestuur soms tot handelen in strijd met een bepaalde in een wettelijk voorschrift


  1. Materieel beginsel van behoorlijk bestuur (vertrouwens- gelijkheidsbeginsel)
  2. Belangen van derden mogen niet in de knel komen
  3. De opvang van de schade als gevolg van de schending van het materiele beginsel moet voldoende vaststaan

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo