CRUX1 (stofw1). 92 goede vragen, hier goed beantwoord

Q: Wat zijn Peyers patches (vlekken)?

hierin zitten M-cellen . die kunnen eiwitten in hun geheel opnemen. hierna verpakken ze de eiwitten met een clathrin-coat en geven ze de eiwitten af aan het bloed. hiermee kan immuniteit worden opgebouwd.

Q: Welke 2 eiwit afbrekende enzymen heb je ?

exopeptidase: aan de buitenkant van de proteine endopeptidase: aan de binnenkant van de proteine

Q: Hoe vindt de emulsificatie van vetbolletjes precies plaats?

van emulsie druppels die uit de maag komen worden kleine deeltjes afgeknoopt onder invloed van een Ca-mantel. deze heeft meerdere lipide bi-lagen. deze worden afgebroken door galzouten tot unilaminaire vesicles en dan verkleind tot gemixte micellen . deze worden opgenomen door de dunne darm.

Wat zijn Peyers patches (vlekken)?

hierin zitten M-cellen. die kunnen eiwitten in hun geheel opnemen. hierna verpakken ze de eiwitten met een clathrin-coat en geven ze de eiwitten af aan het bloed. hiermee kan immuniteit worden opgebouwd.

Proteine moet over het algemeen eerst worden afgebroken tot oligopeptiden of aminozuren voordat ze door de dunne darm kunnen worden opgenomen. hoe gebeurt dit?

enzymen van de maag en pancreas hydrolyseren proteine tot peptiden en daarna aminozuren
luminale enzymen verteren proteine tot peptiden. brush border enzymen zetten deze om tot aminozuren
luminale enzymen verteren proteine tot peptiden. deze worden daarna in zijn geheel opgenomen door enterocyten en intracellulair verwerkt
luminale enzymen verteren proteine tot peptiden. deze worden opgenomen door enterocyten en zo afgegeven aan het bloed.

Welke 2 eiwit afbrekende enzymen heb je ?

exopeptidase: aan de buitenkant van de proteine
endopeptidase: aan de binnenkant van de proteine

Vetten worden uit het darmlumen opgenomen, maar hier is wel wat voor nodig. wat moet er gebeuren?

ze worden door lipases deels afgebroken. deze komen bij de voedselbrij in het duodenum.

Hoe vindt de emulsificatie van vetbolletjes precies plaats?

van emulsie druppels die uit de maag komen worden kleine deeltjes afgeknoopt onder invloed van een Ca-mantel. deze heeft meerdere lipide bi-lagen. deze worden afgebroken door galzouten tot unilaminaire vesicles en dan verkleind tot gemixte micellen. deze worden opgenomen door de dunne darm.

Wat is de functie van het hormoon motiline?

stimuleren motiliteit MDK

Wat is de functie van het hormoon gasterine?

zet in de lamina propria fundus mestcellen aan tot het produceren van histamine, wat parietale cellen aanzet tot het afgeven van HCl

Is een versterkte motiliteit goed voor de opname van een medicijn?

nee. er is meer doorstroom van voedingsstoffen en medicijnen en er kan daardoor minder worden opgenomen

Waardoor wordt Intrinsic Factor afgegeven en wat doet het?

door de parietale cellen in de maag onder invloed van histamine (indirect gastrine). bindt aan B12 zodat het kan worden opgenomen in duodenum.

Wat zijn de verschillende functies van insuline (afgegeven door beta-cellen in pancreas)?

stimuleert verwerking voedingsstoffen lever
stimuleert lipoproteine lipase in adipocyten en remt hormone sensitive lipase.
stimuleert glycogenese in lever en spieren (glucokinase, proteine fosfatase -1) en remt glycogenolyse
stimuleert glycolyse in lever en spieren en remt gluconeogenese (Foxo1)
stimuleert lipogenese in lever en vetcellen (pyruvaat dehydrogenase en acetyl CoA carboxylase) en remt lipolyse (Foxo2)
stimuleert presentatie GLUT4 adipocyten en spieren
stimuleert de synthese van proteine

Waardoor worden CCK's afgeven en wat is de functie?

worden afgegeven door I-cellen in de dunne darm en zorgen voor de secretie van pancreasenzymen en alfa-amylase en voor de secrete van gal

Waardoor wordt secretine afgegeven en wat is de functie?

door de S-cellen van de dunne darm. zorgen voor secretie van water en carbonaat door geintercaleerde cellen. inhiberen de G-cellen. ook zorgen ze voor secretie urogasterine in klieren van Brunner

Waardoor wordt leptine afgegeven en wat is de functie?

door witte adipocyten en zorgt voor afgifte alfa-MSH in POMC

Waardoor wordt gastrine afgegeven en wat is de functie?

door G-cellen van maagepiheel en de functie is het stimuleren van parietale cellen en chiefcellen.

Waardoor wordt glucagon afgegeven en wat is de functie?

door de alfa-cellen van de pancreas. functie is glycogenolyse (PKA), glyconeogenese, lipolyse en ketogenese. het remt de glycolyse en glycogenese

Waardoor wordt urogasterine afgegeven en wat is de functie/

door de klieren van Brunner en de functie is het remmen van parietale en chiefcellen

Wardoor wordt pancreas polypeptide afgegeven en wat is de functie?

door de PP-cellen (gamma) pancreas. stimuleren chiefcellen en remmen galafgifte, pancreasenzym afgifte en motiliteit darmen

Waardoor wordt ghreline afgegeven en wat is de functie?

door de maag. stimuleert afgifte groeihormoon en geeft hongergevoel

Wat zijn de verschillende soorten entero-endocriene cellen?

G-cellen: maagepitheel. produceert gastrine en stimuleert hiermee parietale cellen
S-cellen: dunne darm. stimuleert bicarbonaat secretie in de pancreas
I-cellen: dunne darm. stimuleert secretie van pancreasenzymen
Mo-cellen: dunne darm. stimuleert gladde spiercelactivatie in de darmen
EC-cellen: dunne darm. stimuleert gladde spiercellen in bloedvaatjes.

Uit welke verschillende stappen halen we energie uit ons voedsel

stoffen omzetten in acetyl CoA (een keten van koolstoffen, in even getallen). productie hiervan uit koolhydraten levert ATP op.
acetyl CoA gaat door de citroenzuurcyclus. de energie hiervan wordt opgeslagen in de vorm van elektronendragers en ATP
de eindproducten van de CZC ondergaan oxidatieve fosforylering

In welke vorm wordt voedsel voornamelijk opgeslagen?

in de vorm van vet. dit is het meest energiecompact. bij het vasten wordt er hoofdzakelijk koolhydraten verbrand. deze worden dan door gluconeogenese gemaakt.

Welke processen vinden er na het eten plaats in de lever?

insuline stimuleert in de lever:

glycogenese: vorming nieuw glycogeen
glycolyse: pyruvaat gemaakt als de lever glycogeen verzadigd is, hieruit kan vetzuur worden gemaakt.
lipogenese: maken van nieuwe vezuren uit pyruvaat/acetyl CoA
middenin de glycolyse kan ook glycerol worden gemaakt, wat belangrijk is voor de vorming van vetten

Wat zijn belangrijke door insuline gestimuleerde glycolyse enzymen?

fosfofructokinase: voegt/verwijderd een fosfaatgroep van fructose. dit is een belangrijk snelheidsbepalend enzym in de cascade
acetyl CoA carboxylase: zet acetyl CoA om in vetzuren
pyruvaat dehydrogenase: zet pyruvaat om in acetyl CoA. dit is in gefosforyleerde staat inactief. het wordt geremd door acetyl CoA en NADH, producten van de cyclus dus.

Wat zijn de verschillende fases bij inspanning wat betreft de stofwisseling?

eerste 10 seconden: fosfagene systeem. hierbij wordt gebruik gemaakt van de fosfocreatine en ATP in het lichaam
tot 2 minuten: anaerobe afbraak van glycogeen tot lactaat. O2 aanvoer moet eerst op gang komen
5-10 minuten: aerobe afbraak van in de spier aanwezige glycogeen
10-40 minuten: aerobe afbraak eigen lactaat, afbraak glucose uit bloedbaan. extra expressie GLUT4 oiv elektrische impulsen
>40 minuten: aerobe afbraak vetzuren. opname ketonlichamen. glucose opname piekt tussen de 1,5 en 3 uur.

Wat gebeurt er bij een gebrek aan koolhydraten bij inspanning?

dan zal er eerder op de oxidatieve lipolyse worden overgegaan en bij vasten de lipolyse en gluconeogense direct worden opgestart.

Wat gebeurt er bij een gebrek aan aminozuren?

hierbij zullen deze minder voor de energievoorziening worden gebruikt zowel bij vasten als bij inspanning

Wat gebeurt er bij een gebrek aan vet?

dan zou je niet lange tijd zonder eten kunnen, aangezien er geen energie is om nieuwe glucose te maken. je moet hierdoor om de zoveel tijd eten

Waardoor wordt opname van koolhydraten gereguleerd?

door adrenaline, insuline en glucagon:

insuline: werkt via RTK (enzym) receptoren. stimuleert spier-, vet en levercellen tot het opnemen van glucose. in spier en vetcellen wordt dit o.a. gedaan door GLUT4 presentatie te bevorderen.
glucagon: werkt via G-eiwitreceptoren (en dus cAMP). zorgt vooral in de lever voor meer glucose aanmaak uit verschillende bronnen
adrenaline: werkt via G-eiwitreceptoren. het remt insuline secretie en promoot afbraak van glycogeen in spieren.

Welke 2 soorten hormonen spelen een rol in het glucose-evenwicht?

katabole hormonen: glucagon, adrenaline, cortisol. glucagon productie wordt geremd door glucose. glucagon stimuleert: glycogenolyse, glyconeogenese (TF = Foxo1), lipolyse (TF = Foxo2), ketogenese (meer bij DM)
anabole hormonen: insuline: door binding aan PTK receptoren worden GLUT4 kanalen gepresenteerd in spiercellen en de lever. stimuleert in de lever: glycogeensynthese, opname aminozuren/aanmaken proteine, vetsynthese en transport vetten via VLDL naar vetcellen.

Hoe vindt het transport van calcium plaats?

actief en passief:

in duodenum actief: vitamine D helpt bij actief transport, omdat het bij de vorming van Calbindine helpt. dit bindt in de cel aan Ca, wat de vrij [Ca] laag houdt.
in de dunne darm passief.

Hoe vindt het transport van natrium plaats?

Na/glucose (SGLT1) en Na/aminozuur co-transporters. dit is in de dunne darm. er is dus sprake van een copoort
Na/H uitwisselaar. in duodenum en jejunum. er is sprake van een antipoort
parallelle Na-H en Cl-HCO3 uitwisselaar: in ileum en proximale colon
epitheliale Na-kanaal: in distale colon

Hoe vindt het transport van vitamine B12 plaats?

kan alleen worden opgenomen in het ileum. in de cel wordt de IF van B12 afgehaald.

in de maag wordt B12 gebonden aan haptocorrine. dit beschermt het tegen zure omstandigheden
in de darmen bindt B12 aan intrinsieke factor. dit bindt aan een receptor zodat B12 opgenomen kan worden

Na opname gaan verschillende stoffen naar verschillende plekken. waar gaan de vetoplosbare vitaminen, calcium/natrium en wateroplosbare vitaminen heen?

vetoplosbare vitaminen: gaan in de chylomicronen mee naar de lymfe en daarna naar het bloed. als het wordt afgegeven kan het naar de lever
calcium/natrium: naar het bloed
wateroplosbare vitamine: direct naar het bloed

