De legitimiteit van het rechterlijk oordeel

8 belangrijke vragen over De legitimiteit van het rechterlijk oordeel

In de visie van Niklas Luhmann is bij rechtspraak de vorm belangrijk en niet de inhoud. Leg uit wat hij daarmee bedoelt.

De verbindende kracht van het rechterlijk oordeel ligt niet in de inhoudelijke juistheid maar in de vormkenmerken van de procedure. Hier ontleent het zijn legitimiteit aan. Wanneer iemand correct bejegend is (de procedure is gevolgd) zal ook de verliezer het vonnis eerder accepteren (ook al is de inhoud niet wat hij/zij had gewild)

Luhmann ziet de juridische procedure als een sociaal systeem. Welke maatschappelijke functie vervult dit systeem volgens hem?

Overeenkomst met de ideeën van Durkheim. Ziet de samenleving als een levend organisme waarin elk onderdeel een eigen specifieke rol heeft en bijdraagt aan het voortbestaan van het geheel. Hij ziet de wereld als een alomvattend systeem die uit verschillende deelsystemen bestaat (recht, wetenschap etc.). Binnen het deelsysteem recht hebben alle procesdeelnemers een specifieke taak. Die van de rechter is bijvoorbeeld geschillen beslechten. Je kunt niet zomaar een rol aannemen. WELKE MAATSCHAPPELIJKE FUNCTIE?

Waarom kan vgl Luhmann het ''vinden van de waarheid'' niet het doel van de juridische procedure zijn?

Als het de taak van de rechter is om de waarheid te vinden zal hij moeten weigeren om een beslissing te nemen. Hij kan namelijk nooit 100% zeker weten dat iemand de waarheid spreekt. Maar een rechter moet beslissen. Het verbod van rechtsweigering is essentieel voor de plek van de rechter in het rechtssysteem. Daarom moeten we waarheidsvinding in natuurwetenschappelijke zin en rechtvaardigheid als idealistisch concept laten varen.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wanneer is volgens Luhmann het rechterlijk oordeel legitiem?

De verliezende partij moet begrijpen WAAROM ze heeft verloren. Hierbij speelt de rechter een rol door motivatie van het vonnis. Mocht dit niet baten, kan de samenleving het individu nog overtuigen. Het individu zal zichzelf buiten de samenleving isoleren omdat de samenleving in beginsel de bindende beslissingen van de rechter accepteert. Het individu kan zich hieraan gaan conformeren.
Daarnaast is de onzekerheid over de uitkomst essentieel. De onzekere uitkomst, maar de zekerheid dat er een beslissing gaat vallen motiveert deelnemers om hun rol zo goed mogelijk te vervullen

Welke rol speelt de complexiteitsreductie die in rechtszaken optreedt in het verwerven van legitimiteit van het eindoordeel?

Beide partijen dienen slechts relevante feiten in te dienen bij de rechter, in de vorm van bewijs oid. Niet geïntresseerd in verwijten oid. Procespartijen moeten zich beperken tot de kern van de zaak

De rechter beoordeelt het proces en niet het individu

Je verweer faalt op juridische gronden. Het individu staat in een bepaalde rol, bijvoorbeeld als huurder of koper. De uitkomst is dus niet persoonlijk. Doordat mensen zich op een klein geïsoleerd deel van de werkelijkheid concentreren kunnen ze dat deel beter begrijpen

Shapiro meent dat sociale controle ook een taak van de rechter is en stelt dit in verband met dat 'neutrale wetgeving' niet bestaat. Leg uit wat hij hiermee bedoeld.

Wetten zijn niet neutraal omdat ze de wil zijn van de meerderheid in een samenleving. Door wetten toe te passen wordt het belang van de staat zeker gesteld.

Noem twee typen verwachtingen volgens Luhmann:

Cognitief: stellen we gemakkelijk bij als de uitkomst teleurstellend is. Bijvoorbeeld bij het branden aan een kachel.

Normatief: laten we minder snel schieten, na het stelen van je fiets blijf je er in geloven dat diefstal niet oke is.

Luhmann benadrukt dat we onze verwachtingen continue moeten herstructureren

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo