De staat in het volkenrecht - D2 Staatsrecht

22 belangrijke vragen over De staat in het volkenrecht - D2 Staatsrecht

Enige hoofdlijn in de historie van grondwetsherzieningen

  • parlementarisering, democratisering, grondrechtenbescherming, internationaliseren zijn de hoofdlijnen.
  • De 19e eeuw wordt gekenmerkt door; terugdringen rol van de Koning, gepaard gaande met ministriële verantwoordelijkheid  voor het gehele regeringsoptreden, versterking positie Parlement en beperken van zelfstandige bevoegdheden regering. Ook verdere democratisering van het Parlement (tot uitdrukking door algemeen kiesrecht)


  • De 20e eeuw wordt gekenmerkt door; verder democratisering van Parlement, dekolonisatie, vastlegging van het primaat van het internationale rercht en openheid voor internationale samenwerking, versterking en de klassieke grondrechtenbescherming en invoering van sociale grondrechten.

Hoe zit de herzieningsprocedure voor de grondwet eruit?

  • FASE 1
  • Er worden in de 'wandeling'eerste lezing geheten, een of meer wetsvoorstellen ingediend, hetzij op initiatief van de regering of de Tweede kamer. Wordt normaal behandeld als iedere wet in formele zin, met dien verstande dat de Tweede kamer het wetsvoorstel kan splitsen (om te voorkomen dat het wetsvoorstel sneuvelt op onderdelen ervan).

  • Op het moment dat de eerstelezingswetten tot stand komen worden in de Staatscourant geplaatst. De
  • Vervolgens wordt de Tweede Kamer ontbonden
  • FASE 2

Door wie werd de zelfstandige regelgevende bevoegdheid van de Koning ingeperkt?

De rechter (zie Meerenbergarrest)
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Herziening 1917 (de belangrijkste na 1814 onder leiding van kabinet Cort van der Linden

  • algemeen kiesrecht voor mannen en opende mogelijkheid hiertoe voor vrouwen
  • kwam Landelijk stelsel van evenredige vertegenwoordiging, ook voor verkiezingen van de leden voor provinciale staten en gemeenteraden
  • garantie financiële gelijkstelling bijzonder algemeen onderwijs met openbaar onderwijs (onderwijsparticipatie)

Wat zijn enkele leidende principes af te leiden vanuit het Nederlandse constitutionele recht?

  1. de constitutionele monarchie
  2. de (representatieve) democratie (Staten-Generaal, kiesrecht)
  3. de liberale staat (in de vorm van erkenning klassieke grondrechten)
  4. de sociale staat (sociale grondrechten)
  5. de machtenscheiding

Welke hoofdlijnen  zijn waar te nemen in de grondwet herziening 19e eeuw

  1. terugdringen rol van de Koning
  2. ministeriële verantwoordelijkheid voor het gehele regeringsoptreden
  3. versterking positie Parlement
  4. beperking bevoegdheid regering
  5. democratisering van het parlement (uitbreiding kiesrecht)
  6. invoering algemeen kiesrecht

Welke hoofdlijnen zijn waar te nemen in de grondwet herziening in de 20e eeuw

  1. dekolonisatie
  2. vastlegging van het primaat van het internationale recht en openheid voor internationale samenwerking
  3. versterking van de klassieke grondrechtbepalingen
  4. invoering sociale grondrechten

Welke bepalingen heeft de Grondwet inzake het overgangsrechtelijke regime van bepalingen in de grondwet?

  1. additionele bepalingen(tijdelijke artikelen die alle, op onderscheidende wijze, regelen wanneer een nieuwe grondwetsbepaling in werking treed, dan wel hoe lang vroegere (grondwets) bepalingen van kracht blijven.
  2. zit in art. 140 Gw. laat het anterieure recht (het recht dat in strijd is met de verandering in de Grondwet) in stand tot deze is aangepast. Dit voorkomt een rechtsvacuüm.

Wanneer kwam het Statuur voor het Koninkrijk der Nederlanden tot stand

1954

Noem enkele hoofdlijnen van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden?

  1. Het Koninkrijk vormt een staatsrechtelijke samenwerkingsverband dat trekken heeft van een Federale staat
  2. Kent formeel een Kroon van het Koninkrijk, ministerraad, Raad van State van het Koninkrijk
  3. een koninklijke en wetgevende macht voor het Koninkrijk
  4. De nederlandse minsterraad fungeert als ministerraad voor het Koninkrijk, aangevuld met de gevolmachtigde ministers die steeds aan de ministerraard deelnemen.
  5. Bij Statuut wijziging hebben de vertegenwoordigden ambten van Curacao, Sint Maarten en Aruba een mede-constituerende functie.
  6. De Hoge Raad is bevoegd inzake rechtszaken in Curacao, Sint Maarten, Aruba, Bonaire, Sint Eustatius en Saba recht te spreken.

Waarin wijkt het Federale samenwerkingsverband van de landen van het Koninkrijk in belangrijke mate af van hetgeen gangbaar is in federale staten?

De ambten van één van de landen-Nederland- tevens deel uitmaken van de federale ambten. Nederland heeft tevens een sterk overwicht in dit bijzondere federale samenwerkingsverband. Bv. bij blijvende meningsverschillen is het oordeel van de Nederlandse ministers, die in de meerderheid zijn, doorslaggevend. Juridisch gezien staan de andere landen niet even sterk als Nederland. Er zijn geen rechtens afdwingbare constitutionele waarborgen om de zelfstandigheid van de overzeese landen te beschermen.

Hoe zit het met de bevoegdheidsverdeling tussen het Koninkrijk en de landen?

De 4 landen hebben op het gebied van wetgeving, bestuur en rechtspraak substantiële zelfstandige bevoegdheden.

Wat is opvallend bij een eventuele Herziening van bovengenoemd Statuut?

  1. geen ontbinding van de Kamer , noch van de Staten de (parlementen van overzeese landen)
  2. Een ontwerp van landverordering behoeft 2 lezingen, tenzij in 1e lezing reeds 2/3 van de stemmen is behaald.
  3. Voor wijziging van het Statuut is geen 2/3 meederheid in geen der landen vereist
  4. een grondwetswijziging zonder gekwalificeerde meerderheid gerealiseerd kan worden

Op welke terreinen hebben de landen der Koninkrijk zeggenschap in eigen land?

  1. binnenlands bestuur
  2. politie
  3. justitie
  4. volksgezondheid,
  5. economische zaken
  6. financiën
  7. rechtspraak (zij het dat de HR in hoogste instantie voor alle landen van het Koninkrijk cassatietoezicht houdt.

Welke staatkundige hervorming is er in 2010 geweest binnen het Koninkrijk?

Er zijn concensusrijkswetten ontstaan; het gaat hierbij om de inrichting van de rechterlijke organisatie, het OM, de politie, de Raad voor de rechtshandhaving en het toezicht op de financiën.

Wat is gebeurd bij het Verdrag van Lissabon (2009)

De voormalige 3 pijlerstructuur werd afgeschaft en zijn opgegaan in de EU. De voormailige eerste pijler samengevoegd met voormalige derde pijler, thans het (VWEU verdrag= verdrag betreffende de werking van de europese unie)Tevens wordt de Lissabon terminologie gebruikt; EU-recht en Unierecht.

Wat betekent het gegeven dat de verdragsrechtelijke grondslagen en de op basis daarvan uitgeoefende bevoegdheden te moeten worden onderworpen aan nationale-democratische legitimatie?

  1. EU recht moet blijven binnen de grenzen van die grondslagen en er door de nationale rechter op getoetst kan worden of hier ook aan voldaan wordt
  2. dat de nationale staat alleen bevoegdheden aan de EU mag overdragen in de vorm van begrensde, specifieke bevoegdheidstoedeling
  3. dat die overdracht slecht toelaatbaar is als de kern van soevereiniteit voor nationale regering en parlement behouden blijft.
  4. overdracht van bevoegdheden aan de EU (of noodfonds), waarbij de besluitvoering over substantiële hulpmaatregelen met onoverzienbare gevolgen buiten het nationale parlement om zou kunnen plaatsvinden, niet toelaatbaar is.

waarin onderscheidt het EU recht zich fundamenteel van het 'gewone'internationale recht?

Het EU recht kan meestal zonder nadere uitwerking worden toegepast. Rechtstreeks werkende bepalingen van Unierecht kennen burgers niet alleen rechten toe, maar ook verplichtingen. Dit komt omdat de EU een supranationale rechtsorde vormt, waaraan lidstaten definitief en onvoorwaardelijk bevoegdheden tot wetgeving, rechtspraak en bestuur aan hebben overgedragen. De werking van het Unierecht in de nationale rechtsorde is dus niet afhankelijk van de nationale constitutie.

Wat heeft het Hof van Justitie aangegeven over het Unieverdrag?

Het Unierecht vormt een intergraal onderdeel van het nationale recht. Dus beide rechtssystemen vormen een eenheid waarbij het Unierecht voorrang geniet, uit hoofde van het Unierecht.

Wat kun je nog meer vertellen over de Europese Raad?

  1. Bestaat uit regeringsleiders en staatshoofden van de lidstaten, alsmede de voorzitter van de Commissie
  2. Heeft geen wetgevende bevoegdheden
  3. Komt 4 keer per jaar bijeen
  4. Staat onder voorzitterschap van een 'president'die wordt gekozen door de leden van de Europese Raad voor een perioden van 2.5 jaar en is één maal herkiesbaar
  5. Bepaalt de politieke hoofdlijnen van het EU beleid, is steeds meer beslissend voor de toekomst van de Europese Unie en krijgt aldus trekken van een Europese regering
  6. De Raad is, tezamen met het Europese Parlement de belangrijkste Uniewetgeving

Wat kun je nog meer vertellen over het Europees Parlement?

  1. Wordt rechtstreeks gekozen door burgers
  2. Heeft wetgevende functie samen met de Raad
  3. Oefent controle uit over de Commissie
  4. heeft goedkeuringsrecht voor wat betreft de samenstelling van de Commissie als geheel
  5. Beschikt over enqueterecht en vragenrecht
  6. Commissie legt verantwoordelijkheid af aan Parlement
  7. kan met 2/3 stemmen de Commissie laten aftreden via motie van afkeuring
  8. Er is geen vertrouwensrelatie tussen Parlement en Raad

Meer kennis over de Europese Centrale Bank (ECB)

  1. bepaalt in onafhankelijkheid van de overige ambten van de Unie en van de lidstaten het monetaire beleid van de Economische en Monetaire Unie (EMU).
  2. ECB is verantwoordelijk voor de monetaire politiek met als doelstelling het handhaven van prijsstabiliteit in het eurogebied, het ondersteunen van het algemene economische beleid.
  3. Heeft het exclusieve recht van machtiging tot uitgifte van bankbiljetten binnen de EU door de nationale centrale banken, en het geven van goedkeuring inzake de uitgifte van euromunten.
  4. Als taak het bevorderen van een goede werking van het betalingsverkeer. onder meer door het Europese betalingssysteem (TARGET)
  5. Mag niet rechtstreeks bv. staatsobligaties kopen

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo