Startpagina / Samenvattingen / Class notes - Brein & cognitie 1 / stroke-infarct-cognitieve

Klinische neuropsychologen - Vascular cognitive impairment

Q: Cerebrovasculaire ziekte is een collectie van symptomen die worden veroorzaakt door:

Interruptie van de bloedtoevoer, dit wordt ook wel een cerebrale stroke genoemd. (herseninfarct of hersenbloeding)

Q: Twee soorten cerebrale stroke (herseninfarct/bloeding):

1: Embolisch infarct = slagader wordt geblokkeerd door bloedprop wat verlies van zuurstof veroorzaakt (80%). 2: intracerebral brain hemorrhage (intracerebrale hersenbloeding) = hersenbloeding door gescheurde bloed vezel

Q: Als (na het uitvoeren van de thrombolysis?) de neurologische symptomen binnen 24 uur verdwijnen dan is er geen sprake van een infarct, maar dan noem je het zo:

Een transient ischemic attack (TIA) of een transient neurological attack (TNA)

Q: 2 typen (en subtypen, maar komen later in andere flashcard ook nog) van hersenbloedingen (brain hemorrhages ):

Intracerebrale hemorrhages lobar bleeding = door amyloid antipathy (degeneratieve cerebrovascular stoornis) hemorrhagic infarct = blokkade en lek van een slagader hematoma = door trauma algemene oorzaken hiervan: hypertensie (hoge bloeddruk), arteriovenous malformation (misvorming ader/slagader), imflammation van vasculaire muur (ontsteking), coagulopathy (bloedingen door stollingen), brein tumor Subarachnoid hemorrhages (SAH) bloeding in arachnoide ruimte (tussen hersenvliezen), wat zorgt voor plotseling hoofdpijn en daarna hoofdstijfheid. deze type stroke komt voor in 5% komt vaak door scheur in aneurysma (zwakke plek in slagader), vaak is operatie nodig om dit te dichten 2/3 patiënten met SAH leiden aan erg verlies van functie en cognitieve disfunctie

64 belangrijke vragen over Klinische neuropsychologen - Vascular cognitive impairment

Cerebrovasculaire ziekte is een collectie van symptomen die worden veroorzaakt door:

Interruptie van de bloedtoevoer, dit wordt ook wel een cerebrale stroke genoemd. (herseninfarct of hersenbloeding)

Twee soorten cerebrale stroke (herseninfarct/bloeding):

1: Embolisch infarct =
slagader wordt geblokkeerd door bloedprop wat verlies van zuurstof veroorzaakt (80%).

2: intracerebral brain hemorrhage (intracerebrale hersenbloeding) = hersenbloeding door gescheurde bloed vezel

Bij een infarct is het afhankelijk van de locatie ervan, maar specifieke functies gaan lateraal verloren in de ledematen. Dit kan zorgen voor:

In die kant, verlies in:
- sensatie
- kracht
- coördinatie
- controle
- asymmetrisch hangende mond --> veroorzaakt spraak problemen

In de acute fase kan er worden gezien welk van de twee (infarct of bloeding) de oorzaak is van de stroke. Dit kan doormiddel van:

CT of MRI scan

Bij infarcten worden deze drie cerebrale slagaders in zoveel procent van de gevallen getroffen:

Midden cerebrale slagader (artery) = 80%

posterieure cerebrale slagader (artery) = 5-10%

anterieure cerebrale slagader (artery) = 0.6 - 3%

In het geval een infarct optijd wordt gezien, wordt er het volgende uitgevoerd:

Een thrombolysis: injectie van een medicijn in de bloedstroom om de bloedprop uiteen te drijven.

Als (na het uitvoeren van de thrombolysis?) de neurologische symptomen binnen 24 uur verdwijnen dan is er geen sprake van een infarct, maar dan noem je het zo:

Een transient ischemic attack (TIA) of een
transient neurological attack (TNA)

Een transient ischemic attack (TIA) en
transient neurological attack (TNA) duren meestal .......... en omvatten deze klachten:

Duren meestal minder dan 30 minuten.

klachten:
tijdelijk verlies van functies
aanhoudende maar subtiele cognitieve stoornissen

Hoeveel procent van mensen die een TIA hebben gehad hebben binnen de komende 5 jaar een stroke?

30%

Het hoofddoel bij het behandelen van hersenbloedingen

Het behouden van belangrijke functies en het voorkomen van een nieuwe bloeding

De grootste risicofactor voor hersenbloedingen (cerebral hemorrhage) =

Hoge bloeddruk

2 typen (en subtypen, maar komen later in andere flashcard ook nog) van hersenbloedingen (brain hemorrhages):

Intracerebrale hemorrhages

lobar bleeding = door amyloid antipathy (degeneratieve cerebrovascular stoornis)
hemorrhagic infarct = blokkade en lek van een slagader
hematoma = door trauma

algemene oorzaken hiervan:
hypertensie (hoge bloeddruk), arteriovenous malformation (misvorming ader/slagader), imflammation van vasculaire muur (ontsteking), coagulopathy (bloedingen door stollingen), brein tumor

Subarachnoid hemorrhages (SAH)

bloeding in arachnoide ruimte (tussen hersenvliezen), wat zorgt voor plotseling hoofdpijn en daarna hoofdstijfheid.
deze type stroke komt voor in 5%
komt vaak door scheur in aneurysma (zwakke plek in slagader), vaak is operatie nodig om dit te dichten
2/3 patiënten met SAH leiden aan erg verlies van functie en cognitieve disfunctie

De verschillen in effecten van infarcten en bloedingen worden het meest duidelijk op dit moment

Kort na de stroke

Waardoor komt het dat bij bloedingen vaak de patiënt bewustzijn verliest?

Omdat er vaak een groter deel van de hersenen worden getroffen, door verhoogde bloeddruk

maar normale functionering kan worden teruggedraaid wanneer bloeddruk in het brein wordt verlaagd.

Hoe komt het dat mensen die een infarct hebben gehad, leiden aan (meerdere) verschillende cognitieve problemen, en ook niet zo snel kunnen herstellen als patiënten die een bloeding hebben gehad?

Een infarct kan problemen veroorzaken in specifieke cognitieve functies, gebaseerd op de locatie ervan.

Daarnaast kan het ook (temporaal) beschadigen aan breindelen die op afstand liggen (diaschisis; gestoorde functie van hersenen door verbreking verbinding)

Obstructie van de bloedtoevoer (dus infarct door prop) kan voorkomen op elke locatie. Dat betekent dus ook dat:

Problemen in bijna alle cognitieve domeinen kunnen voorkomen in elke mogelijke combinatie.

Het voorkomen van problemen na een stroke, in verschillende domeinen, is afhankelijk van:

- de mate waarin sprake is van spontaan herstel
- compensatie voor de specifieke functie
- mutual effects van samen bestaande stoornissen

Er is weinig bekend over het verloop van het herstelproces na een stroke. Er wordt wel aangenomen hierover dat:

Er een dynamisch herstelproces plaats vindt in de eerste 3-6 maanden na de stroke.

Alle soorten geheugenprocessen kunnen worden aangetast, afhankelijk van de oorzaak, ernst en locatie van de stroke.

maar geheugenproblemen (én modality specific issues; zoals in visueel geheugen) komen vooral voor wanneer:

De linker hemisfeer is beschadigd

Als non-verbaal geheugen is verslechterd, zijn deze hersendelen vaak aangetast:

De RECHTER temporale kwab, de thalamus, de mammillary body of de basale frontale kwab.

Wanneer is er na de stroke sprake van anterograde amnesie en retrograde amnesie?

Anterograde amnesie = meestal in de acute fase na stroke

retrograde amnesie = komt minder vaak voor of wanneer de non-mediale delen van de temporale kwab zijn beschadigd.

Problemen met het declaratief (expliciet, lange termijn) geheugen komen vooral voor na een infarct, terwijl ....... Geheugen vaak NIET wordt aangetast.

procedureel (motorisch) geheugen vaak niet wordt aangetast.

Aandachtsproblemen kunnen een gevolg zijn van een stroke. Er zijn twee soorten aandachtsproblemen:

1 = basic attention processes ("arousal").
zoals in slaap vallen bij geen stimulatie of afdwalen.

2 = complex attention processes.
zoals directing, duiken, behouden van aandacht bij gelimiteerde tijd en makkelijke afleidingen.

Basic attention processen worden geassocieerd met dit hersengebied:

Subcorticale structuren

Complex attention processen worden geassocieerd met deze hersengebieden:

Parietal & temporal lobe met de prefrontale cortex

Geheugenproblemen worden vaak geassocieerd met mentale langzaamheid. Dit komt vooral voor na een infarct in dit gebied:

In de axonen van de subcorticale breingebieden, of na corticale infarcten

Taal problemen na een stroke (afasie) verminderen meestal wel heel erg. Maar een milde vorm blijft meestal wel bestaan. Wanneer komen deze problemen vaak voor?

na een infarct in het gebied dat...........

Na een infarct in het gebied dat wordt gevoed door de middelste cerebrale slagader in de linker hemisfeer.

deze slagader voedt ook Wernicke en Broca's gebied. Daardoor kunnen deze twee ook getroffen worden in mixed afasie.

als beide vormen van afasie voorkomen in een hele ernstige vorm, heet dat: global aphasia.

Patiënten met een extensief infarct in de linker hemisfeer kunnen boos en gefrustreerd raken, doordat:

Ze misschien niet helemaal bewust zijn van hun problemen/handicap die ze hebben gekregen

Pure agraphia & pure acalculia

Problemen met schrijven en problemen met calculeren

Dit is het gevolg van schade aan de posterior cerebrale slagader in de linker hemisfeer:

Problemen met lezen = alexia

Wat gebeurt er als er een bilateraal infarct is in het gebied van de anterieure cerebrale slagader?

Compleet onvermogen om verbaal te communiceren (akinetisch mutisme) kan voorkomen.

de intentie om verbaal te communiceren ontbreekt dan ook.

Naast de ernstige taal problemen na een stroke, komen er ook veel mildere vormen voor, zoals:

- problemen met het vinden van woorden
- problemen met het vinden van het juiste woord op tijd
- subtiele limitaties in het begrijpen van taal

Wat kan het gevolg zijn van schade aan het posterieure gebied van de rechter hemisfeer?

Visuele agnosie en kleur agnosie (agnosie = herkenningsprobleem)

Wat kan het gevolg zijn van bilaterale infarcten in de posterieure cerebrale slagader?

Prosopagnosia (gezichten niet herkennen) en apperceptive (objecten niet herkennen of tekenen) agnosia.

een zeldzaam effect hiervan kan zijn corticale blindheid (anton's syndroom), waarbij de patiënt onbewust is van zijn blindheid.

Neglect kan voorkomen na een stroke. Vooral na:

Een infarct in de middelste cerebrale slagader in de rechter hemisfeer.

(dit betekent dat het problemen veroorzaakt bij perceptie/visueel, hoewel neglect theoretisch gezien eigenlijk een aandachtsstoornis is. Hierbij zijn patiënten zich dan niet bewust van de stimuli aan de controlaterale zijde van het visuele veld)

Een infarct in de middelste cerebrale slagader in de rechter hemisfeer kan deze dingen tot gevolg hebben:

- neglect

- anosodiaphoria (gebrek aan zorgen over de handicap zelf)

- anosognosia voor symptomen in de linker zijde (gebrek aan ziekte-inzicht)

Problemen met lichaamsperceptie kunnen ook het gevolg zijn van schade aan .....

Schade aan de parietale kwab

Er zijn ook problemen gerapporteerd van patiënten die na een stroke problemen hebben met het body image en body schema, dat houdt in:

Problemen met kunnen zien hoe positie van delen van hun lichaam zijn in relatie tot de omgeving

Problemen met perceptie van tijd na een stroke, kunnen veroorzaakt worden door schade aan de:

Parietale kwab, cerebellum, en prefrontale delen

Patiënten leiden in de acute fase vooral aan problemen met executieve functies wanneer er dit type stroke is geweest in dit breingebied:

Infarct in de anterieure cerebrale slagader, wat de frontale kwab heeft getroffen

Problemen met executieve functies omvatten meestal het volgende

Repetities van de zelfde expressies en activiteiten en problemen met cognitief plannen, reguleren en flexibiliteit.

dit hindert het leren en onafhankelijk functioneren.

Abulia (een extreme en zeldzame handicap van executieve functies) =

Het vermogen om initiatief te nemen in amper aanwezig, wat betekent dat patiënten directieve en concrete taken moeten krijgen.

Soms laten patiënten bij test helemaal geen slechte prestatie zien bij executieve functies, maar hebben ze wel degelijk erge problemen ermee in het dagelijks leven. Hoe komt dat?

- slechte ecologische validiteit van de neuropsychologische test OF
- de handicap in executief functioneren is vooral in gedrag en niet in cognitieve processen

Hoe komt het dat schade aan het vermis van de cerebellum of aan de posterieure kwab, kan zorgen voor gedragsproblemen en problemen met executieve functies?

Omdat het cerebellum goed verbonden is met de cortex en onder andere verantwoordelijk is voor executieve functies.

Wat is het gevolg van schade aan de middelste cerebrale slagader in de linker hemisfeer?

Apraxia = het onvermogen om betekenisvolle bewegingen en gebaren te maken

Twee van de (sub)typen van apraxia:

type Ideomotor apraxia (de meest voorkomende) =
iemand weet wel waarvoor een voorwerp gebruikt wordt maar kan niet bedenken welke beweging nodig is.

subtype Bucco facial apraxia =
het onvermogen om doel georienteerde acties uit te voeren met tong en mond.

(* dit subtype moet goed los gehouden worden van de spraakstoornis dysarthria en de taalstoornis afasie)

Sociale cognitie omvat zowel het begrijpen van emoties en sociale situaties als het reguleren van interpersoonlijk gedrag. Soms is het lastig onderscheid te maken of de stroke echt problemen in sociale cognitie heeft veroorzaakt of dat er sprake is van een:

Psychologische reactie

Deze brein gebieden worden geassocieerd met problemen in sociale cognitie:

Linker hemisfeer:
inhibitie en controle emoties

rechter hemisfeer:
origine van emoties, anosognosia (geen bewustzijn van effecten van de stroke)

frontale kwab:
gedragsveranderingen (heftig gedrag of weinig gedrag); apathie, irritaties, etc.

cerebellum:
afgestompt affect (blunted), disinhibited behavior, motor & cognitieve problemen.

Vascular cognitive impairment (VCI) =

Een paraplu term voor alle cognitieve disfuncties als gevolg van een stroke.

Symptomen van vasculaire dementie

- motorische langzaamheid
- problemen in executieve functioneren
- geheugen verlies
- progressieve deterioratie van cognitieve functies

Waarom is vasculaire dementie zo moeilijk te onderscheiden van alzheimer?

Omdat zelfs de examinaties post-mortem hierbij tekenen laten zien van mixed dementie

Waardoor wordt vasculaire dementie vooral veroorzaakt? (neuro)

Meerdere infarcten (multi-infarct dementia), wat zorgt voor progressieve deterioratie (verslechtering) in de diepe witte brein stof (leuoaraiosis).

maar, het kan ook komen door één strategische stroke (bijvoorbeeld in de thalamus), of door kleine vezel ziekten (geen infarct dus).

Risisco factoren voor vasculaire dementie

Roken
obesitas
hoge cholesterol
hypertensie (verhoogde bloeddruk)

Verwardheid en delirium (plotselinge verwardheid) kunnen voorkomen na elke soort infarct.

Delirium is maar heel soms het gevolg van een stroke, het is vaker het gevolg van ......... En symptomen zijn:

Een infectie, pijn of medicatie.

Het kan zorgen voor hallucinaties, emotionele instabiliteit, lethargy (slaperigheid), verstoord bewustzijn en rusteloosheid.

Wanneer en hoe lang laten symptomen van delirium zich zien?

Ze kunnen variëren op een dag en zijn meestal tijdelijk.
ze verdwijnen meestal compleet, alleen soms zijn ze het signaal van het begin van dementie.

Bij delirium (plotselinge verwardheid) komt soms ook reduplicative paramnesia kijken.
betekenis en geassocieerde oorzaak in het brein =

De patiënt kan zijn eigen huis niet herkennen, zelfs nadat deze is aangewezen.

wordt geassocieerd met een stroke in de rechter hemisfeer

Vermoeidheid komt bij 50% van stroke patiënten voor. Daarbij komt vaak uitputting kijken en tekort aan energie na uitvoering van een mentale taak.

wat is de oorzaak en mogelijke behandelingen?

Er is geen concrete oorzaak hiervan bekend.

mogelijke behandeling is cognitieve gedragstherapie en geleidelijke toename in fysieke beweging.

Wanneer en hoeveel patiénten hebben last van stemmingswisselingen na hun stroke?

90%, na 3-9 maanden.

het gaat vaak samen met verlies van functioneren en het heeft zijn piek na 3 maanden.

Hoeveel procent van de mensen die last hebben van stemmingswisselingen na de stroke, krijgen (verschillende) diagnoses voor depressie?

- 50% daarvan wordt gediagnosticeerd met depressieve stoornis uit de DSM-5
- 50% daarvan wordt gediagnosticeerd met dysrhythmic depressants

Het is moeilijk te diagnosticeren op depressie omdat de patiënt na een stroke vaak last heeft van:

- te weinig inzicht
- onvermogen om symptomen te vertellen
- verminderde vitale signalen

maar het is heel belangrijk om deze diagnose te kunnen stellen omdat het een negatieve impact kan hebben op het herstel.

Er is een vraag of depressie wordt veroorzaakt door de stroke zelf (in het brein dus), of door de ervaring van een levensbedreigende situatie.

Hier zijn twee hypothesen voor:

1: de reactive hypothesis =
linkt de depressie aan de levensbedreigende ervaring, omdat stroke- en hartaanval patiënten dezelfde kans op depressie hebben.

2: de vascular depression hypothesis =
linkt depressie aan de stroke zelf en legt de oorzaak bij disruptions van het breinnetwerk.

De meest plausibele uitleg voor het antwoord op de vraag of depressie wordt veroorzaakt door de stroke zelf (in het brein dus), of door de ervaring van een levensbedreigende situatie, op dit moment is:

Een combinatie van de twee hypothesen:

reactief gedrag
de locatie van de lesie
vasculaire risicofactoren

Naast de depressie als gevolg van een stroke, kunnen catastrophic reactions voorkomen.

wat houdt dit in, waardoor komt dit waarschijnlijk door en wat betekent het voor de prognose van het herstel?

Catastrophic reactions = extreme angst, huilen, agressie of apathie.

het kan komen door het onvermogen om om te gaan met het verlies van cognitieve en fysieke functies.

het is niet bekend in welke mate dit te linken is met depressie.

het betekent meestal een prognose voor een slecht herstel.

Neuropsychologisch assessment leidt de revalidatie van patiënten die cerebrale vasculaire ziektes hebben. Het doel is om

Optimale kwaliteit van leven te behalen na een stroke

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Brein & cognitie 1

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding