Startpagina / Samenvattingen / Cultuurgeschiedenis van de Middeleeuwen / druk 1 / middeleeuwen-schrijven-schrijver

Ongeletterde eeuwen? Over de rol van het schrift in de middeleeuwen - Schreef men in de middeleeuwen?

21 belangrijke vragen over Ongeletterde eeuwen? Over de rol van het schrift in de middeleeuwen - Schreef men in de middeleeuwen?

Volgens de gangbare opinie kon bijna niemand lezen of schrijven, welke groep vormde daarop een uitzondering

Geestelijken en later in de middeleeuwen klerken

Welke opinie is wijdverbreid?

Dat in de middeleeuwen bijna niemand kon lezen of schrijven. Lezen of schrijven was voorbehouden aan een kleine elite van geestelijken of later in de middeleeuwen ook klerken.

Wat is wijdverbreid over de middeleeuwen?

Dat bijna niemand kon lezen of schrijven. Er wordt stilzwijgend van uitgegaan dat de middeleeuwen een duister periode vormden tussen de ondergang van de klassieke beschaving en de wedergeboorte van diezelfde beschaving ten tijde van de Renaissance.

Volgens de schrijver is het een vooroordeel dat in de middeleeuwen amper gelezen werd als voorbeeld geeft hij een verlucht handschrift, wat is typisch aan een verlucht handschrift

De letter waarmee eerste vers begint wordt vaak verlucht om aan te geven dat er een nieuw boek begint, in het voorbeeld het bijbelboek psalmen. Boven de eerste letter wordt aangegeven dat in rechterkolom een commentaar begint, dat commentaar is te onderscheiden van het bijbelboek doordat een andere letter een minuskuul wordt gebruikt.

Wat toont de schoonheid van de teksten uit de middeleeuwen ons ook?

Dat we te maken hebben met een fraai opgemaakte teksten, waarin de functie van het gebruik van de verschillende lettertypen makkelijk begrepen konden worden. De bewaard gebleven handschriften veronderstelt dat de lay-out van de tekst en commentaar lezers die ermee konden werken.

Waarom vindt de schrijver het voorbeeld van een verlucht handschrift zo belangrijk en wat zegt dit over het schrijven in de middeleeuwen

De tekst is fraai opgemaakt, en de functie van het gebruik van de verschillende lettertypen kan makkelijk begrepen worden. Dit werd niet voor analfabeten gemaakt, de tekst en lay-out verondersteld dat de lezers daarmee konder werken

Wat heeft Eltjo Buringh berekend?

Dat er in de middeleeuwen in Europa elf miljoen handgeschreven boeken (die we handschriften noemen) moeten zijn geschreven.

Wat kunt je wel veronderstellen door de beschikbaarheid van de vele handschriften?

Je kunt gevoeglijk aannemen dat het aantal middeleeuwse geletterden veel groter was dan het vooroordeel doet vermoeden.

Waarom gaat de schrijver ervan uit dat meer mensen konden lezen dan tot nu toe werd gedacht

De hoeveelheid bewaard gebleven handschriften

Geschreven teksten uit de middeleeuwen komen niet alleen in boekvorm voor. Wat herbergen de archieven?

Veel documenten, geschreven op losse bladen perkament of papier. Vaak gaat het daarbij om oorkonden, teksten die werden geschreven om als bewijs te dienen voor de erin opgetekende beschikking (bijvoorbeeld een bezitsoverdracht),maar die ook konden dienen om het gezag van degene die de oorkonde uitvaardigde, duidelijk zichtbaar te maken.

Ons huidig vooroordeel stamt uit de verlichting welke argumenten voeren Condorcet en Malesherbes aan om aan te tonen dat pas de drukpers ervoor zorgde dat meer mensen gingen lezen

Uitvinding alfabet verantwoordelijk voor vooruitgang van de wetenschap
Dankzij drukpers kon men werken verspreiden
Door het schrift kon de instabiliteit en onzekerheid van de wet worden tegengegaan, vastleggen van wetsteksten
Gedrukte woord maakt publieke opinie mogelijk

Hoe wordt sinds de verlichting de geschiedenis ingedeeld

Schriftloze voorgeschiedenis

Geschreven geschiedenis:

Geschreven woord
Gedrukte woord
Electronische woord

Hoe wordt het verlichtingsdenken geïnterpreteerd?

Dit denken wordt veelal gedeeld door internet adepten en die lijden aan evolutionisme: het elektronische woord is beter dan het gedrukte woord; het gedrukte woord is beter dan het geschreven woord en het geschreven woord is uiteraard beter dan het gesproken woord. Men diskwalificeerde de middeleeuwen vanwege het gebrek aan producten van de drukpers, er waren alleen geschreven boeken.

Analfabetisme is van alle tijden toch kan men aannemen dat in de middeleeuwen minder mensen konden lezen dan tegenwoordig. Sinds de oudheid komen in Europa mensen voor die kunnen lezen en het aantal neemt toe sinds de 13de eeuw, waardoor werd deze toename veroorzaakt

De verstedelijking waar scholen werden gesticht, ook op platteland werden in de winter aan de kinderen de beginselen van het lezen, schrijven en rekenen bijgebracht, en thuisonderwijs.

Vanaf wanneer is er een groei van geletterdheid vast te stellen?

De versnelling in de groei van het aantal geletterden kunnen we vaststellen vanaf de dertiende eeuw, toe overal in de verstedelijkte gebieden scholen werden gesticht, in Holland zelfs buiten de stad waar de koster 's winters de beginselen van het lezen, schrijven en rekenen bijbracht.

Eltjo Buringh heeft berekend dat er in de middeleeuwen 11 miljoen geschreven boeken waren, waarom noemt de schrijver dit een enorm aantal

Relatief geringe bevolkingsdichtheid
Duurzaamheid van de handschriften,

Waar was in de laatmiddeleeuwse periode een sterker wordende behoefte aan?

Aan geletterden en daarbij moeten we niet vergeten dat er veel thuisonderwijs werd gegeven veelal door de moeders die de kinderen leesvaardigheid bijbracht. Schrijven werd op school geleerd dus in de middeleeuwen konden meer mensen lezen dan schrijven.

Er zijn tegenwoordig nog zo'n 700.000 handschriften over, Buringh heeft in zijn berekening vooral gekeken naar bibliotheekboeken, welke documenten bestonden er naast boeken nog meer

Documenten met een bestuurlijke of administratieve functie, bijvoorbeeld rekeningboeken of registers slechts tijdelijk bewaard
Oorkonden
Brieven

Volgens de schrijver komt elke middeleeuwer in aanraking met het geschreven woord, niet altijd op papier, op welke andere voorwerpen kan men teksten vinden

Inscripties op muren, grafstenen en natuurlijk op de munten.

Wie maakten hun wil middels oorkonden kenbaar?

Koningen en keizers, pausen en bisschoppen, maar ook abten en stadbesturen beginnende met de zin 'aan allen die deze brief zullen zien of horen lezen'.

Wat wist iedereen, geletterd of ongeletterd?

Iets van de mogelijkheden die het schrift bood.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Cultuurgeschiedenis van de Middeleeuwen / druk 1 | 9789462580473 | Rob Meens

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Ongeletterde eeuwen? Over de rol van het schrift in de middeleeuwen - Schreef men in de middeleeuwen?

21 belangrijke vragen over Ongeletterde eeuwen? Over de rol van het schrift in de middeleeuwen - Schreef men in de middeleeuwen?

Volgens de gangbare opinie kon bijna niemand lezen of schrijven, welke groep vormde daarop een uitzondering

Welke opinie is wijdverbreid?

Wat is wijdverbreid over de middeleeuwen?

Volgens de schrijver is het een vooroordeel dat in de middeleeuwen amper gelezen werd als voorbeeld geeft hij een verlucht handschrift, wat is typisch aan een verlucht handschrift

Wat toont de schoonheid van de teksten uit de middeleeuwen ons ook?

Waarom vindt de schrijver het voorbeeld van een verlucht handschrift zo belangrijk en wat zegt dit over het schrijven in de middeleeuwen

Wat heeft Eltjo Buringh berekend?

Wat kunt je wel veronderstellen door de beschikbaarheid van de vele handschriften?

Waarom gaat de schrijver ervan uit dat meer mensen konden lezen dan tot nu toe werd gedacht

Geschreven teksten uit de middeleeuwen komen niet alleen in boekvorm voor. Wat herbergen de archieven?

Ons huidig vooroordeel stamt uit de verlichting welke argumenten voeren Condorcet en Malesherbes aan om aan te tonen dat pas de drukpers ervoor zorgde dat meer mensen gingen lezen

Hoe wordt sinds de verlichting de geschiedenis ingedeeld

Hoe wordt het verlichtingsdenken geïnterpreteerd?

Analfabetisme is van alle tijden toch kan men aannemen dat in de middeleeuwen minder mensen konden lezen dan tegenwoordig. Sinds de oudheid komen in Europa mensen voor die kunnen lezen en het aantal neemt toe sinds de 13de eeuw, waardoor werd deze toename veroorzaakt

Vanaf wanneer is er een groei van geletterdheid vast te stellen?

Eltjo Buringh heeft berekend dat er in de middeleeuwen 11 miljoen geschreven boeken waren, waarom noemt de schrijver dit een enorm aantal

Waar was in de laatmiddeleeuwse periode een sterker wordende behoefte aan?

Er zijn tegenwoordig nog zo'n 700.000 handschriften over, Buringh heeft in zijn berekening vooral gekeken naar bibliotheekboeken, welke documenten bestonden er naast boeken nog meer

Volgens de schrijver komt elke middeleeuwer in aanraking met het geschreven woord, niet altijd op papier, op welke andere voorwerpen kan men teksten vinden

Wie maakten hun wil middels oorkonden kenbaar?

Wat wist iedereen, geletterd of ongeletterd?

Samenvattingen die gerelateerd zijn aan Tijdperken

Cultuurgeschiedenis van de Middeleeuwen / dr…

Van de BV en de NV

Handboek van het Nederlandse staatsrecht

Corporate governance

Beknopte geschiedenis van het romeinse recht

Recht en efficiëntie : een inleiding in de e…

Formeel belastingrecht

Beginselen van het Nederlandse staatsrecht

Markten en overheid

Boekhouden geboekstaafd 2 : [theorieboek]

Kijk op bedrijfsprocessen

Strategie en management