Waarom begrotingsfondsen? - De overige fondsen - Praktijkvoorbeeld: FES

8 belangrijke vragen over Waarom begrotingsfondsen? - De overige fondsen - Praktijkvoorbeeld: FES

Wat houdt het Fonds Economische Structuurversterking in?

  • Opgericht in 1993
  • Reden: de bescherming investeringen van de overheid
  • Het probleem van de Nederlandse begroting is dat elke euro even zwaar meetelt en een euro uitgegeven aan investeringen telt even zwaar als een euro uitgegeven aan uitkeringen, maar: een investering kost niet alleen geld, maar levert in de toekomst meer op. Er werd steeds meer bezuinigd op investeringen, omdat de overheid alleen de kosten zag: daarom werd dit opgericht. 

Hoe zag de opzet van het Fonds Economische Structuurversterking eruit?

  • Meer dan 1/3 van de jaarlijkse nationale aardgasbaten kwam beschikbaar in het fonds. De bedoeling erachter was dat het ondergrondse vermogen werd omgezet in bovengronds vermogen, dus dat het geld besteed moest worden aan additionele projecten: extra projecten die nog niet gepland zijn.
  • Ook kwam er geld uit opbrengsten uit verkoop van bezittingen: daarom heet het FES in plaats van Aardgasbatenfonds.

Hoe komt het dat er sprake was van reservevorming bij FES?

  • Geld uit voorgaande jaren mochten meegenomen worden naar latere jaren, waardoor reservevorming was toegestaan: tekorten waren niet toegestaan.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Hoe komt het dat reservevorming voor budgettaire problemen kan zorgen?

  • Reservevorming kan budgettaire problemen veroorzaken: op het moment dat de reserves in een klap worden uitgegeven krijg je grote tekorten in de Rijksbegroting. De minister van Financiën wil dit voorkomen, omdat het geld nu niet ergens anders in kan worden geïnvesteerd.
  • Oplossing: dit overheidstekort kan worden opgelost door de besteding van de reserves in het begrotingsfonds buiten het genormeerde tekort te houden. Het sparen en besteden van middelen in het FES zou dan dus geen probleem meer zijn.

Hoe komt het dat de uitgaven die door FES zijn gedaan geen basis hadden?

  • In 1994 viel het kabinet en het wetsontwerp voor het fonds was nog niet aangenomen. In 1995 werd de wet van kracht, terwijl er al sinds 1993 uitgaven werden gedaan uit het fonds: tegen alle wettelijke regels is er dus onjuist geld uitgegeven. De uitgaven zijn gedaan zonder toestemming van de Eerste en Tweede Kamer.

Welke andere problemen waren er met FES?

  • 1) Uitgaven bleken op de ramingen achter te lopen, wat leidde tot een oplopend positief saldo.
  • 2) De spelregels werden continu gewijzigd door bijvoorbeeld de afbakening van ontvangsten regelmatig te veranderen.
  • 3) De ruimte verdween voor extra investeringen doordat bestaande investeringen overgeheveld werden naar het FES.

Welke conclusies kun je hieruit trekken?

  • Er werd regelmatig in strijd met de wet gehandeld
  • Er werden regelmatig spelregels veranderd
  • De bescherming van de uitgaven waren twijfelachtig

Er is door de fondsbeheerders van het FES in strijd met de wet gehandeld en de spelregels zijn regelmatig veranderd. Door welke alternatieven zullen dit soort problemen minder snel voorkomen?

  • 1) Een infrastructuurfonds
    • Twee fondsen naast elkaar maken de zaken erg complex en omslachtig: een infrastructuurfonds verduidelijkt hoe geldstromen lopen. Het FES bestond uit zowel een infrastructuurfonds als een fonds voor investeringen in de Nederlandse kenniseconomie: critici vonden dat het FES niet teveel moest toegeven aan onnodige projecten: dit is niet altijd winstgevend.
  • 2) Simpele afspraken voor de bestemming van kapitaalontvangsten
    • Bijvoorbeeld = in het Regeerakkoord.
  • 3) Stelsel van baten en lasten
    • Deze bedrijfseconomische insteek ziet investeringen niet als lasten, waardoor de afweging tussen investeringen en gewone uitgaven makkelijker zullen zijn.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo