Gentechnologie, GGO's en CRISPR
9 belangrijke vragen over Gentechnologie, GGO's en CRISPR
GGO = genetisch gewijzigd organisme
(GMO = genetically modified organism)
een organisme dat een nieuwe combinatie van genetisch materiaal bevat door het gebruik van moderne biotechnologie
Voorbeeld: bacterie die insuline produceert of
plant die een bacterieel eiwit aanmaakt.
Genome edi@ng bv. TALEN of CRISPR
- Combinatie van een eiwit (TALEN) of een RNA (CRISPR) dat op een specifieke DNA-sequentie bindt en een nuclease dat DNA knipt.
- Plaatsgerichte mutatie of DNA-insertie nu mogelijk.
- Toepasbaar in planten, dieren, schimmels…
Via CRISPR: DNA aanpassen in vivo
- Doel:
- inactivatie van een nadelig gen of
- herstel van een beschadigd (mutant) gen
- verandering van ene allel in ander allel
- ter plaatse in het genoom in levende cellen (in vivo) van microorganisme, plant, dier of mens
- Middel: CRISPR voor DNA-knip op specifieke plaats in genoom gevolgd door natuurlijk DNA-herstel.
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
CRISPR-Cas9, gids-RNA + enzym -> specifieke knip
Gebaseerd op natuurlijk bacterieel afweermechanisme tegen virussen. Gids-RNA heel simpel te ontwerpen via complementaire
sequentie van doel-DNA
Genome editing voor dierenwelzijn
- Ongeveer 4,8 miljoen melkvee en en 8,75 miljoen vleesvee worden jaarlijks onthoornd in de V.S.
- Er bestaan hoornloze “polled” mutanten maar die zijn zeldzaam vooral bij melkvee. Genome editing kan dezelfde mutante introduceren in populaire rassen
- Er is echter een zeer strikte wetgeving voor GGO-dieren.
- Als deze mutanten bekomen via editing beschouwd worden als GGO, zullen ze wellicht nooit gecommercialiseerd worden
Nieuw DNA in planten: een GGO
- Je kiest precies welk DNA binnengebracht wordt.
- Inbouw gebeurt door DNA-herstel-enzymen van de plant.
- Zo wordt het een deel van het plant-DNA.
- Gen naar keuze eerst naar Agrobacterium en van daaruit naar plant ---> GGO
Onkruidverdelgers en GGO’s:
- Onkruid is een belangrijk probleem in landbouw.
- Onkruidverdelgers = herbiciden worden al heel lang gebruikt, los van GGO’s.
- In Europa worden er nog steeds geen herbicideresistente GGO’s geteeld.
- Glyfosaat wordt in Europa gebruikt tegen onkruid.
- Glyfosaat is een van de minst schadelijke herbiciden.
- Glyfosaat-resistente soja wordt wel ingevoerd in Europa.
GGO’s en duurzame landbouw
GGO’s kunnen ingezet worden voor een
meer duurzame landbouw
bv. minder pes?ciden
bv. minder water
bv. minder meststoffen
bv. hogere opbrengst door betere
fotosynthese
In Europa, > 60 GGOs toegelaten in voeding
- Herbicide-resistente soja (RR) import voor voeding/voeder
- Herbicide- / insect-resistente maïs in voeding/voeder en teelt
- Herbicide-resistent / mannelijk-steriel koolzaad in voeding/voeder
- Herbicide- / insect-resistent katoen in voeding/voeder
- Herbicide-resistente suikerbiet in voeding/voeder
Paarse anjer import
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden