Inlichtingen- en informatieplichten - Exhibitieplicht

De exhibitievordering mag er niet op gericht zijn om bescheiden te verkrijgen ter onderbouwing van een vorderingsrecht waarvan men uberhaupt niet of niet met zekerheid weet of men dit geldend kan maken. Zomaar door de boeken bladeren van een andere partij om te kijken of en wat zich daar intern heeft afgespeeld is niet mogelijk. De enkele interesse van een partij in bepaalde bescheiden is onvoldoende.

3 cumulatieve voorwaarden: rechtmatig belang, bepaalde bescheiden en aangaande een rechtsbetrekking. Eiser heeft stelplicht t.a.v. deze drie voorwaarden. 

Bij 'rechtmatig belang' moet als afgifte bij wijze van text-decorationvoorlopige voorziening wordt gevorderd, tegens sprake zijn van een text-decorationspoedeisend belang. 

Wanneer de wet voorziet in een bijzondere aanspraak op bescheiden, behoeft geen verdere toetsing plaats te vinden of er sprake is van een rechtmatig belang. 7:619 lid 1 BW. (Zie ook 4:39, 4:78, 7:433 lid 2 en 7:456.)

3:15j: de daar genoemden hebben in geval van faill. of WSNP inzage in bescheiden. 

De partij die afgifte vordert draagt in beginsel de bewijslast van haar stelling van het tegendeel. De waarde van een ontkenning hangt af van de omstandigheden van het geval en hetgeen hieromtrent door partijen (gemotiveerd) is gesteld. 

Ter afbakening van de kring van personen die inzage kunnen vorderen. Hieronder valt een rechtsbetrekking uit overeenkomst, onrechtmatige daad, oftewel iedere rechtsbetrekking dus ook naar een onverschuldigde betaling en ongerechtvaardigde verrijking. 

De formulering verschaft geen duidelijkheid, daarom worden er hier verschillende interpretaties gehanteerd. 

Aanvrager en houder dienen beiden rechtstreeks als partij bij de bescheiden betrokken te zijn. Dus onderling uitgewisselde correspondentie en/of overeenkomsten. Leidt vaak tot afwijzing ook al was sprake van belang. 

Doorslaggevend is of de bescheiden relevant zouden kunnen zijn voor de rechtsbetrekking tussen aanvrager en houder. In lijn met de ruimere mededelingsplicht pleiten verschillende auteurs voor deze ruimere interpretatie: dat deze zien op alle stukken die voor het bepalen van de inhoud van de rechtsbetrekking (tussen aanvrager en houder) van betekenis zijn. Bijv. als het er toe kan dienen om uit te maken óf er onrechtmatig is gehandeld. 

Lees art. Aansluiting is gezocht met de professionele of functionele geheimhoudingsplicht van 165 lid 2 sub b. Wanneer een beroep wordt gedaan op een geheimhoudingsplicht, zal dit verweer moeten worden onderbouwd. 

Hier zijn de weigeringsgronden 'gewichtige redenen' en 'behoorlijke rechtsbedeling' van belang. Wil een partij hier beroep op doen dat heeft hij de text-decorationstelplicht terzake. De uitzonderingen van 843a mogen text-decorationniet ambtshalve worden toegepast. 

Denk aan bedrijfsgeheimen, vertrouwelijke bedrijfsgegevens, concurrentie-overwegingen, privacy-gevoeligheid van de informatie, vrees voor verdere procedures, seksuele geaardheid, medische status of financiële positie. Zuiver interne stukken behoeven niet te worden verstrekt.

Wordt niet snel aangenomen, de redenering dat stukken concurrentiegevoelige informatie bevatten wordt niet klakkeloos gehonoreerd. Of de redenen die zijn aangevoerd tegen verstrekking gerechtvaardigd zijn, zal in een text-decorationbelangenafweging worden beoordeeld. text-decorationOnderzocht zal worden of er tussen het belang dat door de inbreuk wordt getroffen en het belang dat ermee wordt gediend geen onevenredige verhouding bestaat (proportionaliteitstoets). De reden om inzage te weigeren dient zo gewichtig te zijn dat het vinden van de waarheid hierbij ten achter wordt gesteld. 

Bij een beroep op gewichtige reden wordt veelvuldig getoetst aan de eisen van een goede procesorde. 

Indien een behoorlijke rechtsbedeling anderszins is gewaarborgd, bestaat er geen exhibitieplicht= subsidiariteitsbeginsel. Wanneer bijv. bewijslevering op een andere manier mogelijk is, er andere bewijsmiddelen voorhanden zijn of getuigen kunnen worden gehoord kan 843a niet met succes in stelling worden gebracht.

Partijen bij een deskundigenbericht zijn verplicht om aan de totstandkoming van het deskundigenbericht mee te werken (198 lid 3). De deskundige zal in dat geval de benadeelde verzoeken bepaalde bescheiden te verstrekken. 

De vrije bewijsleer 152 als uitgangspunt en mede gelet op de ontwikkeling in de verruiming van de processuele mededelingsplichten, genieten stukken de voorkeur. Het is vaak een effectiever bewijsmiddel dan het horen van getuigen. Een stuk is een bewijsmiddel met vaak meer intrinsieke waarde dan een getuigenbewijs -het betreft over het algemeen informatie uit de eerste hand- en het opvragen van bescheiden is efficiënter en minder kostbaar dan het houden van een getuigenverhoor. 

Hoewel 843a geen sanctie kent, bestaat de mogelijkheid dat de rechter uit de weigering de gevolgtrekking maakt die hij geraden acht. De rechter hanteert dan een processueel vermoeden en houdt de feiten die de wederpartij had gesteld voor bewezen behoudens tegenbewijs. 

HR: Ja, een veroordeling tot naleving van een verplichting van procesrechtelijke aard kan worden versterkt met een dwangsom. De betreffende partij zal dit moeten vorderen, 611a lid 1. 

In verschillende uitspraken is een gevorderde dwangsom toegewezen. Deze mogelijkheid is wel (zelfs ambtshalve) opgenomen in 162 lid 3.