PFC + executieve functies
15 belangrijke vragen over PFC + executieve functies
Wat is het effect van schade aan de frontal lobe? (en dus PFC?)
- Veel problemen maar:
- geen beperkte intelligentie
- normaal taalgebruik
- gewoon geheugen voor gebeurtenissen en feiten (werkgeheugen wel aangetast)
- Wel: problemen in vormen, implementeren en updaten van regels voor regels voor geschikt gedrag (sociale situaties bijv) en effectief gedrag
Wat is dysexecutief syndroom en wat is beschadigd?
- Schade: laterale PFC
- planning problemen
- korte attentiespan
- rustig/stil, apathish
- problemen omgaan werend
- weinig inzicht andermans acties
- confabulatie: creeren van onwaarschijnlijke verklaringen voor problemen
Wat is disinhibition syndroom en wat is beschadigd?
- Ventrale en mediale PFC
- symptomen
- hebben geen dysecutive syndroom!
- constant bewegen
- abnormaal gevoel voor humor (te grof)
- reageren niet op normale sociale cues
- vertellen ongepaste persoonlijke informatie
- euphorisch of manisch
- expressief
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Welk syndroom had Phineas Gage mogelijk?
- Disinhibition syndrome
- schade recent onderzocht: ventromediale voorhersenen
- komt dus overheen
Noem 5 ziekten gelinkt aan PFC.
- Persoonlijkheidsstoornissen
- Schizofrenie
- Werkgeheugen problemen
- Verslaving
- ADHD (attentionaldeficit hyperactivedisorder)
Noem 3 typen executieve functies.
- Vaststellen en modificeren van regels
- contextuele controle
- werkgeheugen
Leg rule learning uit vs stimulus respons leren.
- Stimulus-respons leren
- leren van geschikte actie voor elke aparte stimulus
- Rule learning
- leren van regels die stimuli verbinden met acties
Wat is Bechara & Damasio's gambling task? Wat leert het over reward-based responses in relatie tot PFC?
- Zie afbeelding
- mensen leren: pakken van C&D
- PFC schade --> dit leerproces niet, meer gevoelig voor hogere beloningen die A& B bieden
- ze leren die regel dat C&D disadvantageous is niet goed
- (of is gewoon werkgeheugen te erg aangetast?)
- werkgeheugen wel aangetast, maar: variabiliteit
- posterior VM PFC lesies --> taak minder en werkgeheugen minder
- anterior VM PFC lesies --> taak minder maar werkgeheugen nog even goed
- er is dus echt een anatomische verdeling functies: PFC niet één homogeen gebied
Hoe zijn reward-based responses getest in apen? (zonder neurometingen, maar met lesies)
- Leren: actie A --> consequentie A, actie B --> consequentie B
- Linkerhand --> appel, rechterhand --> banaan
- dan reinforcer devaluation: van tevoren verzadiging (superveel banaan gegeten, dus nu liever appels) ->-> als geleerd dan linkerhand de hele tijd uitsteken ipv random, afwisselen
- gedaan in control en PFC lesies
- en vergelijken met voedsel gewoon neerleggen om te kijken of er echt voorkeur is
- en dieren drukten evenvaak voor voedsel (geen motivatieverschil)
- dieren met lesie hebben nog wel voorkeur maar kunnen die regel niet goed toepassen
Wat blijkt uit een delay-(non)-match-to-sample experiment over manieren van leren?
- Je kunt verschillende configuraties leren, echt op plaatje: A --> AB --> druk links, A --> BA --> druk rechts....
- Maar dan kun je niet generealiseren (C --> CD --> ?)
- duiven leren bijv op configuratie (en kunnen dit goed)
- veel zoogdieren leren de regel en generaliseren.
Hoe is een disconnection lesion study toegepast om communicatie PMC en ITC taak te onderzoeken? (bleek uit eerder onderzoek: PMC --> rule, ITC --> plaatje)
- Pathways van IT naar PFC zijn alleen ipsilateraal (links naar links, rechts naar rechts)
- lesie van IT aan een kant en PFC aan andere kant
- je hebt nog van allebei een werkend gebied maar geen verbinding meer
- disconnectie lesie ---> leren en toepassen van regels sterk impaired
- PFC is dus essentieel maar doet het niet alleen!
Wat is een taak voor onderzoek naar rule shifting?
- Wisconsin card sorting task
- sortereren van kaart volgens zelf ontdekte/aangeleerde regel (ontdekt aan de hand van feedback experimentator)
- verandering van regel (experimentator verandert opeens regel, dus opeens feedback: fout)
- frontal damage --> perseveration of rule: eerste regel aanleren ging goed maar wisselen van regel lukt niet: vasthouden
- om dit te checken: je kunt een kaard geven die niet gelegd kan worden via de oude regel. Wanneer oude regel op kleur was: en rood zat er niet bij --> geef rode
- dan kan wel nieuwe regel geleerd worden
Hoe is rule shifting onderzocht met fMRI?
- Afhankelijk van instruction cue --> volgende cue: links of rechts drukken
- univalent stimuli: stimuli met 1 respons betekenis
- bivalent stimuli: stimuli met 2 respons betekenissen (afhankelijk van de cue)
- rule representation = vaardigheid om ophalen/selecteren van regel
- task-set reconfiguration = vaardigheid om nieuwe regel toe te passen
- bivalent --> meer fouten en langere RT
- performance ging ook achteruit wanneer subjecten moesten wisselen van regels met bivalente cues ipv herhalen van oude regel
- regeltype was geassocieerd met activaties van specifieke PFC gebieden (univalent vs bivalent)
- regel wisselen was ook geassocieerd met specifieke (andere) PFC gebieden (bivalent vs net geswitchte regel bivalent)
Welke taak is vaak gebruikt voor testen van contextuele controle? Welk gebied blijkt hiermee te correleren?
- Stroop taak
- rapporteer kleur van woorden (soms incongruent: het woord groen in het rood) (ook congruent en neutraal (woord auto in rood)
- conflict tussen 2 regels: kleur en semantiek
- conflict geassocieerd met activiteit in anterior cingulate cortex (ACC)
- ACC --> monitoren van:
- efficientie en effectiviteit van eigen acties
- uitkomst eigen acties
- uitkomst acties anderen
- uitkomsten in algemeen
- Maar: correlatie betekent niet dat ACC essentieel is; patiënten met ACC lesie presteren hetzelfde in Stroop taak, alleen misschien iets langzamer. Conflict blijft dus optreden.
Hoe kun je een hierarchie zien in executieve functeis bij frontale cortex?
posterior meer executive, anterior meer hogere strategie.
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden