Startpagina / Samenvattingen / Compendium van het burgerlijk procesrecht / onbevoegd-competentie-onbevoegdheid

De rechterlijke macht en haar bevoegdheid

33 belangrijke vragen over De rechterlijke macht en haar bevoegdheid

Klachtenrecht; twee procedures:

Interne: klachten over gedragingen van aan de rechtbank en hoven verbonden ambtenaren
Externe: klachten over de wijze waarop een rechterlijke ambtenaar zich tegenover de klager heeft gedragen

In welke gevallen geldt het bewijsrecht niet of beperkt?

1. Kort geding: de snelheid waarmee de procedure moet worden gevoerd verzet zichten bewijslevering.
2. Arbitrale procedure: mits niet uitdrukkelijk is afgesproken gebruik te maken van het bewijsrecht.
3. Verzoekschriftprocedure: indien de aard zich daartegen verzet (art. 284 lid 1 Rv), bijvoorbeeld spoed vereist bij conservatoire maatregelen.
4. Schadevergoeding wegens WP of OD: gewone regels van stoplicht gekoppelde bewijslast, maar de rechter kan de schade zelf ook begroten (art. 6:97 en 612 Rv).

Wat is het verschil tussen de absolute en relatieve competentie?

- De absolute competentie betreft het soort gerecht waar de zaak aan moet worden voorgelegd
- De relatieve competentie betreft de vraag welk gerecht voor de behandeling is aangewezen. Hierbij moet worden gedacht aan de verschillende locaties.

Aan wie kan rechtsmacht worden verleend bij een dagvaardingsprocedure?

- De woonplaats of gewone verblijfplaats van de gedaagde, art. 2 Rv
- Gronden die verband houden met de zaak, art. 6 Rv

Hoofdlijnen Brussel I bis

Kan alleen opgeroepen worden voor het gerecht van de lidstaat waar je je woonplaats hebt, tenzij je gedaagd wordt
Rechter woonplaats gedaagde heeft algemene bevoegdheid
Aanvullende bevoegdheidsgrondslagen; art. 8
Partijen kunnen forumkeuze uitbrengen
Nederlandse rechter is bevoegd om voorlopige en bezwarende maatregelen te treffen
Als de vordering voorziet in exclusieve bevoegdheden dan is dit niet van toepassing
Bijzondere regels voor verzekeringszaken, consumentenovereenkomsten en arbeidsovereenkomsten

Wat valt onder onbetwist/niet voldoende betwist, dan wel gestelde feiten die zijn erkend (art. 149 lid 1 Rv)?

Blote erkenning op zichzelf niet voldoende voor 'betwisting', pas als gestelde relevantie feiten voldoende zijn betwist dan bewijs vereist.

Wanneer is er sprake van bewijslevering zonder bewijsopdracht?

- Dagvaarding
- Conclusies
- Mondelinge behandeling (comparitie)

Kantonrechter neemt kennis van; art. 93 Rv:

Zaken met geldvorderingen van max. 25.000 euro
Onbepaalde vorderingen, maar waarschijnlijk niet meer dan 25.000 euro
Arbeidsovereenkomsten
Kredietsom van max. 40.000 euro
Wanneer de wet dit bepaalt

Wat houdt het bewijsrisico in? En wettelijke bewijsvermoedens?

Aangevoerde feiten niet voldoende vast komen te staan, dan wordt de eis niet gehonoreerd.  
- Wettelijk bewijsvermoedens: rechter leidt op grond van de wet het bewijs voor een bepaald feit uit andere bewezen feiten.

Welke situaties kunnen zich voordoen als er niet voor de juiste rechter is gedagvaard?

- De onbevoegde rechter bevoegd geacht; als hij absoluut onbevoegd is, zal hij zichzelf ambtshalve onbevoegd verklaren op grond van art. 72 Rv. Bij een relatieve onbevoegdheid zal hij zich alleen onbevoegd verklaren als gedaagde tijdig op de onbevoegdheid een beroep heeft gedaan.
- Wel of geen kantonzaak: de interne verwijzing hierbij is vastgelegd in art. 71 Rv. Dit vindt ambtshalve of op verlangen van een van de partijen plaats.

Wat is een bestrijdend verweer (= rechtscheppende feiten)?

Ter betwisting van de door eiser gestelde rechtsgevolg: bestrijdend verweer voeren (Nee, want verweer, ontkennen). Hier ligt de bewijslast bij eiser en bij de gedaagde voor tegenwijs (ter ontzenuwing).

Wat valt onder een bijzondere regel, uitzondering bewijslastverdeling (art. 150 Rv)?

- Art. 6:99/195 BW
- Ontslagrecht (strekking van een wettelijke regel) - art. 7:610a BW

Welke uitzonderingen zijn er op de volgorde --> partij brengt bewijs naar voren, dan tegenbewijs door de wederpartij en de rechter beslist of er genoeg bewijs is geleverd, uitzondering 1:

- Vermoedens: wettelijke, rechtelijke en jurisprudentiële

Welke uitzonderingen zijn er op de volgorde --> partij brengt bewijs naar voren, dan tegenbewijs door de wederpartij en de rechter beslist of er genoeg bewijs is geleverd, uitzondering 2:

Voorhandse bewezenverklaring

Wat is een rechtelijk vermoeden?

De rechter en wetgever hanteren een op indirect bewijs gebaseerde bewijsredenering, hetzij als jurisprudentiële regel, hetzij op grond van concrete omstandigheden van het geval. Het tegenbewijs heeft als doel om de gerechtvaardigheid van de acceptabel geachte gevolgtrekking uit vaststaande feiten te halen.

Wat is een voorhandse bewezenverklaring?

Tegen vermoedens staat de mogelijkheid tot het leveren van tegenbewijs open (omkering van bewijslast). De wederpartij mag meteen tegenbewijs leveren.

Wat staat gecoiffeerd in art. 843a Rv? Relevant wie de houder is? Geldt ook voor verzoekschrift? Wanneer kan zo'n vordering worden ingesteld en hoe? Wanneer zal zo'n verzoek worden afgewezen?

- Exhibitieplicht
- Nee
- Ja
- Gedurende het hele geding (ook kort geding) als onderdeel in de ingestelde hoofdvordering of bij wege van incident
- Geheimhoudingsplicht, gerichte redenen en eisen van behoorlijke rechtsbedeling niet eisen dat gegevens beschikbaar komen

Wat wordt bedoeld met generlei bewijskracht?

Heeft bewijskracht wanneer de wet verbiedt er bewijskracht aan te verbinden (bijvoorbeeld art. 163 en 164 lid 2 Rv).

Wat is bewijsrechtelijke dispositie?

Wie een geschrift ondertekend, geeft daarmee te kennen ermee in te stemmen dat de inhoud van het stuk tegenover hem als dwingend bewijs zal gelden.

Op wie ligt de bewijslast als de tekst is vervalst of de ondertekening van de onderhandse akte is vervalst?

Degene die stellig ontkend dat het van hem is.

Wat is de bewijskracht van onderhandse akte tegenover derden?

Vrije bewijskracht, indien het door of tegen een derde wordt ingeroepen, tenzij de onderhandse akte is geregistreerd in de registers van de inspecteur der registratie.

Wat moet in ieder geval vermeld worden in het tussenvonnis tot getuigenverhoor (interlocutoir vonnis)?

1. De feiten die te bewijzen worden opgedragen (probandum)
2. De partij die het bewijs moet leveren
3. De plaats, de dat, en de dag waarop de getuigen zullen moeten worden gehoord
Vaak ook:
4. Welk gestelde feiten de getuigen over zullen worden gehoord
5. Verschijningsplicht getuigen
Motivatie (art. 230 lid 1 onder e Rv)

Welke bezwaren zijn er tegen een getuigenverhoor in interlocutoir vonnis?

1. Door verstrijken van tijd kan bewijs verloren gaan.
2. Tijdvak tussen het te bewijzen voorval en enquete is langer waardoor de getuigenverklaringen minder betrouwbaar worden.
3. De uitkomst van enquête is onzeker.
4. Soms onduidelijk hoe de feitelijke toedracht is geweest, dus kan relevant zijn om volgens getuigen te horen hoe de gang van zaken is geweest.

Wat is een beperking van het voorlopige getuigenverhoor?

- Misbruik van procesrecht (art. 3:13 BW)
- Bijvoorbeeld als partijen controleren of het zin heeft een geding aanhangig te maken door middel van een voorlopig getuigenverhoor en zal de rechter op grond daarvan een ander zwaarwichtig bezwaar of voldoende belang van verzoeker (art. 3:303 BW) het verzoek afwijzen.

Wat is gezag van gewijsde? En welke vereisten?

- Art. 236 Rv
- Dezelfde procespartijen en kracht van gewijsde gegane vonnis

Wat is kracht van gewijsde? Welke rechtsmiddelen vallen daaronder?

- Tegen een vonnis staan geen normale rechtsmiddelen open
- Verzet, appel en (sprong)cassatie, want die schorsen de tenuitvoerlegging in tegenstelling tot buitengewone rechtsmiddelen

Wat wordt bedoeld met subjectieve omvang van het gezag van gewijsde? Wat is een uitzondering hierop?

- Niet tegen derden ingeroepen (zoals gevoegde partij want vonnis betreft niet zijn rechtsbetrekking).
- Vernieuwde collectieve actie (WAMCA): ook bindend voor de personen die door de rechter worden omschreven als 'nauw omschreven groep' (art. 1018f Rv)

Wat is een condemnatoire vonnis?

Wanneer de gedaagde wordt verplicht tot het verrichten van een bepaalde prestatie, meestal een betaling van een geldsom.

Wat is een interlocutore vonnis?

Instructie of bewijslevering

Wanneer heeft de schorsing door het instellen van het gewone rechtsmiddel geen werking ten aanzien van art. 430 Rv?

- Als een partij in beroep of cassatie gaat, want dat heeft schorsende werking
- Die schorsing werkt niet bij uitvoerbaar bij voorraad (art. 233 Rv)

Waneer mag het vonnis verbeterd worden?

Op grond van V/W c.s. blijkt dat het gesloten stelsel van rechtsmiddelen brengt mee dat de rechter niet zelf rechtskracht van zijn eigen uitspraak mag aantasten. Ook niet als de partijen hiermee instemmen.
- Tenzij art. 31 en 32 Rv.

Wat geldt ten aanzien van tussenvonnis en (tussentijds) hoger beroep?

De rechter kan na een tussenvonnis ten alle tijde, zolang geen eindvonnis is gewezen, desverzocht of ambtshalve - en na partijen te hebben gehoord - alsnog te bepalen dat van het tussenvonnis tussentijds hoger beroep kan worden ingesteld. Bij de beoordeling dient te worden betrokken of het openstellen van hoger beroep leidt tot onredelijke vertraging van de procedure (art. 20 Rv).

Prorogatie van de rechtsmacht (art. 329 Rv)

Rechtsgeldig is de afspraak dat een geding tot de kennisneming van de rechtbank behoort, in eerste aanleg aan het hof zal worden voorgelegd.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Compendium van het burgerlijk procesrecht | 9789013140538 | Stein, et al

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.