Startpagina / Samenvattingen / Casussen voor Circulatie en longen / veneuze-aaa-pijn

Perifeer vaatlijden + chronisch veneuze insufficiëntie + DVT

Q: Wat is het Fontaine stadium?

Stadium I = asymptomatisch stadium II a = max loopafstand > 100 meter (beperkt door pijn in kuit of bovenbeen/bil, geen pijn in rust) Stadium II b = max. loopafstand < 100 meter (beperkt door pijn in kuit of bovenbeen/bil, geen pijn in rust) Stadium III = ischemische klachten in rust en / of tropische stoornissen Stadium IV = ulcera of necrose of gangreen Stadium II = claudicatio intermittens --> looptherapie, evt vaatreconstructie Stadium III en IV = kritieke ischemie --> vaatreconstructie (excisie of amputatie)

Q: Wat zijn de symptomen van chronisch obstructief vaatlijden (onderverdeeld in kritieke dischemie en claudicatio intermittens)?

Kritieke ischemie: rustpijn/nachtelijke pijn, neemt af bij opstaan of afhangen van het been, afwijkingen aan de huid of nagels van de voeten (zweertjes) claudiatio intermittens / etalagebenen: pijn en vervelende sensaties (moe, stijf, krampen, temperatuurverschillen) bij inspanning en juist vermindering in rust/stilstaan. Bij LO zijn verzwakte pulsaties te voelen, shuffle over a. femelarij, lagere huidtemperatuur, wondjes aan tenen/voet, verminderde beharing en eventueel nagelafwijkingen

32 belangrijke vragen over Perifeer vaatlijden + chronisch veneuze insufficiëntie + DVT

Welke symptomen komen voor bij de Fontaine stadia II, III en IV?

- Koud gevoel in de benen
- Verminderde of afwezige perifere pulsaties
- Als gevolg van de slechte doorbloeding kan de voet bleek worden wanneer de patiënt het been optilt en donkerrood worden wanneer het been afhangt
- Verminderde capillaire refill aan de tenen
- Bleekheid van de huid, vooral van de voet en het onderbeen
- Trofische stoornissen (dunne atrofische huid, geen beharing, verdikte brokkelige nagels, langzame groei van de nagels en versterkte pigmentatie)
- Dof gevoel of gevoelloosheid
- Atrofie van het aangedane been

Wat zijn de 5 P's (acute ischemie) bij perifeer vastliggen?

- pain : pijn
- pulseless : ontbrekende pulsaties a. tibialis posterior, a. dorsalis pedis en / of a. femoralis
- parlor: verandering in kleur (bleek)
- paresthesieën: verandering in temperatuur en gevoelsstoornissen
- paralyse: spierzwakte

Wat is het Fontaine stadium?

Stadium I = asymptomatisch
stadium II a = max loopafstand > 100 meter (beperkt door pijn in kuit of bovenbeen/bil, geen pijn in rust)
Stadium II b = max. loopafstand < 100 meter (beperkt door pijn in kuit of bovenbeen/bil, geen pijn in rust)
Stadium III = ischemische klachten in rust en / of tropische stoornissen
Stadium IV = ulcera of necrose of gangreen

Stadium II = claudicatio intermittens --> looptherapie, evt vaatreconstructie
Stadium III en IV = kritieke ischemie --> vaatreconstructie (excisie of amputatie)

Waaruit bestaat het onderzoek bij verdenking perifeer vaatlijden?

Patiënten met een enkel-armindex van < 0,9 of een index daling van >0,15 na inspanning hebben perifeer arterieel vaatlijden. Verdere diagnostiek is alleen nodig indien men overweegt tot een invasieve behandeling.

- Lichamelijk onderzoek (kleur, pulsaties, vaatgeruis, bloeddruk)
- Bloedonderzoek (cholesterol, triglyceriden, glucose)
- Enkel-arm index met dopplermethode
- Enkel-arm index met looptest
- Duplexscan: combinatie van dopplertechniek en echografie, waarmee de bloedstroom, stroomrichting en diameter van het vat kunnen worden beoordeeld.
- Intra-arteriële digitale subttractie angiografie van bekken en been arteriën
- MRA

Wat is AAA? Wat is de meest voorkomende locatie?

AAA = abdominaal aorta aneurysma

vooral: infrarenaal (80%) onder de afsplitsing van de nierarteriën

Wat zijn de symptomen van chronisch obstructief vaatlijden (onderverdeeld in kritieke dischemie en claudicatio intermittens)?

Kritieke ischemie: rustpijn/nachtelijke pijn, neemt af bij opstaan of afhangen van het been, afwijkingen aan de huid of nagels van de voeten (zweertjes)

claudiatio intermittens / etalagebenen: pijn en vervelende sensaties (moe, stijf, krampen, temperatuurverschillen) bij inspanning en juist vermindering in rust/stilstaan. Bij LO zijn verzwakte pulsaties te voelen, shuffle over a. femelarij, lagere huidtemperatuur, wondjes aan tenen/voet, verminderde beharing en eventueel nagelafwijkingen

Hoe gaat de diagnostiek bij perifeer arterieel vaatlijden?

Zie afbeelding

Wat is EAI? Hoe meet je het? Wat zijn de normaalwaarden?

EAI = enkel arm index

de ratio van de gemeten systolische druk aan beide enkels (a. tibialis posteriori, a. dorsalis pedis) en de hoogste systolische bloeddruk (a. brachiale) van beide armen

> 1.0 = normaal
< 0.9 = aanduiding voor aanwezigheid van arteriële obstructie.

MEET OOK NA INSPANNING!!! (is er een daling van > 0.15 ? > diagnostisch criterium voor chronisch obstructief arterieel vaaatlijden

Wat is amourosis fugax? Wat is de oorzaak? Welke bloedvaten zijn hierbij betrokken?

Amaurosis fugax is een pijnloos en voorbijgaand verlies van het zicht.

Oorzaak: hypoperfusie of ischemie, tijdelijke vermindering van de bloedstroom. retinale hypoxie. Door atherosclerose in de a.carotis of vanuit het hart door een ritmestoornis waardoor er een embolie wordt gevormd wat doorschiet naar de kleinere arteriën in de oogcirculatie.

Bloedvaten: a. retinalis, a. opthalmicus, a. ciliaris

Wat is eventueel aanvullende therapie voor mensen met perifeer arterieel vaatlijden?

- Postoperatieve antistollingsmedicatie: orale anticoagulentia en trombocytenaggregatieremmers
- Surveillance: regelmatig meten van enkel-arm index
- Secundaire preventie: leefstijladvies

Wat is een carotis endarteriectomie (CEA)?

Bij een stenose van meer dan 70% wordt deze operatie uitgevoerd.

Uit de a. carotis wordt de atherosclerotisbhe plaque verwijderd zodat hieruit geen embolie meer kunnen ontstaan.

(amaurosis fugax voorkomen maar ook TIA en herseninfarct)

Wat zijn eventuele postoperatieve complicaties van perifere vaatchirurgie?

- Trombosering van de arterie of bypass
- Postoperatieve bloeding
- Naadaneurysma
- Infectie van de geopereerde arterie

Wat is het verschil tussen perifeer vaatlijden en chronische veneuze insufficiëntie?

perifeer vaatlijden:
- been omhoog meer pijn (zwaartekracht)
- klachten bij lopen
- vermindering bij stilstaan
- oorzaak: atherosclerose

chronische veneuze insufficiëntie:
- been omhoog geeft verlichting van de pijn
- klachten bij stilstaan (oedeemvorming)
oedeem: verhoogde intracapillaire druk waardoor de capillaire filtratiefractie toeneemt en uittreden van vocht zal leiden tot oedeem
- vermindering bij lopen (spierpomp)
- Oorzaak: klep insufficiëntie

Wat is chronische veneuze insufficiëntie?

