Een tijd van barbarij - Volksverhuizingen of etnogenese

17 belangrijke vragen over Een tijd van barbarij - Volksverhuizingen of etnogenese

Wat is in de aanloop naar en tijdens de 2e wereldoorlog in diskrediet geraakt.

De Ahnenforschung (het onderzoek naar Germaanse voorouders).

Welk concept introduceerde Reinhard Wenskus in 1961?

Het concept van etnogenese. Uitgangspunt hierbij was dat etnische identiteit geen biologisch gegeven was en dat we dus niet kunnen spreken van rassen in de zin waarin de nationaal-socialisten die hadden gebruikt. Volgens Wenskus was identiteit voor de Germaanse stammen een cultureel fenomeen.

In 1961 publiceert Reinard Wenskus een invloedrijke studie waarin hij concept van etnogenese introduceerde, wat is hierbij het uitgangspunt

Etnische identiteit is geen biologisch gegevens de identiteit van Germaanse stammen wordt bepaald door cultuur
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat constateerde Wenskus?

Dat bronnen over veel Germaanse stammen spraken en dat deze even snel verdwenen als dat ze opdoken. Dit suggereert eerder een grote mate van flexibiliteit en verandering dan continuïteit. Als er echt sprake zou zijn van groepen die eeuwenlang aan hun eigen identiteit vasthielden, terwijl ze half Europa doortrokken dan strookt dat niet met onze bronnen.

Waarop baseert hij deze uitspraak

Feit dat stammen regelmatig verdwijnen en opduiken, en er zijn geen bronnen die aantonen dat de rondtrekkende groepen eeuwenlang aan hun eigen identiteit vasthielden

Hoe meende Wenskus dat deze situatie beter te verklaren was?

Door aan te nemen dat barbaren (en mogelijk ook Romeinen) zich aan konden sluiten bij succesvolle legerleiders. Deze leiders vormden de identiteit van de groep.

Hoe verklaart hij het bestaan van een zogenaamde traditie

Rondtrekkende Germanen en mogelijk ook Romeinen sloten zich aan bij succesvolle legerleiders. De leiders vormden identiteit van deze groep.

Deze legerleiders bewaarden een 'Traditionskern', een historisch bewustzijn dat de groep een eenheid en identiteit verleende. Hoe kreeg dit historisch bewustzijn vaak vorm?

Van een min of meer mythisch verleden waarin afstamming en migratie een belangrijke plaats innamen. Krijgers van minder succesvolle leiders konden zich makkelijk bij een succesvolle aanvoer aansluiten en werden in de groep opgenomen.

Waar moeten we aan denken bij Barbaarse volkeren?

Eerder aan confederaties van verschillende groepen van verschillende afstamming en met een andere culturele achtergrond die zich rond een leider schaarden.

Deze opvattingen van Wenskus hebben veel navolging gekregen. In welke discipline ging men dan ook steeds meer vragen stellen bij het probleemloos identificeren van bepaalde vondsten?

In de archeologie. Veelal in een grafcontext. In het verleden meende men op basis van typerende voorwerpen, bijvoorbeeld een bepaald type mantelspel (fibula)te kunnen vaststellen wat de etnische identiteit van iemand was in wiens graf dit voorwerp was gevonden.

Hoe moeten de verhalen van de vroegmiddeleeuwse schrijvers als Jordanes, Gregorius van Tour en Beda gelezen worden?

Als bronnen voor hun eigen tijd.

Wat wordt tegenwoordig alom betwist?

De opvatting dat materiële cultuur simpelweg een bepaalde etnische identiteit weerspiegelt. Archeologen houden er steeds meer rekening mee dat men bepaalde voorwerpen verhandelde of weggaf en dat men een nieuwe identiteit kon aannemen en uitdragen.

Wenskus zienswijze kreeg veel navolging bij archeologen ontstonden hierdoor vragen, tegen welk probleem liepen zij aan

Men kan nu niet meer door typerende graf vondsten automatisch een bepaalde stam koppelen. Bijvoorbeeld een typerende fibula werd in het verleden gebruikt om etnische identiteit aan te tonen. Nu gaat men ervan uit dat voorwerpen verhandeld werden of dat men nieuwe identiteit aannam.

Wat werd radicaal ter discussie gesteld door Walter Goffart?

Dat de verhalen die vanaf de zesde eeuw op schrift werden gesteld en die de mytische omzwervingen van bepaalde volkeren verhaalden, een zekere historische kern bevatten.

Walter Goffert stelt dat bronnen uit de 6de eeuw die over volksverhuizingen spreken gelezen moeten worden al bronnen voor eigen tijd. Waarom

Deze werken werden geschreven vanuit specifieke behoefte of noodzaak Als Jordanes de Goten een oorsprong in Scandinavië toedicht zegt dat meer over hoe men in de 6de eeuw over Goten in Constantinopel dacht

Waar keert Goffart zich consequent tegen?

Tegen elke vorm van interpretatie van vroege schriftelijke bronnen als een verwijzing naar een verder weg liggend verleden van Germaanse volkeren.

Richard Wenskus - 1961 publicatie studie waarin het concept van etnogese introduceert. Leg uit

Uitgangspunt etnogese: etnische identiteit is geen biologisch gegeven maar een cultureel fenomeen.

Wenskus constateerde dat bronnen over veel Germaanse stammen spraken + dat deze even snel verdwenen als dat ze opdoken.

Dit suggereert eerder grote mate v flexibiliteit en verandering dan van continuïteit.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo