Het antropoceen - Denken over een nieuwe tijd - Discoursen v duurzaamheid
31 belangrijke vragen over Het antropoceen - Denken over een nieuwe tijd - Discoursen v duurzaamheid
Als we bovenstaande tegenover elkaar zetten kunnen we een classificatie maken v discoursen rond het duurzaamheidsvraagstuk
De heersende gedachte in dit diepgroen discours + invalshoeken vh diepgroene discours
*Voor anderen is het ecocentrisme meer een vraagstuk van ongelijke machtsstructuren. (zie vlgnd)
* Een andere invalshoek binnen de deep ecology is de 'rechtvaardigheidsbenadering', zoals we die ook kennen v Rachel Carson
Voor welk discours is de boodschap vd iconische foto Earthrise de achterliggende gedachte?
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Kan radicale actie ook anders dan van bovenaf worden opgelegd?
Paul Ehrlich (bioloog, 1932)
- uitputting v grondstoffen en tot
- dramatische overschrijding vd grenzen die de aarde ons stelt
Julian Simon (econoom, 1932-1998)
Het discours vd ecomodernist -
Handelsperspectieven w beschreven in termen v investeringsagenda's, technologische ontwikkeling en grondstoffen, maar dit geeft nul verbinding tussen de mens en zijn leefomgeving.
Het is de aanpak v 'niet lullen maar poetsen', een kwestie v adequaat management en degelijke wetenschappelijke analyse.
Dit was het dominante discours vh milieubeleid in de jr 80 en 90.
Een meer gematigd, prozaïsch discours v verduurzaming
Wanneer was dit discours in zwang? hoe ziet het discours eruit?
(eigen note: is dit een gematigde variant vh ecomodernisme?)
Dit was het dominante discours vh milieubeleid in de jr 80 +90: experts duiden het probleem op basis v degelijke wetenschappelijke analyse
'meten is weten', terwijl beleidsmakers tot rationele oplossingen komen.
De interactie tussen experts en beleidsmakers vindt vaak plaats in instituten; de beproefde methoden zijn de kosten-batenanalyses, technologiebeoordeling, risicoanalyse en scenario's.
Welke traditie is een schoolvoorbeeld v dit meer gematigde discours v verduurzaming? Hoe krijgt dit in Nederland vorm?
Vergroeningsvarianten die de kracht vd markt benadrukken, om op die manier te komen tot meer milieuvriendelijke vormen v productie en consumptie
Een andere variant is 'vergroening vh belastingstelsel'
Het gedeelde kenmerk v deze instrumenten (economisch discours):
Vergroenen en verdienen kunnen op die manier goed samengaan in een model ve 'groene economie'.
Uiteindelijk wordt zo het milieu geholpen omdat het goed is voor business en voor de portemonnee.
De economische realiteit dekt uiteindelijk maar zeer ten dele de werkelijkheid.
vanuit de liberale gedachte dat mensen wel degelijk goed weten wat ze willen, maar niet altijd de aansluiting vinden bij de wereld v bestuurders en politici.De energie zit in de samenleving en hoeft in feite alleen nog maar te worden aangeboord.
Maatschappelijke betrokkenheid is t toverwoord vanuit de liberale gedachte dat mensen wel degelijk goed weten wat ze willen, maar niet altijd de aansluiting vinden bij de wereld v bestuurders en politici
Tegenwoordig wordt door bestuurders geëxperimenteerd met het consulteren v betrokken burgers. Wat is de visie op de burger in deze benadering?
De 'groene burger' wordt in dit perspectief beschouwd als een weldenkend en verantwoordelijk individu, die t publieke belang betrekt in zijn overwegingen.
Waar kan een nadere beschouwing v deze discoursen ons mee helpen?
De 'groene burger' wordt in dit perspectief beschouwd als een weldenkend en verantwoordelijk individu, die t publieke belang betrekt in zijn overwegingen.
Waarom is de praktijk weerbarstiger volgens de auteur A. Faber?
Op welk spar van discoursen brengt dit ons?
Het startpunt van het discours v duurzaamheid als verhaal v overleving binnen ecologische grenzen:
Op kerstavond 1968 maakte astronaut William Anders vd Apollo 8 de iconische foto Earthrise, de aarde die opkomt boven het maanoppervlak.
Deze toonde voor t eerst de aarde als kleine groenblauwe planeet in een grote, donkere, lege ruimte.
Een filosofisch moment, vanuit t besef dat de hele geschiedenis vh leven zich op deze kwetsbare bol heeft afgespeeld.
de foto is iconisch geworden en heeft een duidelijke boodschap: er is maar één. Aarde, ons enige thuis, dat we zullen moeten koesteren.
Dit brengt ons bij discoursen met mer ruimte voor verbeeldingskracht en creativiteit. Waarom is het begrip 'duurzaamheid' hier al een vb van?
Hoe kan je de 'duurzame ontwikkeling' zoals gedefinieerd in het rapport Our Common Future vd VN-commissie-Brundtland (1987) dus interpreteren?
In welk land/welke aanpak ziet het discours v radicale actie een bewonderend vb en waarom? Waar schuilt in deze aanpak een gevaar (2)?
Het is een nogal elitair discours, waarbij een verlichte voorhoede weet wat goed voor ons is, ingegeven door grote urgentie, maar ten koste v maatschappelijke betrokkenheid en met de valkuil ve autocratie.
Hoe is dit begrip van duurzame ontwikkeling uitgewerkt onder de vlag v de Verenigde Naties?
Daarnaast bestaan er vele nationale en lokale duurzaamheidsagenda's, vaak met brede maatschappelijke betrokkenheid.
In welke stroming krijgt het vertrouwen in vooruitgang en innovatie tegenwoordig een sterke impuls?
Deze stroming v optimisten heeft een enorm vertrouwen in het inzetten v alle denkbare technologieën, waarmee vooruitgang en menselijk welzijn losgekoppeld kunnen worden v milieudruk.
Wat is t nadeel v zo'n brede benadering v t begrip duurzaamheid?
- als alles met alles samenhangt is t lastig om sturing of prioriteit te geven.
- als alles als voorwaarde voor alles wordt gezien, biedt het geen kompas meer voor richting of vernieuwing.
in t ergste geval is duurzaamheid nog slechts 'een goed gevoel', iets waar je niet tegen kunt zijn, v dezelfde orde als 'alle dagen mooi weer' en 'vrede op aarde'. Vlgns sommige critici is t begrip al zover uitgehold dat t is 'gekaapt' door de mainstream v bedrijven en door filmsterren die mooie sier m net de nieuwste elektrische sportauto.
Het discours vd ecomodernist lijkt een spiegelbeeld vd doemdenker, maar er zijn ook overeenkomsten:
1) Zowel ecomodernist als doemdenker pleit voor radicale wegen tot actie
de een is gemotiveerd dr zorgelijke beelden v ecologische ontwrichting, de ander ziet juist kansen.
2) beide discoursen zijn geworteld in mechanistische wereldbeelden
- waarin verandering vooral een kwestie is v willen en
- waarin betrokkenheid v burgers nauwelijks v belang is.
De mens is doorgaans onderdeel ve universele 'bevolking', zonder onderscheid of rekenschap v ieders ind creativiteit, inspiratie en daadkracht
Handelsperspectieven w beschreven in termen v investeringsagenda's, technologische ontwikkeling en grondstoffen, maar dit geeft nul verbinding tussen de mens en zijn leefomgeving.
Uiteindelijk staat ook in t concept 'duurzamen ontwikkeling nog steeds de mens centraal. Dit kan onbevredigend zijn voor wie de aarde zelf ziet als het ijkpunt voor zingeving. Bij welk discours brengt dit ons?
In dit discours gaat t om de integriteit vd aarde zelf, om de intrinsieke waarde vd natuur, ongeacht het nut voor de mens.
Het is een vorm v groen bewustzijn en ecologische eenheid, gericht op verbondenheid met de natuur en identificatie met een groter organisch 'Zelf'.
Wat is de historische grondslag v dit meer gematigde discours v verduurzaming? En waar past deze ontwikkeling in?
In dit discours is nul sprake v politiek of verschil v inzicht, maar wel ve sterke overheid. Bestuurlijke vragen w geduid in termen als 'implementatietekort', dwz t verschil tussen uitvoering en wat experts nodig achten.
Maatschappelijke betrokkenheid is t toverwoord vanuit de liberale gedachte dat mensen wel degelijk goed weten wat ze willen, maar niet altijd de aansluiting vinden bij de wereld v bestuurders en politici
Hoe proberen sluiten bestuurders hierbij toch aan te sluiten? Welke filosoof gaf een beschrijving van deze visie/benadering? Hoe luidde die beschrijving?
De Duitse filosoof Jürgen Habermas (1929) spreekt over de publieke sfeer als de ruimte waarin het politieke systeem + de dagelijkse leefwereld v mensen in constructieve dialoog bij elkaar komen voor een 'machtsvrijer' uitwisseling v argumenten
in dit soort benaderingen is nog steeds sprake ve flinke dosis rationele logica. Het is een aanpak vol v redelijkheid, met een gestructureerde aanpak om tot een breed gedeelde doelstelling te komen.
Het begrip 'duurzaamheid' - krachtige inspiratiebron gebleken voor burgers, bedrijven en bestuurders.
Hoe werd dit in t rapport Our Common Future vd Vn-comissie Brundtland (1987) gedefinieerd?
'Een duurzame is een ontwikkeling die voorziet in de behoeften vd huidige generaties zonder het vermogen in gevaar te brengen v toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien'.
[zie: temporele dimensie - schaal]
Dit is nog altijd een belangrijke leidraad, zelfs al is t lang niet altijd duidelijk wát het is dat ontwikkeld moet worden of wat de behoeften zijn vd huidige of de toekomstige generaties.
Radicaal diepgroen discours: o.a ecoloog Aldo Leopold, econoom Eens Friedrich Schumacher, paus Franciscus
Het diepgroen discours laat zich goed vertalen in persoonlijk handelen, geïnspireerd door groene deugden. Vb:
Maathai ontving in 2004 de Nobelprijs voor de vrede vanwege haar niet-aflatende inspanning voor herbossingsprojecten tov brandstof, voedsel en sociale zekerheid.
Het diepgroene discours: Voor anderen is het ecocentrisme meer een vraagstuk van ongelijke machtsstructuren
* Het is een insteek die we ook terugzien in de groene anarchistische en marxistische bewegingen, met nadruk op ongelijke toegang tot productiemiddelen.
Herstel vd ecologische balans is dan vooral een kwestie v terugdringen of zelfs omverwerpen v t onderdrukkende kapitalistische systeem, dat ongelijkheid en industriële roofbouw in stad houdt.
Een andere invalshoek binnen de deep ecology
Dit is nog altijd een uiterst actueel perspectief. Vaak lopen vraagstukken v armoede, ongelijkheid en milieuschade dwars door elkaar.
Juist bij de armen vd wereld is sprake ve vorm v 'traag geweld' (term Rob Nixon). Als gevolg v gezondheidsverlies en sterfte door vervuiling v water en lucht of door vergiftiging v vitale bronnen v bestaan.
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden