Startpagina / Samenvattingen / Chemie Overal (5VWO) / atomen-legering-koolstof

Nieuwe materialen - Metalen en legeringen - Legeringen

5 belangrijke vragen over Nieuwe materialen - Metalen en legeringen - Legeringen

Wat is het gevolg van de andere atomen in legeringen?

Op mesoniveau gezien zorgen deze atomen voor verstoringen van het metaalrooster, ze veroorzaken dus roosterfouten. Hierdoor wordt het verschuiven van de lagen in de metaalkristallen veel moeilijker. Dit verklaart waardoor legeringen meestal harder zijn dan zuivere metalen.

Wanneer wordt een legering van ijzer en koolstof gietijzer genoemd?

Een voorbeeld van een harde legering is de legering van ijzer met koolstof. Als ijzer meer dan 2% koolstof bevat, wordt het zo hard dat je het nauwelijks meer kunt vervormen. Het wordt zelfs bros. Dat betekent dat het zal barsten wanneer je het met een hamer bewerkt. Je kunt het alleen in de gewenste vorm krijgen door het te gieten in een vorm (mal). IJzer met een hoog percentage koolstof wordt dan ook gietijzer genoemd.

Wat is het geheugenmetaal nitinol?

Een legering van nikkel en titaan in ongeveer gelijke hoeveelheden.

Welke bijzondere eigenschap heeft nitinol?

Dit geheugenmetaal kun je bij 500 °C de gewenste vorm geven, bijvoorbeeld de vorm van een theelepeltje. De legering ‘onthoudt’ deze vorm. Als je het lepeltje vervolgens afkoelt, kun je het met enige kracht verbuigen en verdraaien, net als bij gewone theelepeltjes. Het bijzondere is dat het lepeltje van nitinol terugschiet in zijn originele vorm als je het weer verwarmt. Je hoeft het dan niet te verwarmen tot 500 °C, een kopje thee is warm genoeg.

Wanneer zitten de atomen van nitinol in het austenietrooster en wanneer in het martensietrooster?

Je ziet in de figuur dat in het martensiet de atomen dichter bij elkaar zitten dan in het austeniet. Bij flink verwarmen gaan de atomen in het austenietrooster zitten en bij die temperatuur geef je het materiaal de gewenste vorm. Koel je het materiaal af onder bijvoorbeeld 20 °C, dan gaat het over naar het martensiet. Het martensiet blijkt een flexibel rooster te zijn waarin je het materiaal kunt vervormen. Bij een geringe opwarming gaat het materiaal terug naar de vorm die het bij de hoge temperatuur heeft gekregen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Chemie Overal (5VWO)

Bekijk samenvatting