De verbeelding van het klimaatdebat - Waar blijft de Nederlandse klimaatroman? [J.W. Anker]

12 belangrijke vragen over De verbeelding van het klimaatdebat - Waar blijft de Nederlandse klimaatroman? [J.W. Anker]

J.W. Anker - 2009: volgde lezing v.e.  sociaal-geograaf aan t Potsdam Institut für Klimafolgenforschung (OZ centrum).

toon luchtig, inhoud zwaar. Op veilige afstand vh eind vd wereld werd een jonge artistieke elite bijgelicht

voorwaarde voor de kunstenaars: wegblijven v doemscenario's. Een verhaal waarin de hele wereld naar de ratsmodee gaat, zou de zaak niet helpen.

Wat was de gedachte hierachter?

De gedachte hierachter was dat dit hooguit een vluchtige catharsis teweegbrengt. Sensibilisering, bewustwording en gedragsverandering blijven uit.

(de wereld buiten de bios ziet er na afloop film nog steeds alledaags en vertrouwd uit, zonder vloedgolven en orkanen vd 5e categorie)

Het nadenken over hoe klimaatliteratuur vorm te geven - moeilijk

Klimaatfictie, de zgn cli-fi, met opzichtige en betekenisvolle verwijzing naar sci-fi

Waar wordt het genre vd cli-fi vooral beoefend?

In de Engelstalige wereld.

Vb: The Drought (een vd eerste) uit 1964, door Britse J.G. Ballard
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

De literaire roman - onze beschouwing ervan

Toch zijn er genoeg literaturen waarin de aarde een levende instantie is en rivieren kunnen handelen. Maar die worden nauwelijks meer geschreven

en als ze wel veel werden geschreven, dan zouden we ze niet als literatuur beschouwen.De literaire roman zoals wij die kennen worden vooral door mensen bevolkt

antropoloog Anna Lowenhaupt T sing formuleert het nog scherper in   The Mushrooms at the End of the World:
'Can I show landscape as the protagonist of an adventure in which humans are only one kind of participant?'

Moeten schrijvers zich überhaupt met klimaatopwarming bezighouden? Hebben we niet voldoende aan non-fictie Warin het bestaande wordt getoond en afgetast?

Deze vraag stellen is eigenlijk de vraag stellen waarom we überhaupt behoefte hebben aan fictie

J.W. Anker:
- omdat fictie over klimaatverandering ons mogelijkheden zou
  kunnen bieden waarover niemand nog nagedacht heeft
- of omdat het een taal zou kunnen aanreiken om op een andere
  manier te spreken en te denken over klimaatopwarming, een taal
  die ook bep gevoelens, gewaarwordingen en ervaringen tot
  uitdrukking brengt

bv verdriet over wat onherroepelijk verdwenen is. Bv de strenge winters v vroeger die waarschijnlijk nooit meer terugkomen.

Waar moet een klimaatroman volgens Fiep van Bodegom (essayist) voldoen?

Een klimaatroman moet een verlangen opwekken dat 'op een of andere manier [samenvalt] met het voortbestaan vd wereld.'

Waarom vind J.W. Anker de gedachtegang v Fiep v Bodegom (in eerste aanleg) zinvol?

Het verlangen zet de dystopie buiten spel

Welke problemen werpt de gedachtegang v Bodegom volgens J.W. Anker op?

* De vraag rijst welke wereld moet voortbestaan?

  De huidige wereld is nul denkbaar zonder de kapitalistische
  doodloperij waarmee we dagelijks worden geconfronteerd

* Er schuilt iets conservatiefs in Bodegoms opmerking, het
  conservatisme dat alle natuurorganisaties kenmerkt:
  zo leven - dat waarborgen diversiteit v leven op aarde

  Hoe dat te doen zonder de altijd voortdurende verandering die ons
  bestaan kenmerkt te loochenen?

Waarom valt klimaatopwarming ook als een literaire crisis op te vatten volgens J.W. Anker?

Klimaatopwarming is een crisis die zich in allerlei verschillende gedaanten en gradaties zal laten voelen: Op ecologisch niveau, maar ook op cultureel, economisch, politiek en sociaal niveau.

Zij valt dus ook op te vatten als een literaire crisis waar vroeg of laat elke auteur zich toe moet verhouden, zonder te vervallen in ontkenning, scepticisme of cognitieve dissonantie




Cognitieve dissonantie is de onaangename spanning die iemand ervaart bij tegenstrijdige overtuigingen, ideeën of opvattingen of bij handelen in strijd met de eigen overtuiging-Wiki]

De ideale klimaatroman volgens J.W. Anker

Bevat een zeker ecologisch richtpunt, een horizon waarbinnen voorheen ongedachte mogelijkheden zichtbaar worden.

Hij pleit dus niet zozeer voor een literatuur met een opvoedkundige inslag, maar een die eraan bijdraagt grip te krijgen op iets wat zo groot is dat het zich aan ons onttrekt.

WElke vragen zouden we m.b.v de literatuur kunnen beantwoorden volgens J.W. Anker? (al is t maar voor een deel)

* Wat doet de klimaatopwarming met ons?
* welke houdingen zijn denkbaar?
* welke conflicten zijn denkbaar?
* Wie zijn wij en wie willen wij zijn terwijl onze wereld ingrijpend
  verandert?

Wat betekent dit voor de beschouwing/de ontwikkeling van literatuur?

De vreemde, ongedachte mogelijkheden in de klimaatroman die J.W. Anker voor ogen staan nogal onwaarschijnlijk zullen zijn, ligt voor de hand. genre:


een nieuw realisme? (Ons leven is altijd onwaarschijnlijk geweest)

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo