Startpagina / Samenvattingen / Cultuurgeschiedenis van de Middeleeuwen / druk 1 / heer-karolingers-persoonlijk

De feodale middeleeuwen - Leenheren en Vazallen

Q: Waarvan sprak Ganshof vanwege het belang van het zakelijk en het persoonlijke element liever?

Van feodo-vazallitische verhoudingen, dan van 'feodaliteit', omdat zodoende het persoonlijk het het zakelijke element evenveel nadruk kregen. Volgens hem lag namelijk in de combinatie van deze twee elementen het unieke van het leenwezen.

29 belangrijke vragen over De feodale middeleeuwen - Leenheren en Vazallen

Volgens Ganshof was leenstelsel een combinatie van twee elementen die onder bewind van Karolingers verbonden worden, welke

Zakelijk, de leen meestal een stuk grond met bijbehorende rechten op inkomsten en diensten geleverd door boeren
Persoonlijk element door manschap te doen maakte een man zich ondergeschikt aan de heer.

Wat was het leenstelsel volgens Ganshof?

Een combinatie van twee elementen die in de achtste eeuw onder de Frankische heerschappij van de Karolingers met elkaar werden verbonden.

Met welk ritueel ging manschap doen gepaard en waartoe verplichtten beide partijen zich

De man legt zijn handen in de handen van zijn toekomstige heer waarbij zij zich verplichten:

De heer verplicht zich om zijn vazal te beschermen
De vazal verplicht zich om zijn heer met raad en daad (militair) bij te staan

Wat was volgens Ganshof het leenstelsel?

Een combinatie van twee elementen die in de achtste eeuw onder de Frankische heerschappij van de Karolingers met elkaar werden verbonden. Enerzijds het zakelijke element, dat van het leen, anderzijds het persoonlijk element, het manschap te doen, maakte een man zich ondergeschikt aan een heer.

Met welk ritueel ging het doen van manschap meestal gepaard?

Dat waarbij de man zijn handen in de handen van zijn aanstaande heer legde en zo symboliseerde dat hij zich overgaf aan diens hulp en bescherming. De heer verplichtte zich aldus zijn vazal te beschermen, terwijl de laatste zich verplichtte zijn heer met raad en daad, de laatste meestal van militaire aard, bij te staan. Vanaf de achtste eeuw werd er door de kandidaat-vazal ook een eed van trouw afgelegd.

Wat maakt het leenwezen uniek in vergelijking met voorafgaande perioden

De samenvoeging van beide elementen persoonlijke banden bestonden al, maar pas onder de Karolingers worden vazaliteit en leen gecombineerd

Waarvan sprak Ganshof vanwege het belang van het zakelijk en het persoonlijke element liever?

Van feodo-vazallitische verhoudingen, dan van 'feodaliteit', omdat zodoende het persoonlijk het het zakelijke element evenveel nadruk kregen. Volgens hem lag namelijk in de combinatie van deze twee elementen het unieke van het leenwezen.

Wat wisten de Karolingers te creëren?

Door de combinatie van vazalliteit en en leen wisten zij een groot gevolg aan vazallen te creëren. Doordat de vazallen voldoende inkomsten hadden konden zij een wapenuitrusting en paarden aanschaffen, beschikte de Karolingers zodoende over een groep goed bewapende en bereden volgelingen.

Karel creëert een groot gevolg van vazallen, omdat hij zelf niet over zoveel land beschikt beleend hij land van anderen, wie en welke gevolgen ondervonden zij

Hij beleende het land van kerkelijke instellingen, en hierdoor verminderden de inkomsten voor deze instellingen

Welke persoonlijke banden die aan vazalliteit deden denken bestonden eerder?

Een heer met zijn persoonlijke gevolg in de Romeinse samenleving.

Wat deden de Karolingers nog meer met de inzet van hun gebruik van feodo-vazallitische verhoudingen?

Zij zette deze in in het bestuur van hun rijk. Hierdoor werd het leenwezen een van de steunpilaren van het staatsgezag.

Waar vinden we een soort van lenen (precaria of beneficia)?

Onder de Germaanstalige volkeren en in de Merovingische periode (tussen ca. 500 en 750).

Waarom ziet Ganshof deze combinatie als grondsalg voor het militaire succes van de Karolingers

De vazallen waren door de lenen in staat om in eigen levensonderhoud te voorzien en hielden geld over om wapenuitrusting en een paard aan te schaffen.
Omdat zij door hun eed van trouw aan de heerser verbonden waren beschikten de Karolingers over een groep goed bewapende en bereden volgelingen

Waardoor was het staatsgezag verzwakt geraakt?

Door het wegvallen van inkomsten uit belastinginning na het wegvallen van de Romeinse infrastructuur.

Waardoor werd het leenwezen een van de steupilaren van het staatsgezag onder Karel de Grote en zijn opvolgers

Graven en hertogen, publiekelijke gezagsdragers werden vazallen van de vorst. Publieke functies werden als lenen beschouwd en werkten als rem op verdere desintegratie van de staat.

Wie begaven zich ook op vazalliteit lijkende afhankelijkheidsrelatie met de vorst door het zweren van een eed van trouw?

De bisschoppen en abten.

Waar vond Ganshof de combinatie van beide voor het eerst?

Onder de eerste Karolingers. Door de combinatie van vazalliteit en leen wisten de Karolingers een groot gevolg van vazallen te creëren. De Karolingische heersers konden zodoende over een groep goed bewapende en bereden volgelingen beschikken, die bovendien door persoonlijke banden van trouw aan de heerser waren gebonden. Dit was volgens Ganshof de grondslag voor hun militaire succes.

Bisschoppen en abten begaven zich ook in een afhankelijkheidsrelatie met de vorst, op welke wijze

Zij zwoeren een eed van trouw

Hoe gingen de Karolingers nog verder in hun gebruik van feodo-vazallitische verhoudingen?

Doordat ze deze gingen inzetten in het bestuur van hun rijk.

Wat gebeurde er met de typisch Frankische combinatie van leen en manschap en de inzet in het 'staatsapparaat'?

Het breidde zich in de periode tussen de tiende en de dertiende eeuw uit over geheel West-Europa en gaf zo vorm aan de politieke instellingen in middeleeuw Europa.

Wat hadden vazallen van de koning, zogeheten kroon-vazallen op hun beurt?

Andere mensen onder zich die ze met behulp van feodo-vazallitische relaties aan hun persoon gebonden hadden.

Hoe breidde zich deze typisch Frankische combinatie van leen en manschap alsook de manier waarop dit werd ingezet uit?

Over geheel west-Europa in de periode tussen de tiende en de dertiende eeuw en gaf zo vorm aan de politieke instelling in middeleeuws Europa.

Hoe wisten de koningen uit het geslacht van Capet hun macht uit te breiden?

Door hun rechten als leenheer in te zetten en op die manier hun invloed in de gebieden van hun leenmannen te versterken en zo ook in de rest van het gebied, buiten Parijs, hun macht meer en meer te laten gelden.

Hoe wisten de Capetingische koningen van Frankrijk, de opvolgers van de Karolingers, die in de tiende eeuw definitief de koninklijke macht overnamen hun rechten als leenheer in te zetten?

Door gaandeweg de invloed van de vorst in de gebieden van hun grote leenmannen te versterken.

In Duitsland gaat de ontwikkeling een andere kant op, welk element wordt steeds belangrijker

Het zakelijke

In Frankrijk werd het systeem verfijnd door de ontwikkeling van het leenrecht, waarin geschoolde juristen probeerden de verplichtingen van vazallen en heren precies vast te leggen. In het Duitse rijk ging de ontwikkeling juist in tegengestelde richting. Wat stelde Ganshof daar vast?

Het zakelijke element werd steeds belangrijker wat ten koste ging van het persoonlijke element. Een belangrijk effect hiervan was dat het leen erfelijk werd.

Wat gebeurde er in dezelfde tijd in het Duitse rijk?

Daar werd het zakelijk element steeds belangrijker wat ten koste ging van het persoonlijke element. Een effect hiervan was dat het leen erfelijk werd. Op die manier verloren Duitse koningen en keizers een groot deel van hun invloed.

Wat was een belangrijk effect van de ontwikkeling in Duitsland na de Karolingers

Het leen werd erfelijk, hiermee werd de invloed van de heer beperkt en verzwakte dit de persoonlijk relatie tussen heer en leenman

Hoe werd de invloed van de heer beperkt en de persoonlijke relatie tussen heer en vazal verzwakt?

Zodra de zoon van een vazal automatisch aanspraak kon maken op een leen. Een leenman hoefde zich immers weinig aan zijn heer gelegen te laten liggen als dat leen stevig in zijn handen was en eigenlijk steeds meer op eigendom ging lijken.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Cultuurgeschiedenis van de Middeleeuwen / druk 1 | 9789462580473 | Rob Meens

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.