Startpagina / Samenvattingen / Blok Rood / fsh-vrouwen-menopauze

Anticonceptie - cyclusstoornissen - menopauze

Q: Als je cyclusstoornissen indeelt naar compartiment en je kijkt naar hypothalamus, wat valt daar onder?

- Hypothalamus: gewichtsverlies, sport, stres s. Hierdoor werkt hypothalamus minder goed. – o Hormonen: Heeft als gevolg dat je laag LH, FSH, E2 en progesteron hebt à want er wordt niks meer aangestuurd. TSH is ook laag (want hypothalamus ligt eruit).

19 belangrijke vragen over Anticonceptie - cyclusstoornissen - menopauze

Wat doen bij gefaalde anticonceptie?

- Onverwacht en onbedoeld zwanger
- <12 weken:
o Medicamenteus combinatie à zeker tot 7-8 weken

§ Mifepriston: antiprogestageen
§ Misoprostol: prostaglandine analoog

o Overtijd behandeling (tot AD 6 weken)
o Zuigcurettage (22/23w)
o Ovortus provocatus (APLA)
o Bij AD < 7 weken medicamenteus mogelijk effectiever dan abortuscurettage
- >12 weken à curretage

Bij structurele afwijkingen alleen medicatie en geen curretage.

Wat is regelgeving rondom abortus?

Regelgeving: abortus is toegestaan in noodsituaties, vrouw beslist of sprake is van noodsituatie, heeft altijd 5 dagen bedenktijd tussen verzoek en uitvoering.
In Nederland verworvenheid van abortusklinieken, echter daardoor bij termijn > 12 weken alleen instrumentele afbreking middels curettage mogelijk indien geen medische indicatie tot afbreking.

- Cave ernstige complicaties daarbij (perforatie, fluxus)

Wat is de epidemiologie van pre menstrueel syndroom?

Het komt vaak in een soort fysiologische vorm voor. 30-40% van alle vrouwen in vruchtbare leeftijd herkennen PMS in milde vorm. Dit is dan geen PMS in aandoening.

Een vorm van PMS met vooral klachten van psychische aard is het ‘premenstural dysphoric disorder’ (PMDD). Komt 3-5% voor.

Epidemiologie PMDD is vrij constant in de wereld.

Lastig om voor PMS een duidelijke incidentie te geven, wanneer is het wel/geen syndroom?

Wat is de etiologie van PMS?

- Abnormale respons op hormoon fluctuaties: genetisch? Hormoonschommelingen van oestrogenen en progesteron tijdens de cyclus brengen veranderingen in opioide, het (GABA)- en serotoninerge systeem teweeg.
- Wisselende interactie van biopsychosociale factoren. Bijv. sinds burnout niet meer functioneren voor menstruatie.
- Er is nog veel onduidelijk. Cognitieve gedragstherapie functioneel bij PMS.

Wat wil je weten bij anamnese wat betreft cyclusstoornissen?

- Heb je relatie? Seksueel? Iets om zwangerschap te voorkomen?
- Voeding en sporten? Gewicht en gewichtsverandering in afgelopen jaren? Lengte?
- Hoe was cyclus voordat hij uitbleef?
- Voorgeschiedenis (zwangerschappen, operaties, andere ziekten)
- Cyclusanamnese (regelmaat, duur, dysmenorroe)
- Endocriene klachten? (galactorroe, haarverlies, acne)
- Leeftijd moeder in menopauze?

Casus:
Rianne vertelt je in de anamnese dat ze afgelopen jaar ruim 8 kilo is afgevallen. Ze heeft veel stress op het werk en eet slecht…

Bij lichamelijk onderzoek:
BMI 18, echo is normaal.
Het lab laat een laag FSH, laag TSH en laag oestrogeen zien.

Wat is je diagnose?

- Secundaire amenorroe bij stress en te laag gewicht. WHO 1. tgv van ondergewicht en stress.
- Leer ze al wel dat de diagnose niet stress is. Diagnose is ook sec amenorroe, dat is de kliniek.

Leptine speelt een belangrijke rol. Direct effect op pulsgenerator gnrh neuronen.

Als je cyclusstoornissen indeelt naar compartiment en je kijkt naar hypothalamus, wat valt daar onder?

- Hypothalamus: gewichtsverlies, sport, stress. Hierdoor werkt hypothalamus minder goed. –

o Hormonen: Heeft als gevolg dat je laag LH, FSH, E2 en progesteron hebt à want er wordt niks meer aangestuurd. TSH is ook laag (want hypothalamus ligt eruit).

Wat valt onder het derde compartiment ovaria?

- Derde compartiment: Ovaria.
o PCOS (acne, hirsutisme) en POI

Wat valt onder het vierde compartiment Uterus?

- Vierde compartiment: Uterus:

o Syndroom van Ashermann. Kan optreden na curetage
o Hormonen: normaal

Casus Anna 39 jaar:
Anne bezoekt je spreekuur met heel wat klachten:
- Moe
- Opvliegers
- Amenorroe

Wat is je DD?

- Premature ovariele insufficientie
- Stress
- Schildklierprobleem
- Iatrogeen (GnRH analogen
- Zwangerschap

Wat is premature ovariele insuficientie?

- Menopauze voor 40ste levensjaar
- Incidentie: <30 jaar 1:1000, <40 jaar 1:100
- Ontstaan:

o Het grootste deel is idiopathisch (ongeveer 65%). We weten niet waardoor het komt
o Bestraling/chemotherapie
o Chromosoom afwijkingen (turner, fragiele X)
o Familiar
o Autoantistoffen (zeldzaam) (polyglandulair syndroom: antistoffen tegen schildklier, bijnier en ovarium).

Grootste langertermijnprobleem: osteoporose. Doordat het oestrogeen te laag is. Hypo oestrogeen geeft ook grotere kans op hart en vaat aandoeningen.

Wat is de etiologie van POI?

Bij minder eicellen zal FSH hoger worden om het beter te laten werken. Daarom FSH belangrijke parameter om overgang te diagnosticeren.

- Diagnose: FSH > 40, 4 maanden geen menses. Dan diagnosticeren
- Behandeling: hormoonsubstitutie (stop met hormonen als je 51 bent, dan mag je in overgang komen), DEXA scan
- Fertiliteit: kans op lifetime zwangerschap is 5%, optie: eiceldonatie (40-50% kans zwangerschap). Er is toch nog bij een kleine groep een kleine kans op zwangerschap met POI. Er moet daarom ook nog anticonceptie gebruikt worden.

Indeling cyclusstoornissen in WHO klasse:

- WHO 1: hypofyse werkt te weinig dus eierstokken niet aangestuurd. Hypogonadotroop, hypogonadisme. FSH en E2 laag.

o Anorexia, prolactinoom

- Who 2: hypofyse werkt normaal, eierstokken normaal aangestuurd, maar geen ovulatie. Alles normaal

o PCOS, syndroom van asherman

- WHO3: hypofyse doet hard zijn best, maar ovarium werkt niet. FSH hoog, E2 laag

o POI, syndroom van Turner (zijn geen eicellen)

Bij PCOS is LH hoger dan FSH maar we weten niet goed waardoor het komt.

Hoeveel vrouwen hebben last van menopauze?

Klachten komen veel voor. 1 miljoen vrouwen hebben jaarlijks in Nederland in meer of mindere mate zelf te maken met de overgang. Menopauze is ongeveer 52 jaar in Nederland. Maar ook daarvoor en daarna klachten. 40-45% van deze vrouwen zoekt hiervoor hulp, minder dan helft zoekt hiervoor hulp.

Hoe lang duren overgangsklachten gemiddeld:
- 4-10 jaar
- Gemiddeld 7,4 jaar

Pas ja na laatste menstruatie kun je overgang diagnosteren.

Voor laatste menstruatie klachten: opvliegers, nachtzweten, chagrijning. Loopt tot 7 jaar daarna door.
Wat is het idee van opvliegers?

Idee van opliegers is dat cerebraal een aanpassing wordt gemaakt in thermoregulatie zone, deze wordt smaller. Als temperatuur hoger is dan opvliegers, laag koude rillingen.

Jennifer, 49 jaar:
Als iemand leeftijd heeft dat het mag, hoef je geen FSH bepaling te doen. Je doet het alleen als je twijfelt. Leeftijd en amenorroe zijn voldoende klinische indicatoren voor de routine diagnose menopauze.

Wanneer is er wel een indicatie om FSH te prikken? Wat kun je eventueel ook op indicatie prikken?

Wel FSH:

- >45 j met atypsiche symptomen
- 40-45j met menopauzale sympt (incl cyclusverandering)
- <40 zeker, heeft behandel consequenties.

Op indicatie:

- hCG
- TSH

Wat is de behandeling van menopauze?

Behandeling menopauze:

- Informatie en uitleg
- Voeding en leefstijl. Alcohol, koffie, pittig eten.
- Oestrogenen: HRT/OAC. Met name oestrogenen. Pil geef je alleen bij vrouwen die nog een cyclus heeft. Je moet niet alleen oestrogeen geven want anders teveel endometrium opbouw, daarom ook progestageen erbij.
- Niet hormonaal:

o Cognitieve gedragstherapie
o Antidepressiva: SSRI’s. voordeel: afvlakking forse amplitude stemmingswisselingen. Nadeel: effect op libido en orgasme
o Anti-epileptica: gabapentine
o Fyto oestrogene (soja)

Hormoon replacement therapie:

- Vrouwen met uterus:

o Oestrogeen + progestageen (min 12dgn/cyclus), in de postmenopauze continue gecombineerd zonder stopweek.

§ (estradiol 1 mg 14 dgn – estradiol 1mg/dydrogesteron 10 mg 14 dng merknamen: kliogest, femoston, activelle)

- Vrouwen zonder uterus:

o Oestrogeen monotherapie zonder stopweek (estradiol 1mg of estradiolpleiseter0

- Dosering: zo laag mogelijk
- Transdermaal, oraal, vaginaal
- Duur: jaarlijks evalueren, na 5 jaar individualiseren
- à er is verhoogd risico op endometriumcarcinoom bij monotherapie

Wat zijn contraindicaties van hormonen?

- Mamma CA
- Trombo – embolie
- Hart- en vaatziekten

o Hypertensie: geen contra-indicatie
o Myocardinfarct: wel contra-indicatie

- Migraine met aura
- Ernstige leverfunctiestoornis
- Medicatie met mogelijke interactie (bv. melatonine, anti-epileptica, st. Janskruid)

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Blok Rood

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Onderwerpen die gerelateerd zijn aan Anticonceptie - cyclusstoornissen - menopauze

Anticonceptie - cyclusstoornissen - menopauze - Kennisclip anticonceptie

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding