Startpagina / Samenvattingen / Biologie toelatingsexamen / cel-concentratie-stoffen

Cellen - Transport over de celmembraan

6 belangrijke vragen over Cellen - Transport over de celmembraan

Wat is diffusie en hoe werkt dit proces?

Diffusie is het evenredig verspreiden van stoffen over de beschikbare ruimte.
Van hoge concentratie --> lage concentratie totdat concentratie aan beide zijden gelijk is.
Kleine moleculen, zoals zuurstof en koolstofdioxide kunnen door het membraan heen diffunderen. Grotere ionen, zoals geladen natrium-, kalium en chloride-ionen kunnen dit alleen als er een transporteiwit aanwezig is.
Kost geen energie --> passief transport

Wat doet osmose in het lichaam?

Veel processen in het lichaam worden mogelijk gemaakt door osmose: zo nemen we vocht in het bloed op door osmose en scheiden we vocht uit via urine door osmose. Het is dan ook belangrijk dat de concentratie opgeloste stoffen in het bloed redelijk constant is. Is dat niet het geval, dan kan vochtophoping in de weefsels ontstaan (oedeem).

Wat voor rol speelt osmose in planten?

De vacuolen in planten bevatten relatief veel opgeloste stoffen. Daardoor nemen plantencellen water op in hun vacuolen. De vacuole zwelt op, en de hele cel wordt groter, totdat de celmembraan tegen de celwand drukt. Hierdoor worden de planten stevig; de steel strekt zich uit. Zo kunnen kruidplanten rechtop staan.

Waarom is een zout milieu voor cellen een probleem?

De hoge concentratie zouten opgelost in de omgeving onttrekt vocht aan de cellen (denk aan zout op slakken), waardoor de cellen krimpen. Alleen organismen die daarop zijn aangepast en bijvoorbeeld water actief naar buiten kunnen pompen, kunnen een zout milieu overleven.

Wat is actief transport en wat is het verschil met passief transport?

Als er stoffen de cel uit moeten, maar concentratie van die stof is buiten de cel al groter dan in de cel, kan dit niet met passief transport.
Cel bevat vaak eiwitpoorten die met behulp van energie uit ATP actief stoffen de cel uit kunnen pompen. Actief transport kost energie.
Van lage concentratie van stof --> naar hoge concentratie van stof.

Wat is endocytose en wat is exocytose en wanneer wordt van dit proces gebruik gemaakt?

Als stoffen niet door eiwitpoorten of via diffusie de celmembraan kunnen passeren, dan endo- of exocytose.
Deeltjes van buiten membraan worden omsloten door membraan. Aan de andere kant van de cel laat de celmembraan de deeltjes weer los.
Endocytose = De cel binnen komen.
Exocytose = De cel verlaten.
Endocytose en exocytose gebeuren ook binnen de cel, als lysosomen afvalstoffen opnemen of als het golgisysteem eiwitten afgeeft voor buiten de cel.