Hoe vindt de regulering van hepcidine plaats? (bindt aan ferroportine, waardoor het kan worden opgenomen en afgebroken)

de hoeveelheid transferrine dat verzadigd is: binding van transferrine aan bepaalde receptoren stimuleert de aanmaak van hepcidine, in dit proces speelt HFE een rol. door deze verandering kan er minder transferrine worden opgenomen.
de hoeveelheid pO2: in het bloed: bij daling remt dit de aanmaak van hepcidine, zodat er meer ijzer vrijkomt en kan worden opgenomen door de rode bloedcellen.
de hoeveelheid cytokinen. stijging stimuleert aanmaak hepcidine. hierdoor is er geen ijzer meer af te geven. macrofagen hebben het nodig en pathogenen moeten het niet krijgen.

Wat is het effect van ijzer op transferrine receptoren?

ijzer remt de translatie van transferrine receptoren en stimuleert de translatie van ferritine. bij minder ijzer heb je stabieler mRNA van receptoreiwitten, terwijl mRNA van ferritine dan minder wordt afgelezen.
bij vermindering [Fe] heb je dus meer ijzeropname en minder opslag, waardoor [Fe] in de cel stijgt. bij een hogere [Fe] is het andersom. receptoreiwit mRNA is stabiel door binding van Iron Responsive Factors aan Iron Responsive Elements. IRF bindt moeilijk als er ijzer in de cel aanwezig is.
ferritine is een eiwit dat ijzer opslaat.

Wat zijn alle vetoplosbare vitaminen?

A, D, E en K

Waar wordt foliumzuur opgenomen in het MDK?

in duodenum en jejunum

Wat is de functie van vitamine B12 (cobalamine)?

stimuleert vorming van rode bloedcellen
faciliteert de omzetting van methionine naar homocysteine
is nodig voor de vorming van DNA (helpt bij de omzetting ribonucleotiden naar deoxyribonucleotiden)

Wat is de functie van K en wat gebeurt er als je te weinig hebt?

is nodig bij de bloedstolling. je krijgt hemofilie en nabloedingen bij een gebrek eraan

Wat is de functie van Fe en wat gebeurt er als je te weinig hebt?

is een onderdeel van enzymen en hemoglobine. als je te weinig hebt krijg je microcytaire anemie.

Wat is de functie van foliumzuur en wat gebeurt er als je te weinig hebt?

onderdeel van hemoglobine. bij een tekort krijg je macrocytaire anemie.

Wat is de functie van calcium en wat gebeurt er als je te weinig hebt?

voor de werking van spieren belangrijk. bij een tekort heb je spierkrampen

Wat is de functie van galzouten en wat gebeurt er bij een tekort?

betrokken bij de emulsificatie van vetten. bij een tekort krijg je diarree.

Wat is de functie van vitamine D en wat gebeurt er bij een tekort?

verstevigt botten en betrokken bij de opname van Ca. bij een tekort krijg je broze botten

Wat is het lig. venosum?

overblijfsel van de ductus venosus

Welke stappen worden doorlopen bij de vorming van de middendarm?

de middendarm groeit snel en draait 90 graden tegen de klok in
er is een fysiologische navelstrengbreuk als de darm te groot wordt voor de buik van het embryo
er komt nog een draaiing van 180 graden bij tegen de klok in; hierdoor komt het colon transversum voor het duodenum te liggen
verklevingsfascie van Toldt: ontstaat. dit is de verkleving van het mesodermus van de colon ascendens en descendens met de naastgelegen buikwand. dit vormt een avasculair vlak

Welke 4 vernauwingen heeft de oesphagus?

linker hoofdbronchus drukt tegen de oesophagus aan
UES: bij de pharynx dus. dit houdt lucht/slijm tegen, zodat het niet de maag in kan
aortaboog: deze drukt ertegenaan
LES: bij diafragma. drukt dicht

Welke functies heeft de maag?

vertering: via pepsine, zoutzuur, IF, mucus, amylase
opslag: voedsel blijft 3-4 uur in de maag
transport: overgang van slokdarm naar duodenum

Uit welke delen bestaat de dunne darm nog meer?

jejunum (2/5e totale lengte) en ileum (3/5e totale lengte). de laatste ileumlis absorbeert specifieke stoffen zoals B12

Wat is het verschil tussen jejunum en ileum?

jejunum:

dikkere wand
minder arteriele verbindingen
langere vasa recta (vaten naar darm toe)
geen vet in mesenterium
vooral opname
grotere diameter
grote plicae circulares
sterk geplooid
bevat geen noduli lymphoidei aggregati

ileum:

dunnere wand
meer arteriele verbindingen
kortere vasa recta (vaten naar darm toe)
wel vet in mesenterium
weinig opname, wel B12
kleinere diameter
kleine plicae circulares
matig geplooid
bevat noduli lymphoidei aggregati

Wat zijn de grote klieren van de tractus digestivus?

speekselklieren
lever/galblaas. lever produceert, galblaas slaat op. het zit vast aan de voorste buikwand met lig. falciforme. aan de achterkant heeft het een onregelmatig oppervlak. hier zijn impressies van de maag, oesophagus, nieren en colon transversum. de porta hepatis is aan de rechterkant, hier gaan: a. hepatica propria, v. portae in en ductus hepaticus gaat eruit.
pancreas. produceert verschillende stoffen. het ligt achter de maag, met zijn kop in de C-bocht van het duodenum en zijn staart rijkend tot aan de milt

Wat is de functie van de lever, pancreas en dunne en dikke darm?

lever: filtreren van bloed en aanmaken van stoffen nodig voor vertering
pancreas; aanmaken insuline en glucagon en afgeven van enzymen nodig voor vertering voedsel
dunne darm: opname water en voedingsstoffen
dikke darm: opname water

Waar zit de klassieke links-rechtsscheiding van de lever?

bij de fissura accessoria. en de functionele, chirurgische scheiding zit bij de fissura principalis (groeve waar de galblaas in ligt).

Wat zijn de karakteristieken van het colon/caecum?

taeniae: lengtespieren die in 3 bundels over colon liggen. ze zijn te kort, daarom ontstaan er zakvormpjes
haustra: een zakvormige uitstulping door te korte taeniae
appendices omentales: vetuistulpingen op de dikke darm

Uit welke 3 delen bestaat de buikholte, samen de cavitas abdominis?

cavitas peritonealis: alle intraperitoneale organen. bevestigd met mesenterium. bestaat weer uit twee dele: grote zak en kleine zak (bursa omentalis)
extraperitoneale ruimte: aan de achterkant redelijk groot (retroperitoneum).

Hoe zit de maag bevestigd?

bij curvatura minor: omentimum minus verbindt leer met maag (lig. hepatogastricum) en duodenum (lig. hepatoduodenale). een deel van het duodenum blijft retroperitoneaal liggen
bij curvatura major: lig. gastrocolicum, lig. gastrosplenicum (maag en milt) en lig gastrophrenicum (maag en duodenum)

Welke 5 routes kan je nemen om de pancreas te bereiken?

mesocolon transversum: het omentum majus wordt dan opgetild
omentum minus: hierbij ga je door de bursa omentalis heen
lig. gastrocolicum: als je deze doorsnijdt kan je ook in de bursa omentalis komen
lig. gastrosplenicum: niet geprefereerd, maar wordt wel gedaan als er verkleving of littekenweefsel is
foramen omentale: te klein voor operaties

Hoe verloopt de v. portae?

vanaf de maag, milt, galblaas, pancreas, dikke darm en dunne darm naar de lever toe. hier worden alle afvalstoffen uit het bloed gehaald waarna het bloed doorstroomt naar de vena cava.

Uit welke 2 groepen cellen zijn speekselklieren opgebouwd?

sereuze groepjes: cellen die enzymen produceren
muceuze groepjes: cellen die mucus produceren

Wat is het verschil tussen sereuze en muceuze cellen?

sereus:

gepolariseerd
eiwit secreet
piramide vormig
ronde kern
RER in grote hoeveelheid
secretie granula zijn apicaal (kleine, zwartere, granula)
gegroepeerd in acini (bolletjes)
worden roze in HE kleuring

muceus:

gepolariseerd
mucus secreet
cilindrisch
samengedrukte kern (basaal)
minder RER
secretie granula zijn apicaal (grote granula)
cilindrische buisjes
worden niet gekleurd in HE kleuring

Welke verschillende celtypen bevinden zich in de pancreas/

endocriene: eilandjes van Langerhans. lichtgekleurd bij HE. alfa-cellen: glucagon labeling, beta-cellen: insuline labeling, delta-cellen: somatostatine labeling, PP (gamma)-cellen: pancreas polypeptide labeling. alle endocriene cellen liggen gegroepeerd bij elkaar
exocriene cellen: donkerder bij HE. liggen gegroepeerd in acini, meerdere acini vormen lobben. secreet wordt via intralobulaire afvoergangen naar interlobulaire afvoergangen getransporteerd. hierna de pancreas uit. in de wanden van de afvoergangen zitten geintercaleerde cellen deze produceren op aansturen van secretine water en carbonaat (basisch).

Wat is de ultrastructuur van exocriene cellen in de pancreas/

goed ontwikkeld golgi
kern is basaal
maakt sereus secreet
veel apicale granula klaar voor secretie

Wat is de ultrastructuur van hepatocyten?

veel RER: veel plasmaeiwitten geproduceerd
galgangen vlak naast de hepatocyten. hier kan gal aan worden afgegeven. de hepatocyten naast de galgang zijn afgesloten met tight junctions
groot SER: produceert gal en modificeert gifstoffen, zodat ze niet meer schadelijk zijn
granula met glycogeen en vetbolletjes met TAGs zijn ook aanwezig.

Wat zit er in de wand van sinusoiden?

Kupffer cellen: breken versleten ery's af
Ito cellen: clelen die vetoplosbare vitaminen opslaan. ze produceren ook een ECM en cytokinen

Wat is de ultrastructuur van sereuze groepjes cellen?

veel RER: voor eiwitten
roze HE kleuring (door eiwitten, want die zijn positief)
pyramide vormig
ronde kernen (aangezien er veel DNA moet worden afgelezen)

Wat is de ultrastructuur van muceuze cellen?

platte kernen (hoeft niet per se veel DNA worden afgeschreven)
grote granula, aangezien er veel mucus moet worden afgegeven
weinig RER, weinig eiwitten moeten worden gemaakt.
geen kleuring, want geen eiwitten

Waarom heeft de oesophagus zo'n dikke laag epitheelcellen?

omdat er geen opname hoeft plaats te vinden, alleen bescherming

Waarom kleuren parietale cellen roze?

omdat ze basisch zijn, omdat ze veel mito's hebben welke ze nodig hebben om HCL en IF te produceren en uit te scheiden

Waarom zijn slijmbekercellen paars in PAS kleuring?

omdat mucus wordt gemaakt door eiwitten met veel suikergroepen te maken die water om zich heen verzamelen en PAS kleur suikergroepen.

Waarom zijn endocriene cellen van de pancreas lichtgekleurd in HE kleuring?

omdat ze niet echt veel proteine (rood) maken noch zure stoffen (donkerblauw/paars)

Uit welke lagen is de wand van de oesophagus opgebouwd?

mucosa; met een goed zichtbare lamina propria en muscularis mucosa. bovenop zit meerlagig plaveiselepitheel
submucosa
muscularis

de oesophagus heeft geen slijmbekercellen. het wordt vochtig gehouden door klieren in de submucosa, hierin is het uniek. de muceuze klieren zijn omgeven door kubisch epitheel

Uit welke lagen is de maag opgebouwd?

in de maag wordt het cilindrisch epitheel. maagplooien vergroten het oppervlak van de maagwand.
in de mucosa zitten maagputjes (foveola gastrica): dit is hetzelfde opgebouws als al het andere weefsel, met als enige verschil dat het kubisch epitheel is.

Hoe zijn de hepatische lobben in de lever opgebouwd?

hepatocyten liggen om een centraal bloedvat. iedere lob bestaat weer uit een aantal portaalgebieden, ieder voorzien van een portale triade:

venule: tak van de poortader: voert voedingsstoffen aan
arteriole: tak van de a. hepatica propria. voert O2 aan
1 of 2 galbuizen

in de hepatische lobben komen poortader en slagader samen in sinusoiden welke naar de centrale venen gaan. om de sinusoiden zit een perisinusoidale ruimte welke ervoor zorgt dat de microvilli van de hepatocyten in contact komen met het plasma en er dus veel uitwisseling plaats kan vinden

Wat is de ruimte van Disse?

de ruimtes naast de sinusoiden waar vocht in staat. dit stroomt hierin omdat vensterepitheel de wand van de sinusoiden bedekt. hierdoor kunnen de hepatocyten veel contact met het plasma maken.

Wat is de algemene opbouw van het MDK van binnen naar buiten?

mucosa: in plooien van Kerckringen en bestaan uit: epitheellaag, lamina propria en muscularis mucosae
submucosa: bindweefsellaag met submucosale plexus (plexus van Meissner). deze innerveert de muscularis mucosae. kliertjes en bloedvaten
muscularis: zorgt voor peristaltiek. circulaire en longitudinale spierlaag.
serosa: aan de buitenkant ook bekleed met epitheel, dit heet de tunica adventitia

Wat zijn eigenschappen van de villi?

goed doorbloed; voor suikers en aminozuren
hebben lymfestelsel: voor o.a. de vetten en eiwitten
ze hebben glad spierweefsel: helpt bij beweging. de beweging zorgt ervoor dat vloeistof in de lymfecapillairen begint te stromen
de dikke darm heeft minder microvilli dan de dunne darm, aangezien het in mindere mate voedingsstoffen moet opnemen

Waarom heeft de speekselklier een vertakte opbouw met acini aan de uiteinden?

hier worden enzymen uitgescheiden. dit geeft de mogelijkheid om in veel verschillende centra selectief enzymen af te geven en ze op 1 punt te verzamen. de aanwezigheid van intercalated duct cellen maakt het geconcentreerder maken van excreet ook mogelijk (net als bij de pancreas)

Wat is leptine en wat is het effect ervan op obesitas?

een hormoon dat wordt gemaakt door adipocyten en in de hypothalamus het gevoel van volheid/aanwezigheid van vetweefsel aangeeft. bij een gebrek aan leptine/leptinereceptoren heb je altijd honger en denkt je lichaam dat er te weinig vetweefsel aanwezig is.
leptine geeft over langere periodes een vol gevoel

Wat is anorexigeen en wat is het effect ervan op obesitas?

anorexigeen promoot een gevoel van volzitten. dit wordt gecreeerd door NPY/CART neuronen. leptine en insuline stimuleren dit.

Wat is orexigeen en wat is het effect ervan op obesitas?

promoot een hongergevoel. dit wordt gecreeerd door NPU/AGRP neuronen. dit heb je bij een leptine (receptor) deficientie

Wat is ghreline en wat is het effect ervan op obesitas?

een hormoon gemaakt in de maag dat een hongergevoel geeft.

Welke factoren spelen een rol bij het ontstaan van obesitas?

genetische leptineresistentie of deficientie
MC4R afwijking: normaalgesproken zorgen deze voor een verzadigd gevoel
afwijkende samenstelling darmflora

Wat zijn ziektes en complicaties die samenhangen met obesitas?

bij overgewicht komt vaak DM type 2, galblaasziekte, kortademigheid, hart- en vaatziekten, hypertensie en artrose voor. daarnaast is er een hogere kans op kanker, voortplantingsstoornissen, lage rugpijn en complicaties bij anesthesie.

Wat voor test doe je bij iemand met obesitas en verdenking op het metabool syndroom?

bloedsuikerspiegeltest en bloeddruktest. op geleiden van verdere klachten doe je dan specifiek onderzoek naar bijv. hart of longen.

Hoe kwantificeer je obesitas?

op basis van :

gewicht
BMI
huidplooimetingen
buikomtrek
buikvetmetingen

vooral het hebben van buikvet is gevaarlijk

Wat is meestal de bepalende stap in de opname en omzetting van farmaca?

transport ergens overheen

Hoe kan transport van een farmacon ergens overheen plaatsvinden?

passieve diffusie: transport zonder ATP. snelheid is afhankelijk van de concentratiegradient, oppervlakte en farmacon (moleculair gewicht, lipofiliteit, ionisatiegraad).
carrier gemedieerde transport: binding aan een carrier die de stof vervoerd
actieve diffusie: transport met ATP. hierbij is een eiwit (drager) nodig. de drager is verzadigbaar en er is competitie voor gebruik van het eiwit.

Wat zijn voorbeelden van dingen die de opname van geneesmiddelen beinvloeden?

diffusie: afhankelijk van oplossnelheid, concentratie, oppervlak
eigenschappen farmacon
maag- en darmvloeistof: pH waarde bepaalt de ionisatiegraad van een stof
MDK situatie: doorbloeding, maagledigingssnelheid, motiliteit.

Wat zijn de 2 fases in enzymatische omzetting?

introductie van een functionele groep (-OH, -SH). stoffen hiervan worden daarna via de nieren uitgescheiden. verschillende soorten: oxidatie oiv cytochroom P450 (CYP3A4 of CYP3A5). hierdoor kan het aan veel verschillende stoffen binden (= aspecifiek), reductie door de invoeging van een groep valt een deel van het molecuul weg. hydrolyse: het opsplitsen van een molecuul waarbij een H2O wordt gebruikt
het koppelen van een groep aan je metaboliet. hierdoor wordt het nog hydrofieler. er wordt bijv. glucaronzuur op gezet. door dit extra stukje wordt het geheel polairder/hydrofieler. de stoffen worden daarna via de lever geklaard

Wat is het gevolg van incidenteel alcoholgebruik op je CYP enzymen?

incidenteel alcoholgebruik inhibeert CYP-enzymen wat de biotransformatie van farmaca verminderd dit zorgt voor een verhoogde plasmaconcentratie van niet-prodrugs door een hogere biologische beschikbaarheid en lagere eliminatie. verminderde biotransformatie betekent in de meeste gevallen minder eliminatie. dit hangt af van het medicijn

Wat is het gevol van chronisch alcoholgebruik op je CYP enzymen?

chronisch alcoholgebruik vergroot de biotransformatie van farmaca, omdat de verwerkende enzymen geinduceerd zijn. hierdoor is de plasmaconcentratie verlaagd door toedoen van een verlaagde biologische beschikbaarhied ne verhoogde eliminatie van niet-prodrugs.

Wat is het gevolg als twee geneesmiddelen die tegelijk toegediend worden door dezelfde groep enzymen worden getransformeerd?

dan betekent dit meestal dat er per tijdseenheid minder van het medicijn wordt getransformeerd (limited capacity). hierdoor is de biologische beschikbaarheid van deze medicijnen hoger en de eliminatie lager.

ook zijn er medicijnen die groepen enzymen inhiberen zonder competitie. in dit geval worden medicijnen die hierdoor worden omgezet ook minder getransformeerd en is de biologische beschikbaarheid dus hoger en elminatie lager. dit is op basis van een ander prinicpe.

CRUX1 (stofw1)

92 belangrijke vragen over CRUX1 (stofw1)