Basisbegrippen (bestuursorgaan/belanghebbende/besluit)

14 belangrijke vragen over Basisbegrippen (bestuursorgaan/belanghebbende/besluit)

Wat betekent plicht tot belangenafweging?

  • 3:4 lid 1 Awb
  • Let op het specialiteitsbeginsel, op grond waarvan een bestuursorgaan bij de uitvoering van een bepaalde wettelijke regeling slechts die belangen mag behartigen waarvoor de betrokken regeling in het leven geroepen is.

Wat betekent formele rechtszekerheidsbeginsel (lex certa)?

  1. Inhoud duidelijk, geadresseerde weet waar die aan toe is.
  2. Wie het is genomen en moet het zijn voorzien van de handtekening van een of meer bevoegde personen.

Geschreven en ongeschreven materiële (inhoudelijke) abbbs?

  • Materieel zorgvuldigheidsbeginsel (3:4 Awb);
  • Materiële rechtszekerheid (ongeschreven)
  • Vertrouwensbeginsel (ongeschreven)
  • Gelijkheidsbeginsel (bewijslast/-risico bestuursorgaan) (ongeschreven)
  • eis van beleid/verbod van willekeur (ongeschreven)
  • evenredigheidsbeginsel (3:4 lid 2)
  • specialiteitsbeginsel (ongeschreven)
  • verbod van détournement de pouvoir/geen misbruik van een bestuursbevoegdheid (3:3)
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat betekent materiële zorgvuldigheidsbeginsel?

  1. 3:4 Awb;
  2. Het bestuursorgaan moet steeds op de voor burgers minst bezwarende wijze besluiten nemen;
  3. Lasten mogen niet onevenredig zwaar zijn in verband met de te dienen doelen (het evenredigheidsbeginsel);
  4. De uit een besluit voortvloeiden lasten mogen niet onevenredig op een of enkele belanghebbenden neerkomen (l'égalité devant les charges publiques)

Rechterlijke toetsing consistentiebeginsel (de eis van beleid)/verbod van willekeur?

  • Niet de taak van de rechter om bestuursbeleid te vormen, maar toetsing of het beleid de redelijkheidstoets kan doorstaan.
  • Vervolgens bekijkt hij of de beslissing past in het beleid of dat er bijzondere omstandigheden zijn waarom juist van het beleid had behoren te worden afgeweken.
  • Zie ook 4:48 Awb

Toetsing van het evenredigheidsbeginsel door de bestuursrechter?

  • 3:4 lid 2 Awb
  • De rechter zal bij toetsing moeten nagaan of het orgaan, alle belangen afwegend, in redelijkheid heeft kunnen menen dat bepaalde belangen niet onevenredig zijn getroffen.
  • Daarbij dient hij de eventueel bestaande keuzevrijheid van het orgaan te respecteren. Een besluit moet daarom goed worden gemotiveerd.

Wat wordt bedoeld met ‘andere handelingen van bestuursorganen’ uit art. 3:1 lid 2?


  • ziet op privaatrechtelijke rechtshandelingen, feitelijke handelingen en overige niet als besluit te kwalificeren handelingen.
  • De a.b.b.b. zoals gecodificeerd in art. 3:2 – 3:4 Awb zijn van overeenkomstige toepassing op de feitelijke handelingen en privaatrechtelijke rechtshandelingen van bestuursorganen.
  • Ook relevant HR IKON/Amsterdam: de uitoefening door de overheid van haar bevoegdheden naar burgerlijk recht mag niet in strijd zijn met geschreven of ongeschreven regels van publiekrecht. Deze bevoegdheidsuitoefening moet derhalve in overeenstemming zijn met alle a.b.b.b.

Het bestuursorgaan hoeft de aanvraag niet in behandeling te nemen indien (art. 4:5 Awb)?

  • de aanvrager aan één of meer van de vereisten van 4:2 Awb niet heeft voldaan; óf
  • de aanvraag geheel of gedeeltelijk is geweigerd op grond van art. 2:15 (ongeoorloofde elektronische verzending); óf
  • de verstrekte gegevens onvoldoende zijn voor de beoordeling van de aanvraag of de voorbereiding van de beschikking.

Cumulatieve voorwaarden 4:7 Awb?

  1. Aanvraag van een beschikking;
  2. Bestuursorgaan wil aanvraag geheel of gedeeltelijk afwijzen;
  3. Afwijzing zou steunen op gegevens over feiten en belangen die de aanvrager betreffen; en
  4. Die gegevens (waarop de afwijzing steunt) wijken af van de gegevens die de aanvrager ter zake zelf heeft verstrekt.

Op wie is art. 4:8 Awb van toepassing?


  • de geadresseerde van een ambtshalve genomen beschikking (voorbeeld: intrekking uitkering vanwege nieuw verkregen informatie); en
  • de geadresseerde van de door een derde aangevraagde beschikking (voorbeeld: door buurman van discotheek aangevraagde last onder dwangsom).

Beschikking van rechtswege bij niet tijdig beslissen (4:20a e.v.)?

  • Alleen indien bij wettelijk voorschrift bepaald
  • Verlening van rechtswege geldt als beschikking
  • Inwerkingtreding beschikking 3 dagen na afloop beslistermijn
  • Bekendmaking binnen 2 weken na afloop beslistermijn, op straffe verbeurte dwangsom, na ingebrekestelling door aanvrager
  • Standaardvoorschriften o.g.v. wettelijk voorschrift of beleidsregel maken onderdeel uit v/d beschikking van rechtswege
  • Wijziging of intrekking binnen 6 weken bij ernstige gevolgen algemeen belang + schadevergoeding voor aanvrager
  • Let op afwijkende regeling in Wabo

Bekendmaking last onder dwangsom?

Deze beschikking wordt ex art. 5:24 lid 3 Awb in ieder geval verzonden naar:
  1. de overtreder;
  2. andere rechthebbenden op het gebruik van de zaak waarop de last betrekking heeft; en
  3. de aanvrager.

Persoonlijk of individueel belang - hulpcriteria?

  • Afstands- of nabijheidscriterium: besluiten die ruimtelijke implicaties (kunnen) hebben (bouwvergunning of planologisch besluit).
  • Zichtcriterium: het uitzicht op de locatie waar een ruimtelijk relevant besluit betrekking op heeft.
  • Concurrenten: niet geadresseerde concurrent kan belanghebbende zijn.
  • Besluit van algemene strekking: er is geen sprake van een persoonlijk belang als voor een persoon of entiteit een belang in het geding is dat met veel andere personen wordt gedeeld of kan worden gedeeld.




Tot welk moment voorafgaand aan een (hoor)zitting nog nadere stukken kunnen worden ingediend?

Bezwaarschriftprocedure: 7:4 Awb, 10 dagen, tenzij het procesbelang niet wordt geschaad en andere hebben kunnen reageren.
Beroepsprocedure: 8:58 van de Awb. 10 dagen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo