Startpagina / Samenvattingen / Casussen voor KLO / klachten-pijn-buikpijn

Buikpijnklachten

64 belangrijke vragen over Buikpijnklachten

Slechts 1 op de 3-4 mensen gaat met chronische buikpijn naar de arts. wat is de reden om WEL te gaan?

veel en/of ernstige hinder
psychosociale hinder
ongerustheid
overtuiging dat er sprake is van een ziekte

NHG voorwaarden voor PDS

Langere tijd buikpijn met (minstens 1):
Opgeblazen gevoel
Slijm
Wisselende defecatie
Flatulantie
Verminderde pijn na defecatie
Palpatie drukpijnlijke colon

Noem de hoofdgroepen van aandoeningen waaraan je kunt denken bij chronische buikpijnklachten.

meestal wordt er aangehouden dat er sprake moet zijn van drie maanden continue of recidiverende klachten in de voorafgaande 6 maanden. jonge/oude mensen: obstipatie, colorectaal carcinoom, angina abdominalis (veroorzaakt door atherosclerose). voor iemand van 19:

gastro-intestinale aandoening: zoals PDS, obstipatie, lactose intolerantie, diverticulair lijden, coeliakie, IBD (Crohn, colitis ulcerosa), infectieuze colitis, colorectaal carcinoom
urologische aandoening: chronische UWI, grote nierstenen en koraalstenen
gynaecologische aandoeningen: endometriose, uterusmyomen (= vleesbomen), ovariumcysten en PID (ontsteking bekken door SOA)
vasculaire aandoeningen, zoals angina abdominalis
overige aandoeningen: zoals adhesies en buikwandpijn.

Welk soort voedsel kan krampen en opgeblazen gevoel opwekken bij PDS?

Cafeïne
Fructose
Sorbitol

Welke klachten zou iemand hebben bij PDS?

veranderingen in defecatiepatroon (diarree), slijmbijmening
diffuus, krampende pijn, begeleid door flatus en opgeblazen gevoel
linkser onderbuik pijn
episodisch na darminfectie
veranderd ontlastingspatroon i.c.m. buikpijnepisoden

Welke klachten zou imeand hebben bij lactose intolerantie?

opgeblazen gevoel
buikkrampen
diarree
gastro-enteritis in VG (secundaire lactose-intolerantie)
brijachtige ontlasting met flatulentie
mensen afkomstig uit Middellandse-Zeegebied en Aziaten meer

Wat voor paradoxaal verschijnsel kan er bij obstipatie optreden?

Diarree, dan kan ontlasting weg langs verstopping vinden

Wat is de pathofysiologie achter lactose-intolerantie?

Lactase deficiëntie --> geen splitsing lactose in monosachariden --> gisting darm bacteriën -- ontstaan van gassen en vetzuren leiden tot symptomen

Welke klachten zou iemand hebben bij IBD?

buikkrampen
opgezette buik
diarree met bloed- en slijmverlies
gewichtsverlies
koorts
pijn rechts in buik
vaak tussen 30-40 jr
bloed bij RT
verlies van eetlust en ongewenst afvallen

Welke klachten zou iemand hebben met PID?

SOA in VG
afwijkingen bij VT
pijn in onderbuik

Welke klachten wijzen op nierstenen?

pijn in flanken, koliekpijn, recidiverende krampende pijn, gepaard met bewegingsdrang en braken = koliekpijn

Wat is diverticulair lijden?

Uitstulpingen van de mucosa en submucosa door spierwand in het colon door verhoogde intraluminale druk.

Welke klachten wijzen op endometriose?

klachten afhankelijk van menstruatie, pijn in onderbuik,

Welke aandoeningen kunnen aan worden gedacht bij pijn links onder in de buik?

Diverticulose
Diverticulitis
PDS

Welke klachten wijzen op angina abdominalis?

gewichtsverlies, bloed bij de ontlasting, relatie met de maaltijd, leeftijd

Welke klachten wijzen op adhesies?

dan heb je een operatie vaak in de VG

Welke klachten wijzen op uterusmyoom of ovariumtumor?

zwaar gevoel, gekoppeld aan de cyclus,

Bij welke aandoeningen kan er sprake zijn van een zwaar gevoel in de buik?

Tumor
Uterus myoom

Waarom is de familieanamnese en VG belangrijk?

nierstenen/buikoperatie in verleden
familieleden met Crohn, colitis ulcerosa
mensen afkomstig uit Midellandse-Zeegbeid en Aziaten meer lactose-intolerantie
eerstegraads familieleden van coeliakie patienten hebben verhoogde kans.

Welke aandoeningen kunnen worden geassocieerd met koorts?

Diverticulitis
IBD
UWI
PID

Wat is de DD bij krampende buikpijn onderin de buik met opgeblazen gevoel, diarree of soms hardere ontlasting, slijm bij ontlasting, geen koorts, normale menstruatie, 1,5 kg afgevallen?

urologische en gynaecologische aandoeningen minder waarschijnlijk. ook geen aanwijzingen voor obstipatie, coeliakie, en lactose-intolerantie. een maligniteit is ook onwaarschijnlijk op jonge leeftijd

OP welke leeftijd presenteert IBD zich vaak

Tussen 30 en 40

Wat zijn symptomen van IBD>

Buikkramp (krampend)
Opgeblazen gevoel
Chronische pijn rechts onder (Crohn)
Diarree (bloederig, slijm)
Malaise
Gewicht verlies
Anorexie
Koorts

Waar wijst een gedempte percussie bij buikonderzoek op?

bijv een maligniteit

Welke drie dingen kunnen in de darm bij Crohn optreden?

Fistelvorming
Granuloon vorming
Stenosering

Wat zou je kunnen voelen bij RT?

weerstanden (carcinoom), bloed aan handschoen (niet bij PDS, wel bij IBD), fecale impactie (ophoping van faeces met zeer vaste consistentie)

Wanneer kan infectieuze Colitis zorgen voor buikpijn?

Als het dor parasieten wordt veroorzaakt

Wat zou je kunnen voelen bij VT?

vergrote hobbelige uterus (myomen), gevoelige adnexen of weerstanden (endometriose, adhesies in kleine bekkne, oude PID of vergroot ovarium). palperen van de gebieden met zwelling of noduli langs de ligamenten dorsaal van de cervix (endometriose)

Wat zijn belangijke alarmsymptomen voor een colorectaal carcinoom?

>3 tweedegraads familie
2 eerste/tweede graad familie jonger dan 50
1 eerste/tweede jonger dan 45
FAP
HNPCC

Welke aandoeningen kunnen de oorzaak zijn van bloed bij de ontlasting bij een 19-jarige vrouw?

fissura ani
colorectaal carcinoom
poliepen
inflammatoire darmziekte, zoals IBD
diverticulair lijden (Vaak wat ouder)
hemorroiden
medicatie
zonder oorzaak

Wat past bij buikpijn aansluitend op de maaltijd (icm gewichtverlies en anorexie)

Angina abdominalis

Welke specifieke anamnestische vragen zijn geindiceerd bij rectaal bloedverlies?

veranderd defecatiepatroon
loze aandrang
koorts?
malaise
buikpijn
kleur en hoeveelheid
bloed in de ontlasting of op papier
medicatie?
darmaandoeningen in familie?
factoren die het bloedverlies verergeren?

Waar moet je aan denken als de buikpijn met de menstruatie cyclus gerelateerd is?

Endometriose (functioneel baarmoederslijmvlies ergens anders in het lichaam).

Wat voor aanvullend onderzoek doe je wanneer IBD hoog in je DD staat?

colonscopie, dus doorverwijzen naar internist of MDL-arts

Wat is de meest waarschijnlijke diagnose wanneer er geen afwijkingen bij colonscopie worden gevonden

PDS

Wat voor aandoening kan je denken met buikpijnkachten na een operatie?

Adhesies: verklevingen na operatie in het kleine bekken
Bijvoorbeeld appendicitis of salpingitis

Wat voor waarde heeft tTGA?

hiermee kan je coeliakie aantonen (wanneer het positief is)

Welke medicatie kan buikpijn veroorzaken?

Antibiotica onderhoud
Metformine
Calcium antagonisten
Statines

Wat is de pathogenese van PDS?

er wordt gedacht dat het komt door motiliteitsstoornissen, maar de pathogenese is onduidelijk. kan ook komen door fiscerale blad-gevoeligheid. komt meer voor bij vrouwen.

Alarmsignalen buikpijn bij volwassenen:

Gewichtverlies
Koorts episoden
Bloed bij feces
Veranderd defecatiepatroon
Onverklaarde anemie
Nachtzweten
Positieve anamnese CRC

Wat is de definitie van PDS volgens de rome3-criteria?

recidiverende buikpijn of vervelend gevoel in de buik dat 6 maanden geleden begonnen is en minstens 3 dagen per maand de afgelopen 3 maanden is opgetreden. daarnaast 2/3:

er moet verbetering zijn wanneer er defecatie is.
begin van de pijn gaat gepaard met verandering in ontlastingspatroon
begin van de pijn gaat gepaard met verandering in de consistentie van de ontlasting

Hoe kan je de diagnose PDS stellen?

kan je dus na 6 maanden stellen, maar gaat in de praktijk eerder. komt omdat er naast PDS ook organische aandoeningen mogelijk zijn, maar de voorafkans voor veel patienten lager is. het staat daarom vaak bovenaan je DD.

Welk beleid is geindiceerd bij diagnose PDS?

geen medicatie starten. gezonder eten en letten op bepaalde voeding

Aan welke aandoeningen moet worden gedacht bij gewicht verlies

CRC
IBD
Angina abdominalis
Coeliakie

Wat als uit de colonscopie blijkt dat iemand wel IBD heeft, wat is dan het beleid?

cortico's of NSAID's geven. als dat niet genoeg oplevert, een stuk van het colon verwijderen (Zoals bij de ziekte van Crohn). verder ontstekingsremmers en als dat niet werkt immuunsuppressiva geven.

infliximab (biological) kan je nog geven, is ook vrij heftig -> pakt de ontsteking aan

Hoe behandel je colitis?

Medicamenteus: prednison of azathioprine (immuunsupressiva)
Niet medicamenteus: gezond dieet en eventueel chirurgie

Hoe vat je een casus samen?

op het spreekuur zag ik ..., met als relevante voorgeschiedenis ... als relevante medicatie gebruikt (hij/zij).
de belangrijkste punten uit de anamnese zijn..., bij LO zagen we ..., aanvullend onderzoek toonde ...
concluderend betreft het hier .. met waarschijnlijk ...,waardoor we advies (aanvullend onderzoek/beleid) gaan inzetten/starten.
differentiaal diagnostisch kan gedacht worden aan ...

Veelvuldig recurrent abdominal pain wordt ook wel recidiverende buikpijn (RBP) genoemd. wat is hiervan de definitie en waarbij kan het optreden?

minstens drie maanden aanvalsgewijs buikklachten die zo heftig zijn dat ze normale activiteiten tijdelijk onmogelijk maken. dit kan voorkomen bij:

coeliakie (dit wordt meestal eerder gekenmerkt door verschijnselen als chronische diarree, afbuigen van groeicurve en opgezette buik)
inflammatoire darmziekte
lactose-intolerantie

Wat zijn de mogelijke oorzaken van obstipatie?

verkeerd voedingspatroon (vezelarm, weinig drinken)
immobiliteit
onderliggend ziektebeeld (neurologisch (MS. Parkinson), psychiatrisch (depressie), systemisch (hypothyreoidie))
bijwerkingen van medicatie (codeine, antidepressiva, ijzerpreparaten, morfine)

Wat is de pathogenese van lactose-intolerantie?

gevolg van lactasedeficientie. daardoor kan lactose niet worden gesplitst in monosachariden die opgenomen kunnen worden in de dunne darm. er treedt dan gisting op door darmbacterien in het colon. er ontstaan gassen en vetzuren -> flatulentie, opgezette buik, buikkrampen, diarree.

lactose zit niet in al het eten, dus je hebt verschil bij verschillend voedsel. meer bij Aziaten en mensen uit Middellandse-Zeegebied.

Beschrijf de pathologie van diverticulair lijden?

er ontstaan uitstulpingen van de mucosa/submucosa door de spierwand in het colon, waarschijnlijk door een hoge intraluminale druk. meestal in het sigmoid.

mogelijke oorzaken: vezelarm dieet, erfelijke aanleg.

diverticulose: asymptomatisch. incidentie hoger bij ouder worden
diverticulitis: vaak recidiverende ontsteking van de wand van het colon. pijn (linkerr onderbuik), dyspeptische klachten, defecatieverandering, misselijkheid, braken, koorts

Beschrijf de pathogenese van chronisch inflammatoir darmlijden / inflammatoiry bowel disease (IBD)

hieronder vallen colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn. meestalt tussen 30-40. klachten:

buikkrampen
opgezette buik
chronische pijn rechtsonder (vaker bij Crohn)
diarree (evt bloed + slijm)
malaise, moeheid
gewichtsverlies icm minder eetlust
koorts

colitis ulcerosa: ontsteking mucosa van colon + rectum
Crohn: alles ontstoken van mond tot kont. voorkeur: terminale ileum, colon en perineale gebied

Welke veranderingen kunnen er optreden in het colon bij de ziekte van Crohn?

fistelvorming: niet-natuurlijke kanalen tussen twee lichaamsholten
granuloomvorming: 'gefrustreerde' ontstekingsreactie: inkapselen indringer
stenosering

waarschijnlijk gaat het om een combinatie van genetische en immunologische factoren. een lang aanhoudende ontsteking geeft een verhoogd risico op het ontstaan van coloncarcinoom

Wat is de pathogenese van infectieuze colitis?

geeft bijna nooit klachten, maar als het klachten geeft, gaat het gepaard met de invasie van parasieten. dus je moet altijd naar reizen vragen. na het doormaken van een infectieuze colitis kan bij mensen PDS ontstaan

Wat is de pathogenese van coloncarcinoom?

meer bij mannen. intermitterende pijn, veranderd defecatiepatroon en/of bloed bij ontlasting. ontstaat vrijwel altijd uit een poliep.

coloncarcinomen rechts geven later lklachten door grotere diameter en zachtere consistentie van de faeces

Wanneer heb je een positieve familieanamnese voor het coloncarcinoom?

3 of meer eerste/tweedegraads verwanten met dikke darmkanker
2 eerste/tweedegraads verwanten met een openbaring van dikke darmkanker op <50 jr
1 eerste/tweedegraads verwant met openbaring <45 jr

Wat is FAP/HNPCC?

FAP = familiair polyposissyndroom (poliepen vrijwel altijd malinge)
HNPCC = poliepen ontstaan jong

Beschrijf de pathogenese van ovariumcysten of -tumoren?

geven pas vage onderbuikklachten >15 cm door druk op het ovariumkapsel of op omliggende organen, zoals de blaas

Beschrijf het LO dat bij chronische buikpijn wordt verricht en de indicaties hiervoor

algemene indruk: algehele malaise, gewichtsverlies, groeiachterstand, temperatuur

buikonderzoek: weinig negatief voorspellende waarde.

littekens operaties
zichtbaar opgezet
gedempte percussie -> solide massa
vast aanvoelende hobbelige leverrand -> levermetastasen
provocatie buikwandpijn door liggend hoofd op te tillen

rectaal toucher: indicaties =

linkszijdige weerstand in buik
vermoeden inflammatoire darmziekte / rectumcarcinoom
rectaal bloedverlies

vaginaal toucher: indicaties =

verdenking pathologie genitalia interna (PID, myoom, endometriose). vergrote, hobbelige uterus = myomen
endometriose vermoeden -> recto-vaginaal onderzoek

Noem het eenvoudig aanvullend onderzoek - fecesonderzoek

bij combi chronische buikpijn + diarree is parasitaire infectie mogelijk.
feceskweek bij langer durende diarree niet zinvol (self-limiting)
occult-bloedtest (colorectale maligniteit)
fecaal calprotectine (IBD)

Noem het eenvoudig aanvullend onderzoek - urineonderzoek?

bij pijn in de blaasstreek of lendenpijn en bij buikpijn in combi met mictieklachten/koorts:

teken van infectie (nitriettest, microscopisch onderzoek van sediment, dipslide)
evt microscopische hematurie (nierstenen)

Noem het eenvoudig aanvullend onderzoek - echo?

relatief goedkoop/weinig belastend. pt moet nuchter zijn.

steenlijden (urine/gal)
aneurysma aorta abdominalis
verkalkingen pancreas
ontsteking darmwand
appendicitis
infiltraat diverticulitis

Noem het eenvoudig aanvullend onderzoek - X-buikoverzicht?

kan urinewegstenen aantonen.

Noem het complex aanvullend onderzoek bij buikklachten?

rechtosigmoido- of coloscopie. biopten, poliepen verwijderen, gevoeliger voor aantoenn.

bij diverticulitis in acute fase moet echter een CT worden gebruikt, in verband met perforatierisico.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Casussen voor KLO

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding