Samenvatting: Capita Selecta Rechtssociologie

Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Capita Selecta Rechtssociologie

• HC 1: Introductie tot de rechtssociologie

  Dit is een preview. Er zijn 19 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 19/12/2015
  Laat hier meer flashcards zien

• Schets de rechtssociologische status na de WO II

  Samenleving was geheel verzuild. Verdeeld in groepen die grotendeels langs elkaar heen leefden. Socialistisch, liberaal, katholiek & protestants. Dit werd bestuurd aan de hand van het poldermodel: elite werkte wel met elkaar samen waardoor vooruitgang geboekt kon worden ongeacht de verdeeldheid in het land. Later kwam de verzorgingsstaat tot stand met als hoogtepunt de Bijstandswet. De overheid biedt een sociaal vangnet.

• Risicomaatschappij en de positie van Beck

  Volgens Beck vormen de succesformules (motoren van modernisering - kapitalisme & wetenschappelijke en technologische vooruitgan) tevens de grootste gevaren. Brengen nieuw soort risico's met zich mee. Oude risico's als bijvoorbeeld bedrijfsongevallen konden worden opgelost door de verzorgingsstaat. Kenmerken van de nieuwe risico's zijn:
  1. Niet uiterlijk waarneembaar
  2. Omvang is ontzettend groot
  3. Bestaande antwoorden schieten te kort
  4. Onomkeerbaar
  Denk bijvoorbeeld aan Tsjernobyl - grootschalige milieuproblemen.

• Law in action vs law in the books

  Law in the books: kijkt naar tekst en toelichting van de wet. Normatief kader. Verzameling normen die door of vanwege de overheid zijn uitgevaardigd. Gaat om ' hoe het hoort'. Gehanteerd door juristen. Gaat om het formele positieve recht.
  
  Law in action: gaat over concreet handelen van burgers. Hoe praktiseren zij het recht naar de praktijk. Verzameling van gedragsregels die uit de praktijk blijkt. Gehanteerd door rechtssociologen. Gaat om 'hoe het daadwerkelijk gaat'.
  
  Belangrijk om in te zien dat law in action kan leiden tot law in the books en andersom.

• Nederland: rechtvaardige samenleving?

  Nederland een van de rijkste landen, behoorlijk gelijke verdeling - mogelijk gemaakt door de verzorgingsstaat. Nu deze onder vuur ligt en meer ruimte maakt voor marktwerking zullen er nieuwe vormen van armoede ontstaan.
  
  Volgens Walzer in zijn werk 'Spheres of Justice' kennen we binnen een samenleving meerdere soorten rechtvaardigheid. Soms is deze gebaseerd op urgentie/behoefte (op de EHBO), soms op individuele prestaties/meritocratie (wie mag er naar de olympische spelen) en soms gelijkheid.

• 4 maatschappelijke bronnen van sociale productie

  Sociale productie is de invloed van de samenleving op het recht.
  1. Politiek:
  2. Economische en technologische ontwikkelingen: bij nieuwe producten moeten nieuwe regels aangezien het reguleren van economische markten maatschappelijk noodzakelijk is. DNA-technieken zorgt ervoor dat er anders wordt gedacht over ne bis in idem.
  3. Juridische professionals
  4. Rechtsopvattingen van burgers: proberen in georganiseerd verband invloed uit te oefenen op overheidsbeleid. Zie je bijvoorbeeld terug in het kiezen voor je politieke partij.

• Rechtssociologie op macro, meso en microniveau

  Macro: gaat over systemen. Systeemtheorie van Luhmann. Abstract - manier om naar de samenleving te kijken. Geordend geheel van subsystemen die logisch bij elkaar horen. subsystemen kunnen niet zomaar functies van andere systemen overnemen, zijn geheel exclusief.
  
  Meso: gaat over instituties bijvoorbeeld verzekeringen indekken tegen risico's. Marktwerking - depour pay more. armen moeten meer betalen vanwege hun risico en bijbehorende premie
  
  Micro: individuen zoals bijvoorbeeld one shotters en repeat players.

• Twee vormen van classificatie onder verzeraars

  Experience rating: bijvoorbeeld no-claim - doorberekend in volgende premie-heffing. Uit ervaring is dan gebleken dat je geen hoog risico volgt - beloning: verlaagde premie.
  Feature rating: op basis van eigenschappen. Iemand die jong is en net zijn rijbewijs haalt betaalt meer premie dan een oudere ervaren bestuurder

• Systeemtheorie Luhmann & Teubner

  - Verklaart waarom juridische instrumenten dikwijls zo'n beperkte sociale betekenis hebben.
  - Maatschappij geanalyseerd in termen van functionele differentiatie.
  - Gespecialiseerde subsystemen met een eigen functionele taak.
  - Niet hiërarchisch
  --> recht is niet top van piramide waaruit maatschappij gereguleerd kan worden: subsystemen reguleren zichzelf en recht is nevengeschikt aan andere subsystemen --> daarom recht niet in staat om rechtstreeks te interveniëren in andere subsystemen.
  - Recht moet pretentie opgeven dat het een groot sturend vermogen heeft, met name juridische interventies uit verzorgingsstaat (beogen gelijkheid inkomen etc.) & regulering van milieuproblemen.

• Drie soorten solidariteit

  - Probabilistische solidariteit: dezelfde homogene groep met dezelfde risico's betalen evenveel premie.
  - Onbekende solidariteit
  - Subsidiërende solidariteit: mensen met hoge/lage risico's betalen evenveel premie

• WG 1: Een uitstapje naar de sociologie

  Dit is een preview. Er zijn 13 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 21/12/2015
  Laat hier meer flashcards zien

• Wat is het onderzoeksobject van de sociologie?

  Wat gebeurt er in de samenleving?
  De rechtssociologie onderzoekt:
  1. Structuren: systemen op macro niveau
  2. Netwerken: meso niveau
  3. Verbanden: meso niveau
  4. Relaties: micro niveau
  Er staan twee onderwerpen centraal: de sociale productie en de sociale werking van het recht.
  Actie & reactie - gaat continue om de wisselwerking. bijvoorbeeld tussen de samenleving en het recht, tussen het individu en de samenleving etc.