Een geleidelijk ontstane insufficiëntie van de diepe beenvenen en vooral van de verbindingsvenen bij de enkel. Meestal als gevolg van DVT.
Bij een obstructie van de diepe vene door een trombus zal, afhankelijk van de uitgebreidheid en de volledigheid van de afsluiting, het veneuze bloed via de oppervlakkige venen naar het hart stromen. De oppervlakkige venen kunnen verwijden en varices vormen.

Welke mechanismen zijn er om het bloed effectief tegen de zwaartekracht omhoog te pompen?

- vis a tergo : drukverval tussen ene en rechter atrium (hoge naar lage druk)
- vis ab fronte: lage druk in het hart en zuigkracht van de ademhaling. bij expiratie openen de verenkelen en vullen de abdominale vaten zich = thoraco-abdominale twee fase pomp.
- polsgolf : doordat ene vaak tegen arterie ligt
- spierpomp: bij contractie leegpompen van de venen, bij relaxatie sluiten de kleppen

Waaruit bestaat de behandeling van chronische veneuze insufficiëntie?

- Ambulante compressietherapie (zwachtels)
- Vervolgens elastische steunkous
- Varices verwijderen
- Wondgenezing

Wat is de behandeling van chronische veneuze insufficiëntie?

eerste stap: compressietherapie met compressie verbanden
chronische fase: therapeutische elastische kousen.

Zo wordt de interstitiele druk verhoogd waardoor oedeem vermindert en voorkomen wordt. Daarnaast treden onder andere vermindering van het lokale veneuze volume en versterking van de kuitspierpomp op.

Wat is de Trias van Virchow? (oorzaak van diepe veneuze trombose)

a. stasis in de bloedstroom
b. verandering van de bloedsamenstelling
c. beschadiging van de vaatwand

Wat zijn de symptomen (klassieke klachten) van diep veneuze trombose?

warm, gezwollen, lokaal drukpijnlijk been met roodheid en uitzetting van de oppervlakkige venen.

kan ook asymptomatisch

bron: college veneus tromboembolie

Hoe komt atherosclerose tot stand?

1. Endotheelschade, zorgt voor toegenomen permeabiliteit en leukocytenadhesie.
2. Accumulatie van lipoproteïnen in de intima
3. Macrofaagactivatie: gevolg van monocytenadhesie aan het endotheel en verplaatsing naar intima. Vorming van foamcellen doordat ze LDL opeten.
4. Plaatjesadhesie
5. Uitscheiding van factoren door de geactiveerde plaatjes, macrofagen en vaatwandcellen. Hierdoor worden gladde spiercellen aangetrokken.
6. Gladde spiercelproliferatie, extracellulaire matrixproductie en aantrekking van T cellen
7. Lipiden accumulatie
8. Vorming fibreuze cap

Wat is een aneurysma van de abdominale aorta?

Een AAA is een veelal asymptomatische aandoening die meestal bij toeval wordt ontdekt. Het risico van een AAA is een ruptuur, die gepaard kan gaan met hoge mortaliteit. Een AAA is een permanente dilatatie van deze arterie met ten minste 50% toename in diameter in vergelijking met de verwachte normale diameter van deze arterie, of ten opzichte van het segment proximaal van de dilatatie.

Welke punten staan in de klinische beslisregel aan de hand van anamnese en lichamelijk onderzoek opm de voorafgaand op DVT te bepalen?

-mannelijk geslacht (1)
-gebruik oestrogenen of prikpil (1)
-aanwezigheid maligniteit (1)
-operatie ondergaan in de laatste maand (1)
-afwezigheid van trauma dat zwelling kuit verklaart (1)
-uitgezette venen van het been (1)
-verschil maximale kuitomvang > 3 cm (2)

Wat zijn risicofactoren voor het ontwikkelen van een AAA?

- Mannelijk geslacht
- Leeftijd
- Roken
- MI
- Perifeer vaatlijden
- Hypertensie

Hoe groot is de kans op een ruptuur van de AAA?

- De kans op een ruptuur van de AAA < 5,5cm is <2% per jaar
- De ruptuurkans bij vrouwen is bij eenzelfde aortadiameter 4 keer hoger dan bij mannen
- Bij een operatierisico van >3% wordt aanbevolen om een aneurysma pas te opereren indien deze een diameter van 5,5 cm heeft bereikt
- Vanwege hogere risico op ruptuur wordt bij vrouwen overwogen om vanaf 5cm te opereren.
- Conservatieve behandeling bestaat uit behandelen van hypertensie en stoppen met roken

Welke complicaties van DVT kunnen optreden?

1. bloedingen (door antistollingsmedicatie)
2. recidief DVT: ontsaat met name na het staken van antistolling
3. longembolie
4. posttrombotisch syndroom

Welk onderzoek voer je uit bij verdenking op AAA?

Lichamelijk onderzoek:
- Lichamelijk onderzoek heeft een zeer geringe diagnostische nauwkeurigheid
- Soms AAA palpabel vanaf > 3cm
- Lichamelijk onderzoek wordt dus niet aanbevolen

Aanvullende diagnostiek:
- Echografie: maximale diameter van de aorta bepalen
- CT-angiografie en CE-MRA zijn noodzakelijk voor het plannen van EVAR = endovasculaire aneurysma repair. Geven daarnaast ook nuttige informatie indien toch een open procedure moet worden gedaan.

Wat is de klinische beslisregel volgens Wells bij een longembolie?

- klinische tekenen van trombose been (3)
- longembolie waarschijnlijker dan alternatieve diagnose (3)
- hartfrequentie > 100 slagen / minuut (1,5)
- immobilisatie of operatie in 4 voorafgaande wegen (1,5)
- DVT of longembolie in voorgeschiedenis (1,5)
- hemoptoë (1)
- maligniteit (tot 6 maanden na laatste behandeling of tijdens palliatie) (1)

> 4 = longembolie waarschijnlijk --> MDCT scan (multidetector -CT scan ) of CT-angiografie
< 4 = longembolie onwaarschijnlijk --> D-dimeerconcentratie bepalen

bron plaatje: College veneus tromboembolie

Welke medicamenteuze therapie wordt aanbevolen bij mensen met AAA?

Medicamenteuze therapie kan zich richten op secundaire preventie van cardiovasculaire comorbiditeit en mortaliteit en op het vertragen van de groei van het aneurysma.
- Voor reductie van cardiovasculaire morbiditeit en mortaliteit wordt iedere patiënt met een AAA aanbevolen om een trombocytenaggregatieremmer, een statine en een antihypertensiva te gebruiken indien SBD >140 mmHg
- Stoppen met roken
- Statine om de groei van AAA te vertragen

Wat is het verschil tussen een echt en een vals aneurysma?

- Echt: bij een echt aneurysma is de abnormale verwijding van de arterie een gevolg van een zwakke plek in de wand en is de wand van het aneurysma ook de wand van het vat.
- Vals: een vals aneurysma ontstaat door een defect in de wand van de arterie en er is een bloeding. Meestal ontstaat het defect door een scherp trauma, maar kan ook door lokale infectie van de arteriewand.

Wat zijn de klinische verschijnselen van PTS?

Gevolg van veneuze hypertensie en reflux van bloed in de venen van het been in verticale positie:

- Reflux: veneuze klepinsufficientie ontstaat door schade aan de kleppen als gevolg van de trombusmassa en tijdens het proces van veneuze erekanalisatie na DVT. Bij een incomplete rekanalisatie ontstaat veneuze afvloedbelemmering met als gevolg de ontwikkeling van collaterale circulatie via de oppervlakkige en perforerende venen. Deze venen worden geleidelijk insufficiënt er ontstaan varices.

- Veneuze hypertensie: wordt veroorzaakt door kelpinsufficientie en door persisterende veneuze obstructie met veranderingen in de microcirculatie. Veranderingen in deze microcirculatie geven aanleiding tot vorming van ulcera cruris.

Aan de hand van welke criteria wordt de diagnose DVT gesteld? (ziekenhuis: Wells rule, algemeen: AMUSE rule)?

bron: college veneuze tromboembolie

Welke score wordt gebruikt bij PTS?

Vallalta score

bron plaatje: college veneus tromboembolie

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Casussen voor Circulatie en longen

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding